رفراندومِ زودهنگام ترامپ

هر ایالت با توجه به میزان جمعیتش در مجلس نمایندگان، نماینده دارد. به طور مثال کالیفرنیا که بیشترین جمعیت را دارد 53 نماینده و داکوتای شمالی دو نفر نماینده دارد. برگزاری این انتخابات درست درمیانه دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ خواهد بود که در صورت پیشی گرفتن دمکرات ها در آن و به دست آوردن اکثریت کرسی ها در مجلس نمایندگان، کار برای دولت ترامپ که هم اکنون اکثریت سنا و مجلس نمایندگان را در اختیار دارد، دشوار خواهد شد. دموکرات ها برای اینکه اکثریت را در مجلس نمایندگان به دست آورند، تنها به 23 کرسی دیگر نیاز دارند.

اهمیت انتخابات میان دوره ای

انتخابات میان دوره ای این دوره بسیار مهم است. چرا که بسیاری این انتخابات را به نوعی رفراندومی در مورد ترامپ تعبیر کرده اند. در صورتیکه دموکرات ها اکثریت مجلس نمایندگان را به دست آورند احتمال آغاز روند برکناری دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به شدت افزایش می یابد. در صورت پیروزی، دموکرات ها ریاست کمیته های پارلمانی را بر عهده خواهند گرفت که احتمال دارد درباره اتهام ارتباط بین تیم تبلیغاتی ترامپ و روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 تحقیق کنند. در صورتیکه دموکرات ها همچنین موفق شوند مجلس سنا را تحت کنترل درآورند احتمال دارد مانع از تایید نامزدهای مورد نظر دونالد ترامپ برای دیوان عالی، نظام قضایی فدرال و سمت های اجرایی در دولت شوند. سنا درباره این انتخاب های رئیس جمهور حرف آخر را می زند.

روزنامه‌ ایندیپندنت، در این راستا در مطلبی با بررسی مشکلاتی که پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا برای دونالد ترامپ، رییس جمهور این کشور از جمله با قوت گرفتن احتمال استیضاح به وجود می آورد، نوشته است:« در صورتی که ما شاهد وقوع به اصطلاح "موج آبی" (گرایش رای دهندگان به چپ) در انتخابات میان دوره‌ای پیش روی کنگره آمریکا باشیم، در آن صورت دونالد ترامپ با دشواری فزاینده به منظور تصویب قوانینی که او و دولتش در نیمه اول ریاست جمهوری ترامپ به دنبالش بوده‌اند روبرو خواهند شد. همچنین در صورتی که دموکرات‌ها دوباره کنترل مجلس نمایندگان را کسب کنند، ترامپ یک مشکل متفاوتی خواهد داشت: استیضاح.»

یک ارزیابی از سوی کوک پلیتیکال ریپورت نشان داده است که ۵۳ کرسی تحت کنترل جمهوری خواهان در مجلس نمایندگان در معرض از دست رفتن هستند، در حالی که تعداد کرسی‌های دموکرات‌ها که این وضعیت را دارند تنها چهار کرسی است. اگر دموکرات‌ها موفق شوند مجلس نمایندگان را به خود اختصاص دهند، در آن صورت تعداد کرسی‌های کافی برای استیضاح ترامپ را به دست خواهند آورد. استیضاح لزوما متضمن کناره‌گیری از پست و سمت نیست، اما یک وضعیت جدی برای رییس جمهور یا هر مقام عالی رتبه دیگری که در آن قرار بگیرد محسوب می‌شود و در واقع گام نخست به سمت کنار زدن آن مقام از سمت و پستش است. به لحاظ فنی استیضاح معادل طرح رسمی اتهام سوء عملکرد علیه یک مقام دولتی از سوی کنگره است. این اقدام معادل حکم یا گناهکار فی النفسه نیست. برای به جریان افتادن فرایند استیضاح رییس جمهور تنها نیاز است که اکثریت نمایندگان مجلس نمایندگان به آن رای مثبت دهند. در آمریکا مجلس نمایندگان تنها نهادی است که حق به جریان انداختن استیضاح را علیه یک مقام عالی رتبه دولتی دارد. این پروسه با یک تحقیقات مستقل کلید زده می‌شود و یافته های این تحقیقات اساس مطرح کردن اتهامات قرار می‌گیرند. سپس اسناد و مدارک تحویل کمیته‌ قضایی مجلس نمایندگان می‌شود و این کمیته‌ مدارک را بررسی کرده و به نگارش سند موسوم به "بندهای استیضاح" می پردازند. بعد از انجام مناظره در این زمینه در مجلس نمایندگان، این نهاد قانونگذار در مورد بندهای استیضاح رای گیری خواهد کرد. اگر اکثریت نمایندگان به نفع استیضاح رای دهند، در آن صورت رییس جمهور استیضاح شده محسوب می‌شود. پس از آن سند بندهای استیضاح به سنا فرستاده می‌شود تا مورد ملاحظه قرار گرفته و محاکمه را به جریان بیندازد. مقام متهم شده موارد دفاع از خود را مطرح می‌کند و کمیته‌ قضایی مجلس نمایندگان به عنوان دادستانی عمل خواهد کرد. در طول این فرایند رییس کل دادگاه عالی آمریکا نقش قاضی را داشته و سنا نقش هیات منصفه را دارد. در این جا اگر اکثریت "دو سومی" در سنا علیه رییس جمهور رای دهند، دیگر کار رییس جمهور تمام است و او بر کنار شده محسوب می‌شود. زمزمه ها مبنی بر استیضاح و برکناری ترامپ به قدری جدی شده است که ترامپ اخیراً تاکید کرده که اگر من برکنار شوم بازارهای مالی فرو خواهد پاشید. این یعنی خود ترامپ هم احتمال برکناری خودش را جدی قلمداد کرده است که درباره آن هشدار می دهد و موضع تدافعی می گیرد.

