در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران بارها تأکید کرده است هرگز از خطوط قرمز خود در مذاکرات وین عدول نخواهد کرد، مقامات آمریکایی و اروپایی اصرار بر این خطوط قرمز را به صورت عامدانه، به مثابه زیاده خواهی در مذاکرات دانسته و رسانه های خود را نیز جهت وارونه سازی حقایق جاری در مذاکرات فراخوانده اند!
یکی از این رسانه ها، خبرگزاری رویترز می باشد.این خبرگزاری، در جریان انعقاد توافق اولیه برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی نیز حکم بازوی رسانه ای واشنگتن و اتحادیه اروپا را ایفا کرد و بارها با ارائه روایاتی مخدوش و چندپهلو از مذاکرات، تلاش کرد تا افکار عمومی دنیا را تحت تأثیر سیاستهای دیکته شده از سوی واشنگتن و لندن قرار دهد. این بار نیز رویترز همین بازی را تکرار کرده است.
رویترز چه می گوید؟
خبرگزاری رویترز میگوید مواضع علی باقری عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان در بازگشت به وین سختتر شده و تیم ایرانی حتی خواستار بازنگری در برخی از موضوعاتی شده که پیشتر بر سر آنها توافق شده بود. این خبرگزاری در گزارشی ادعایی به نقل از دو منبع نزدیک به هیئتهای مذاکره کننده میگوید تیم ایرانی همچنان بر درخواستهای خود از جمله حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی آمریکا تأکید دارد ضمن اینکه درخواستهای تازهای نیز مطرح کرده است.
رویترز در این خصوص می نویسد:«شرایط کنونی در مذاکرات هستهای نگرانیها از احتمال شکست گفتوگوها را افزایش داده است و ایران و غرب یکدیگر را مسئول گرفتن تصمیمات سیاسی معرفی میکنند. پیشتر ایالات متحده بارها به ایران اعلام کرده که پایان ماه فوریه آخرین مهلتی است که طرفین میتوانند بر سر برنامه هستهای ایران به توافق برسند و در صورتی که این اتفاق نیفتد واشنگتن مذاکرات را ترک خواهد کرد.» مقامات ایرانی اما در مقابل معتقدند پروندههای مربوط به پیشینه برنامه هستهای ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید بسته شود و دیگر این نهاد پرسشهای تازهای را در خصوص فعالیتهای گذشته ایران مطرح نکند. مقامات ایرانی گزارشهای آژانس را سیاسی میدانند و معتقدند برنامه هستهای تهران همواره صلح آمیز و شفاف بوده است.
اگر مذاکرات به نتیجه نرسد
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه در نشست خبری خود با اشاره به اینکه دستیابی به توافق خوب ممکن است افزود: «چند موضوع کلیدی هنوز به صورت حل نشده باقی مانده است و آمریکا و اروپا باید در خصوص آن تصمیم بگیرند.»
این در حالیاست که وزارت خارجه فرانسه تأکید کرده که پایان به مذاکرات هستهای در هفته جاری ضروری است. اصلیترین اختلاف پیشروی ایران و قدرتهای جهانی در حال حاضر بر سر پرونده پادمان و فعالیتهای پیشین برنامه هستهای ایران است. طرفین البته در خصوص آنچه ایران از آن تحت عنوان تضمینها یاد میکند نیز با یکدیگر اختلاف نظر دارند. آمریکا بارها تأکید کرده که نمیتوان هیچ تضمینی به تهران ارائه دهد. دراین خصوص یک مقام ایرانی به رویترز گفته است: «ما به سؤالات آژانس پاسخ دادهایم اما آنها به جای بستن پرونده با انگیزه سیاسی از آن برای به دست آوردن اهرم فشار در مذاکرات استفاده میکنند.
