▼حرف روز
انتخابات آمریکا و اقتصاد ایران
طی روزهای گذشته بازار ارز و طلا نوسانات زیادی را تجربه کرد. تحلیلهایی از کاهش قیمت در بازار مسکن وجود دارد و بازار بورس نیز بهنوعی متأثر از این شرایط است. این در حالی است که تنها اتفاقی که از نظر فعالین اقتصادی میتواند عامل این تغییرات در روزهای اخیر باشد، انتخابات آمریکاست.
نکات تحلیلی: 1- موضوع تأثیر پیروزی دموکراتها بر اقتصاد ایران به موضوعی جنجالی بین اصولگرایان و اصلاحطلبان تبدیل شده است. درحالیکه اصولگرایان قائل به صفر بودن تأثیر انتخابات آمریکا بر اقتصاد ایران هستند، اصلاحطلبان بهگونهای اظهار خوشحالی میکنند که گویا قرار است تمام مشکلات کشور با روی کار آمدن بایدن حل شود! 2- تأثیرپذیری بازار از انتخابات آمریکا نشان میدهد که کلیت اقتصاد ایران در دست فعالینی با نگاه لیبرالی است. در حقیقت تفکر حاکم بر اقتصاد ایران بروننگر است. بهرغم سفارشهای مؤکد مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) بر اقتصاد درونزا، این موضوع توسط دستگاههای مسئول، جامه عمل به خود نپوشیده است. 3- عهدشکنی آمریکا در عمل به تعهداتش از دوران حاکمیت دموکراتها آغاز شد و بهرغم خارج نشدن از برجام، به تعهدات برجامی خود نیز عمل نکردند؛ بنابراین در شرایط فعلی نیز بعید به نظر میرسد دموکراتها و سیستم حاکمه آمریکا بهراحتی امتیازی را به ایران بدهند. دولت جدید آمریکا سیاست دولت فعلی را به شکل و روشی جدید دنبال خواهد کرد. 4- کارشناسان اقتصادی قائل به این هستند که حداکثر 30 درصد مشکلات اقتصادی ما به خاطر تحریم است و ازآنجاکه سیاست آمریکا در قبال ایران تغییر خاصی نخواهد کرد میتوان بهصورت تقریبی چنین تصور کرد که بهبود شرایط اقتصادی ایران با روی کار آمدن دموکراتها بسیار ناچیز و نزدیک به صفر خواهد بود.
نکته راهبردی: نگاه صفر و صدی به موضوع تأثیرپذیری اقتصاد ایران از انتخابات آمریکا، دقیق نیست و بهرغم اینکه سیاست آمریکا در قبال ایران تغییر ماهوی نخواهد کرد لیکن انتظار سایر کشورها و فضای روانی جهانی متأثر از آن باعث میشود برخی موانع تجارت خارجی ایران کاهش یابد، اما این میزان از تغییرات قطعاً مشکل کشور ما را حل نخواهد کرد. برای حل مشکلات اقتصادی باید پایههای داخلی اقتصاد ایران تقویت شود که عبارتاند از: کنترل تورم و حفظ ارزش پول ملی، ارتقاء بهرهوری، افزایش تولید، تعمیق روابط اقتصادی با کشورهای همسایه و... (نویسنده: علی کارگر)
▼گزارش روز
آزادی بیان در منطق جهان غرب
در عصر کنونی مقوله آزادی بیان در گفتمان غربی تعریفی خاص دارد. منشأ این اختلاف با سایرین، در گم کردن حق یا مخلوط کردن آن با باطل است. بیانی که با باطل همراه است بههیچوجه آزادی نیست و هیچگاه نمیتواند باعث رشد انسان شود.
گزاره خبری: امریکا و کشورهای اروپایی که خود را مهد آزادی بیان میدانند و نسبت به کشور ما مدام این خواسته را مطرح میکنند، سخنرانیها، مصاحبهها و هرگونه اظهار عقیده ترامپ، معاونان و مشاورینش مبنی بر وجود تقلب گسترده و سازماندهیشده در انتخابات امریکا را قطع کردند و اجازه شنیدن حرفهایشان را به مردم ندادند. همچنین در توئیتر تمام پیامهای مربوط به تقلب در انتخابات آمریکا حذف شد. منطق چنین اقدامی نیز بیاساس و مستدل نبودن چنین ادعاهایی عنوان شده است؛ ولی در عوض همین رسانههای آمریکایی و توئیتر در ماجرای فتنه 88، 24 ساعته و با تمام توان خویش به دنبال جا انداختن شعار بیاساس تقلب در انتخابات ایران و حمایت از مدعیان آن بودند!