علاوه بر این در صورت پیروزی دموکرات ها سیاست های ترامپ نیز تحت الشعاع قرار می گیرد. خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت دموکرات ها در صورت کسب اکثریت در مجلس نمایندگان آمریکا می توانند سیاست خارجی این کشور را تغییر دهند. طبق این گزارش، دموکرات ها اگر اکثریت مجلس نمایندگان را در انتخابات میان دوره ای کسب کنند تلاش خواهند کرد سیاست سخت گیرانه تری در برابر عربستان سعودی، روسیه و کره شمالی اتخاذ کنند و در عین حال شرایط کنونی را در خصوص موارد مربوط به ایران و چین حفظ کنند. اگر دموکرات ها بتوانند کنترل مجلس نمایندگان را در انتخابات میان دوره ای بدست بیاورند می توانند در مورد اینکه چه قوانینی برای تصویب در صحن علنی مطرح شود تصمیم بگیرند و در تعیین سیاست های مربوط به هزینه ها و مخالفت با سیاست خارجی دونالد ترامپ نقش پررنگ تری داشته باشند. اگر جمهوریخواهان بر خلاف آنچه نظرسنجی ها نشان می دهد بتوانند اکثریت مجلس نمایندگان را حفظ کنند، انتظار می رود باز هم از سیاست های ترامپ استقبال کنند.

نظرسنجی ها

نظرسنجی ها حکایت از پیروزی دموکرات ها در این انتخابات دارد. آخرین نظرسنجی مشترک از سوی شبکه خبری ان. بی. سی با واحد افکار سنجی روزنامه «وال استریت ژورنال»، از برتری هفت درصدی دموکرات‌ها بر جمهوریخواهان حکایت دارد. بر اساس این گزارش، 50 درصد رای دهندگان آمریکا، کنگره تحت کنترل دموکرات‌ها را ترجیح می‌دهند درحالی که 43 درصد به جمهوریخواهان نظر دارند. البته برخی نظرسنجی ها دیگر نیز حکایت از برتری 50 درصدی دموکرات ها در برابر 42 درصدی جمهوریخواهان است.

میزان محبوبیت ترامپ

یکی از فاکتورهای مهم در انتخابات میان دوره ای کنگره، میزان محبوبیت و رضایت از عملکرد رئیس جمهور است. اکثریت مردم آمریکا از عملکرد دونالد ترامپ راضی نیستند. 52.9 درصد از مردم مخالف عملکرد ترامپ و 42.1 درصد موافق عملکرد وی هستند. این مسئله شاخص مهمی برای پیش بینی نتایج انتخابات میان دوره ای کنگره است.

نتیجه

نتایج نظرسنجی ها نشان دهده پیروزی دموکرات ها در انتخابات میان دوره ای کنگره است. در واقع سیاست های ترامپ در مقابله با متحدان سنتی آمریکا به ویژه خروج از معاهدات بین المللی باعث شده است تا دموکرات ها از این وضعیت در راستای پیروزی خود استفاده کنند. البته نباید از این نکته نیز غافل بود که رشد ٤ درصدی در اقتصاد آمریکا که از سال ٢٠١٤ تا کنون بی سابقه بوده است، مذاکره با کره شمالی ، موفقیت در توافق بر سر تعرفه های تجاری با اروپا، وادار سازی سران ناتو به افزایش بودجه های نظامی کشورهایشان، راه اندازی جنگ های بزرگ تجاری با چین و دیگر شرکای تجاری آمریکا و همینطور اثبات این که او تنها رئیس جمهوردر آمریکا است که به تمامی وعده های دوران مبارزات انتخاباتی خود عمل کرده است موجب شده که جمهوریخواهان نیز در این انتخابات همچنان امیدوار باشند. از زمانی که ترامپ رئیس‌جمهور شده، این نخستین انتخابات فراگیر در آمریکا است. به همین دلیل، این انتخابات به عنوان فرصتی برای شناخت دیدگاه مردم آمریکا درباره رئیس‌جمهورشان قلمداد شده است. ترامپ هم این مسئله را متوجه شده و علنا گفته انتخابات میان دوره ای کنگره رفراندومی درباره عملکردش خواهد بود. رئیس‌جمهور آمریکا در میسیسیپی گفت: « (نام) من روی برگه رأی نیست. اما (نام) من روی برگه رأی هست. زیرا این انتخابات رفراندومی درباره من هم هست. من از شما می‌خواهم رأی بدهید. فرض کنید من روی برگه رأی هستم.»

به نظر می رسد که اکثریت کرسی ها سنا همچنان با جمهوریخواهان خواهد بود اما رقابت لیبرال‌ها و محافظه‌کاران در مجلس نمایندگان تنگاتنگ خواهد بود. این بدان معنی است که دموکرات‌ها اگر هم بتوانند اکثریت را در مجلس نمایندگان به دست بیاورند بیشتر بر موضوعات داخلی حریف ترامپ خواهد بود تا مسائل خارجی. چراکه ماهیت مجلس نمایندگان و تمرکز آن، بر روی مسائل داخلی آمریکا است. اما پیروزی دموکرات ها در این انتخابات می تواند رنگ هشداری برای ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا باشد.