بخش اعظمی از فعالیتهای غربیها یعنی آمریکا و تروئیکای اروپایی در فضای رسانهای انجام میشود. چهبسا ارائه تحلیلهای رسانهای نسبت به مواضع رسمی آنها دارای ارجحیت و اهمیت بیشتری نیز هست. برخی فکر میکنند این دو از یکدیگر جدا هستند، درحالیکه دیپلماسی رسانهای و دیپلماسی رسمی دو تکه پازلی هستند که غربیها در مقابل ما از آن استفاده میکنند. جالب است بدانیم که اصالت نیز به دیپلماسی رسانهای داده میشود. ما همواره شاهد بودهایم که بازیگران غربی از ایجاد امواج رسانهای بهخصوص در بعد سلبی آن برای شکلدهی افکار عمومی استفاده میکنند. بهطور مثال در مذاکرات اخیر نیز طرفهای غربی بهگونهای رفتار میکنند که گویا در مذاکرات، طرف ایرانی با زیادهخواهی مطالباتی فراتر از منطق و علم حقوق را مطرح میکند. و سپس شاهدیم که در یک قرائت رسانهای مشترک این نگاه به افکار عمومی ارائه میشود.
استناد به تاکتیک مقصرسازی
صورتبندی بازی غرب در مذاکرات وین دشوار به نظر نمی رسد! آمریکا و تروئیکای اروپایی تلاش میکنند تاکتیک« مقصر سازی » را در مذاکرات وین پیادهسازی و اجرا کنند. در این معادله، غرب بهجای ارائه پیشنهادات سازنده در مذاکرات و مواجهه واقع بینانه با مطالبات حقوقی و منطقی جمهوری اسلامی ایران، درصدد مقصر جلوه دادن کشورمان در این آوردگاه میباشد. تا قبل از ادوار جدید مذاکرات، طرف غربی اصرار داشت تا زمانی که ایران به تعهدات خود بازنگردد خبری از رفع تحریمها و حتی تعلیق آنها نیست! این همان ماهیت غیرحقوقی غرب در مذاکرات است که اتفاقا باید توسط تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان هدف قرار داده میشد. اما در وضعیت کنونی، که مذاکره بر سر بسیاری از نقاط اختلافی به پایان رسیده است، غرب تلاش دارد بر سر موضوعات مهم باقی مانده، به جای تمرکز بر ارائه راه حل ، تاکتیک جنگ روانی و مقصرسازی را به کار گیرد. بدون شک جمهوری اسلامی ایران تسلیم این تاکتیک خطرناک نخواهد شد.
پایان تاریخ مصرف مقصرسازی
در حال حاضر، مقصرسازی، بازی خطرناکی است که غرب آن را به صورت هدفمند و با همراهی رسانه هایی مانند رویترز آغاز کرده است. آمریکا و تروئیکای اروپایی از یکسو مدعی «کمبود زمان» در مذاکرات بوده و از سوی دیگر، با پیشبرد تاکتیک «مقصر سازی» در مذاکرات به دنبال کسب امتیازات فرا حقوقی و فرا متنی از کشورمان هستند. باید تأکید کنیم که تاریخمصرف این بازی به پایان رسیده است. تأکید مداوم بر مذاکرهکنندگان کشور بر روی این مؤلفهها ، غرب را در میان دو گزینه« احیای واقعی برجام» یا «عدم توافق» سرگردان ساخته است.
شواهد و مستندات موجود نشان میدهد که غرب جهت توجیه شکست حقوقی خود در مذاکرات و ازآنجاییکه به دلیل نقض اولیه برجام ( خروج رسمی دولت آمریکا از توافق هستهای و بی تعهدی مطلق تروئیکای اروپایی در تأمین منافع ایران) کمترین ادعای مسموعی ندارد، به فرامتن مذاکرات روی آورده است. بدون شک تا زمانی که خطوط قرمز تعیین شده ( که دارای ماهیتی منطقی و حقوقی هستند) در نظر گرفته نشوند، خبری از انعقاد توافق نهایی با طرف مقابل نخواهد بود. در این معادله، جنگ روانی غرب برای جمهوری اسلامی ایران محلی از اعراب نخواهد داشت.