اندیشکده «امریکن اینترپرایز - The American Enterprise»، یکی از مهمترین اندیشکده‌های جهان که در واشنگتن مستقر است، در گزارشی با عنوان «همکاری مشترک روسیه و چین در اقیانوس هند» و به قلم «اُریانا اسکایلر مسترو» نوشت: دو رزمایش دریایی اخیر چین و روسیه، پتانسیل همکاری این دو کشور در اقیانوس هند را نشان داد و اینکه چطور پکن و مسکو تهدیدی بالاتر در مقابل نقش آمریکا و نفوذ در منطقه هستند.
سال گذشته، آفریقای جنوبی میزبان رزمایش دریایی با حضور چین و روسیه بود که اوّلین رزمایش در میان این سه کشور بود. نیروی دریای آفریقای جنوبی اعلام کرد: «رزمایش Mosi با هدف افزایش همکاری نظامی و امنیت دریایی طراحی شد و تمایل سه کشور چین، روسیه و آفریقای جنوبی را برای همکاری مشترک جهت مقابله با تهدیدات امنیتی نظیر تروریسم و دزدی دریایی نشان داد.» طی این رزمایش اقدامات فرهنگی و اجتماعی و سپس مانور نظامی انجام گرفت. تمرکز در جریان این مانور بر تمرین‌هایی نظیر فرود هلی‌کوپتر و انتقال نیرو بود.
دسامبر سال ۲۰۱۹، چین و روسیه این راهبرد را در یک رزمایش سه‌جانبه دیگری با ایران ادامه دادند. این رزمایش که در دریای عمّان برگزار شد، «کمربند امنیت دریایی» لقب گرفت. این رزمایش شامل تمرین آتش زنده (به معنای استفاده از تسلیحات مرگباری نظیر بمب و موشک) و عملیات علیه دزدان دریایی با مشارکت کماندوهای ایرانی بود. طبق اعلام فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران، پیام رزمایش این بود که «ایران را نمی‌توان منزوی کرد.»
سخنگوی نظامی نیروهای اعزامی چین گفت: «هدف از این رزمایش دریایی، تعمیق مبادلات و همکاری میان نیروهای دریایی سه کشور چین، روسیه و ایران است و نشان‌دهنده توانایی اراده قدرتمند‌شان در راستای حفظ امنیت دریایی و صلح جهانی است.»
چین و روسیه حضور خود در اقیانوس هند را افزایش دادند. اخیراً روسیه اعلام کرد که یک پایگاه دریایی در بندر سودان واقع در دریای سرخ تاسیس می‌کند. چین اوّلین پایگاه دریایی خارج از کشور خود را سال ۲۰۱۷ در کشور جیبوتی افتتاح کرد. نیروی دریایی چین عملیات در منطقه اقیانوس هند را در طول سه دهه گذشته افزایش داده است. رزمایش سه‌جانبه [چین و روسیه با کشورهای دیگر] قابل توجه است. زیرا که نشان‌دهنده تمایل پکن و مسکو برای همکاری‌های منطقه‌ای است. مهم‌تر از آن، پکن و مسکو اینگونه وانمود می‌کنند که قدرت‌های منطقه‌ای نظیر آفریقای جنوبی و ایران از افزایش نقش چین و روسیه استقبال می‌کنند.
روابط فی‌مابین آفریقای جنوبی - آمریکا پس از حضور «پرتوریا» در رزمایش سه‌جانبه با چین و روسیه (سال ۲۰۱۹) مخدوش شده است. حجم انتقادات ایالات متحده از آرای آفریقای جنوبی در سازمان ملل، طی دولت ترامپ افزایش داشته است.
واشنگتن از معافیت آفریقای جنوبی "در زمینه افزایش نرخ تعرفه بر واردات آهن و آلمینیوم از این کشور" خودداری کرد. چین در اقدام متقابل [راهبرد آمریکا]، متعهد به بیشترین سرمایه‌گذاری در آفریقای جنوبی نسبت به سایر کشورهای جهان شده است. روسیه نیز راهبرد خود را در زمینه ایجاد روابط اقتصادی، سیاسی و نظامی در سراسر صحرای عرب پیش می‌برد.