گزاره تحلیلی: درست است که ترامپ فردی لجوج، عنود و دروغگو است و در چهار سال اخیر بادی کاشت و طوفانی درو کرد؛ اما سیاست این روزهای رسانههای آمریکایی و اروپایی نیز تفسیر دلخواه از آزادی بیان و خفه کردن صداهایی است که در نقد ساختار و سیستم فاسد آمریکایی بلند میشود، چه این صداها از حلقوم ملتها بلند شود، چه حتی توسط رئیسجمهور امریکا! شاید این رسانهها به خیال خود در حال آرام کردن فضا هستند، اما وقتی معیار حق و باطل عوض شود، محصولی جز گسترش خشونت ندارد. انتخابات امریکا از نظر انصاف و انسانیت نمره صفر گرفت و تجاربی انبوه را برای ما به یادگار گذاشت. معیارهای متفاوت رسانهها در مورد مسئلهای مانند آزادی بیان آنها را رسوا کرد و همگان فهمیدند پمپاژ خبری رسانههای غربی فقط برای برچیدن کلمه حق از دنیا و ترویج نظام سرمایهداری غرب است. آنها با هر چیزی که میتواند انسان را در مسیر درست انسانیت قرار دهد، مبارزه میکنند و برای این کار از هیچ اقدامی فروگذار نیستند. مردم ما به چشم خود دیدند که استدلالهای این رسانهها در مشکلات کشورمان چگونه است و در مورد کشور خودشان چگونه؛ باشد که خوشخیالان نیز هوشیار شده و درس گیرند. (نویسنده: سید حسین خاتمی)
▼ خبر ویژه
مدیران قاجاری !
«محمدصادق کوشکی»، استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران در پاسخ به این پرسش که وزارت امور خارجه با وجود تحریمها و مسائلی مانند FATF و پالرمو چگونه میتواند در امور اقتصادی بینالمللی نقش فعالی را داشته باشد، گفت: «این مسائلی که شما مطرح کردید برای زمانی است که ما بخواهیم از اروپا و آمریکای شمالی کالایی بخریم. دنیا که فقط این مناطق نیست. امروز کشورهای زیادی هستند که حاضرند در قالبهای مختلف با ایران مبادله کالا و خدمات داشته باشند. ما امروز میتوانیم به خیلی از کشورها دانش فنی و مهندسی صادر کنیم و از این کشورها کالاهای موردنیاز خودمان را وارد کنیم. ما وقتی در سریلانکا پروژه نیروگاه ایجاد میکنیم و موفق هستیم، آنهم در شرایطی که در گذشته باید نفت میفروختیم و چای میخریدیم، حالا با انجام پروژه میتوانیم این خرید را انجام بدهیم. ما حتی در عرصههای مختلفی مانند برق و مهندسی در الجزایر همکاریهای خوبی داشتیم و آوردههای خوبی رقم زدیم. اگر قرار باشد کشوری مثل ایران بگوید که نمیتواند به خاطر FATF و پالرمو مشکلات اقتصادی خودش را حل کند، چون نمیتواند کالا از آمریکای شمالی و اروپا بخرد، اسمش را تغییر بدهیم و جیبوتی بگذاریم. آقایان سطح ایران را در حد قطر و عربستان سعودی تنزل دادند و این تصور را ایجاد کردند که فقط باید نفت بفروشیم و کالا بخریم. ما میتوانیم از فرصت تحریمها استفاده کنیم ولی نگاه آقایان مانند نگاههای دوران قاجار است».