ایران نیز دلایل بسیاری برای برقراری ارتباط با چین و روسیه دارد. پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۸، تهران روابط خود با چین و روسیه را با اخذ وام چند میلیارد دلاری، تعمیق همکاری دفاعی، تبادل اطلاعات مستحکم کرده است.
کشورهای کوچک نیز رابطه با محور روسیه - چین را برای خود مفید می‌دانند. طبق گزارش منابع چینی، کشور «سودان» که متحد منطقه‌ای و دیرینه چین است، برای اوّلین‌بار درخواست میزبانی پایگاه نظامی روسیه را در سال ۲۰۱۷ داد تا موازنه را در برابر اقدامات تهاجمی و تجاوزگرایانه آمریکا برقرار کند. به بیان دیگر، چین و روسیه در همکاری متقابل با یکدیگر بهتر می‌توانند با ایالات متحده آمریکا و متحدانش در منطقه اقیانوس هند برای نفوذ بیشتر و دلایل دیگر رقابت کنند.
چین درحالیکه منابع قابل توجهی دارد، بیشتر نگران تحرکات آمریکا است. چین اغلب اینگونه استدلال می‌کنند که نوع متفاوتی از از یک کشور قدرتمند هستند؛ یکی از ادلّه‌‌شان این است که رفتار و کردار هژمونیک (سلطه‌گرایانه) نظیر تشکیل اتحاد را ندارند. چین همچنین مشتاق است تا از ایجاد یک ائتلاف بر علیه خود جلوگیری کند.
چین ادعا کرد که رزمایش اقیانوس هند هیچ شخص سوّمی را هدف قرار نمی‌دهند. امّا برای کرملین، تضعیف ایالات متحده مؤلفه اصلی راهبرد روسیه است. از سوی دیگر، چین منابع اقتصادی لازم جهت تثبیت نفوذ و سرمایه‌گذاری سنگین در کشورهای منطقه اقیانوس هند را دارد. فقط در یک مورد خاص، پکن رقمی بالغ بر ۸۷ میلیارد دلار برای پاکستان در نظر گرفته و تقریباً به میزان ۲۰ میلیارد دلار پروژه در این کشور به اتمام رسانده است. اخیراً گزارش شده که پکن و تهران بر روی توسعه سرمایه‌گذاری چین در ایران به مدت ۲۵ سال توافق کردند. این سرمایه‌گذاری در حوزه بانکداری، ارتباطات، توسعه بنادر و حمل و نقل است.
چین و روسیه در منطقه اقیانوس هند در وضعیت تسلط نظامی قرار ندارند ولی ترکیب نفوذ آنان ممکن است مشکلاتی برای ایالات متحده و شرکای منطقه‌ای‌اش به بار بیاورد. شاید اغراق باشد ولی حقیقتی درمیان است که دریادار «حسین خانزادی» فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران [آن را] اعلام کرد: «هماهنگی راهبردی با روسیه و چین یعنی دوران یکّه‌تازی آمریکایی‌ها در منطقه تمام شده است.»
این اندیشکده در پایان نوشت: چین و روسیه شاید در مقوله افزایش همکاری راهبردی در منطقه اقیانوس هند به آرامی حرکت کنند، امّا این هدف وجود دارد. ممکن است که ایالات متحده آمریکا و متحدانش هنوز بر منطقه تسلط نظامی دارند، ولی نباید در این توّهم سقوط کرد که این موضوع، تضمینی برای گستره نفوذ است.
«هدف از این رزمایش دریایی، تعمیق مبادلات و همکاری میان نیروهای دریایی سه کشور چین، روسیه و ایران است و نشان‌دهنده توانایی اراده قدرتمند‌شان در راستای حفظ امنیت دریایی و صلح جهانی است.» 