▼ اخبار
ماجرای اختلاف رئیسجمهور با دو وزیر چه بود؟
دنیای اقتصاد درباره تصمیمات دولت برای مهار گرانیها نوشت: «کاهش قیمتها و مقابله با گرانفروشی موضوع فرمان دوباره رئیسجمهور به دو وزیر اقتصادی کابینه است. حسن روحانی یک بار دیگر در جلسه شامگاهی یکشنبه هیئت دولت به علیرضا رزمحسینی، وزیر صمت و کاظم خاوازی وزیر کشاورزی دستور داد تا در جهت «کاهش قیمتها و مقابله با گرانفروشی» بهطورجدی اقدام کنند. البته غیر از وزرای صمت و کشاورزی، علیرضا آوایی وزیر دادگستری نیز مخاطب این فرمان بوده است. روحانی در حالی از وزرای صمت و کشاورزی خواسته گامی در راستای کاهش قیمتها بردارند که این دو وزارتخانه سالهاست در بخشی از وظایف خود مناقشه دارند؛ چالشی که بر روند تنظیم بازار بیاثر نبوده و دو وزارتخانه برای کاهش این چالشها، اوایل آبانماه به تفاهمی برای مدیریت تنظیم بازار دست یافتند که البته روحانی رسماً با آن مخالفت کرد. او درست یک روز پس از تأیید تفاهم دو وزارتخانه بر سر مدیریت و تنظیم بازار محصولات کشاورزی، یعنی در تاریخ ۸ آبانماه امسال به این موضوع واکنش نشان داد و خواستار مطرح شدن موضوع در ستاد اقتصادی دولت شد. این به آن معناست که روحانی ماجرا را به ستاد اقتصادی دولت ارجاع داده است».
رویکرد منفعلانه صبر و انتظار
نوع مواجهه دولتمردان با انتخابات اخیر آمریکا نشان داد که متأسفانه دولت همچنان رویکرد منفعلانه صبر و انتظار و گره زدن معیشت مردم با اخم و لبخند مقامات آمریکایی را در پیش گرفته است. این در حالی است که بیش از هفت سال از آغاز به کار دولت روحانی سپری شده است. دولت روحانی از سال ۹۲ تا ۹۴ اقتصاد را معطل مذاکره گذاشت؛ از تابستان ۹۴ تا بهمن ۹۵ در انتظار اجرای برجام توسط دولت اوباما نشست؛ از زمستان ۹۵ تا اردیبهشت ۹۷ منتظر اجرای برجام توسط دولت ترامپ نشست. از اردیبهشت ۹۷ نیز مسئله برجام اروپایی را مطرح کرد و بازهم به انتظار نشست! این رویکرد خسارتبار موجب شد که تنها در یک قلم، از دلار ۳۳۰۰ تومانی رسیدیم به دلار ۳۲ هزارتومانی! دولتمردان و رسانههای زنجیرهای در هفت سال اخیر همه امور کشور و حتی آب خوردن مردم را نیز به مذاکره و توافق با آمریکا گره زدند. این در حالی است که همین طیف پیش از سال ۹۲ تأکید داشتند که ۷۰ الی ۸۰ درصد مشکلات کشور ناشی از سوء مدیریت دولت است و تحریمها حداکثر ۲۰ الی ۳۰ درصد در بروز مشکلات سهیم است!
دور زدن معافیت مناطق آزاد با دستگاه پوز بانکی
«محمدرضا پورابراهیمی»، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: «حدود هشت و نیم میلیون کارتخوان در کشور وجود دارد که ۴۰ درصد آنها هیچ هویتی به نام فعال اقتصادی برای آنها وارد نیست و این یک نگرانی جدی است. بانک مرکزی مکلف بوده تمام کارتخوان) که در کشور هستند را شناسه یکتا بدهد و ارتباط با فعالان اقتصادی داشته باشد تا ازاینجهت امکان رصد فعالیت وجود داشته باشد. اکنون در مناطق آزاد کارتخوانهایی اخذ شده که بتوانند تراکنش آن منطقه را انجام دهند، اما در خارج از مناطق آزاد، نقلوانتقال وجوه انجام میدهند».
گزارش فارین افرز از چالشهای پیش روی آمریکای جدید
نشریه علمی آمریکایی «فارین افرز» نوشت: «چالشهای داخلی امروز آمریکا فراتر از سلامت اجتماعی و اقتصادی این کشور است. ما شاهد یک ایالاتمتحده قطبی شده و دارای شکاف هستیم. بیش از ۷۰ میلیون آمریکایی به دونالد ترامپ رأی دادند. بسیاری از آنها معتقدند رأی آنها دزدیده شده و بایدن رئیسجمهوری غیرقانونی است. امروز مردم ایالاتمتحده پیرامون موضوعاتی همچون نابرابریهای درآمدی، نژاد و تحصیلات، نظرات یکدستی ندارند. دیدگاههای دو حزب اصلی درباره مالیات، اصلاحات در نیروی پلیس و مراقبتهای بهداشتی کاملاً ناسازگار است. بهاینترتیب شکاف در حاکمیت نیز دور از انتظار نیست».
▼ اخبار کوتاه
◄ مسیر صحیح توسعه از زبان تحلیلگر مصری/ دکتر «محمد سید احمد»، تحلیلگر مصری میگوید: «ایران با ایستادگی در مقابل توطئههای امریکا توانسته به یک توسعه واقعی و خودکفایی و آبادانی دست یابد؛ ازجمله در فناوریهای هستهای و تولید تسلیحات نظامی. ایران ثابت کرده که یک قدرت منطقهای با جایگاه ویژه است».
◄ پانزدهمین خودروساز جهان!/ درحالیکه در نیمه نخست ۲۰۲۰ تولید خودرو جهان تحت تأثیر کرونا بیش از ۳۲ درصد کاهش داشته است، تولید خودرو ایران با رشد ۲۰ درصدی مواجه شده و ایران در این بازه پانزدهمین خودروساز جهان بوده است.
◄ زد و بند فروشگاهها برای تخفیفهای صوری به مردم/ معاون سازمان تعزیرات حکومتی گفت: «بعضاً دیده میشود که فروشندگان با همکاری و زد و بند با شرکت بستهبندی کننده و یا تولیدکننده، قیمت روی کالا را بالاتر ثبت میکند که بعداً برای اعمال تخفیفهای جذاب، آزادی عمل بیشتری داشته باشند».
◄ نامگذاری دو خیابان به نام دو عنصر رژیم طاغوتی/ شورای شهر تهران نامگذاری خیابانهایی در تهران به نام دو فعال فرهنگی پوچگرا را تصویب کرد! با رأی اعضای شورای شهر تهران بناست یک معبر در تهران به نام «پرویز تناولی» و یک معبر دیگر در تهران نیز به نام «سهراب شهید ثالث» نامگذاری شود! پرویز تناولی، از وابستگان به دربار ستمشاهی پهلوی بود؛ او یک مجسمهساز است که به خاطر طراحی مجسمههایی با مضمون نیهیلیسم و پوچگرایی و همچنین آثاری با مضمون جنسی شهرت یافته است. همچنین سهراب شهید ثالث، از سردمداران جریان موسوم به سینمای موج نو بود که با بودجه رژیم طاغوت، فیلمهایی با درونمایه شبه روشنفکرانه و پوچگرایانه میساخت.
◄ احداث مسکن برای نیازمندان/ سید پرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان در صفحه توئیترش نوشت: «تورم افسارگسیخته، فاصله مردم و خصوصاً اقشار ضعیف جامعه را با خانهدار شدن بسیار زیاد کرده است. بنیاد مستضعفان برای کمک به احداث مسکن مددجویان کمیته امداد در مناطق محروم، ۱۰۰ هزار تن سیمان رایگان تأمین میکند».
◄ بالاترین رشد حجم پول پس از انقلاب!/ بر اساس آمار بانک مرکزی، رشد حجم پول در پایان تابستان امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل به بیش از ۸۰ درصد رسید که بالاترین رشد حجم پول پس از انقلاب اسلامی محسوب میشود. افزایش شدید حجم پول به معنای تورمزاتر شدن منابع نقدینگی است.
◄ احکام سیاسی (سؤال 77): آیا پیروی از مرجعیت سیاسی همچون مرجعیت فقهی در سپاه برای خانواده بزرگ سپاه پاسداران واجب است؟ پاسخ: در فرض سؤال اگر منظور اطاعت از مرجع در صدور حکم است، عمل به آن بر همه افراد حتی مراجع و خود حاکم واجب است.