شوک گازی روس ها به اروپا/ بازی مسکو با اهرم انرژی

سرانجام همان گونه که انتظار می رفت، نه تنها اتحادیه اروپا نتوانست با تحریم گازی روسیه اقدامی در راستای تغییر قواعد میدان نبرد در اوکراین صورت دهد، بلکه با پاتک روسها درحوزه انرژی مواجه شده است. روسیه عرضه گاز از طریق یک خط لوله بزرگ به اروپا را متوقف کرد. به گفته برخی از کارشناسان، این اقدام به تشدید نبرد اقتصادی مسکو و اتحادیه اروپا و همچنین افزایش چشم‌انداز رکود و جیره‌بندی انرژی در برخی از ثروتمندترین کشورهای منطقه منجر خواهد شد. بنا بر اعلام شرکت گازپروم، غول انرژی دولتی روسیه، به دلیل عملیات تعمیر و نگهداری خط نورداستریم۱، از ۳۱ اوت تا سوم سپتامبر هیچ گازی به آلمان فرستاده نمی‌شود. پس از اعلام این خبر، داده‌های وب‌سایت اپراتور نورداستریم۱ ، جریان و میزان انتقال  گاز را صفر نشان دادند.

نگرانی غربی ها تعبیر می شود!

براساس آنچه رسانه های غربی می گویند، دولت‌های اروپایی از این نگران‌اند که مسکو به تلافی تحریم‌های غرب علیه این کشور پس از حمله به اوکراین، قطعی گاز را تمدید کند. آن‌ها ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، را به استفاده از منابع انرژی به عنوان سلاح جنگی متهم کرده‌اند. مسکو چنین عملیاتی را تلافی نمی‌داند و اتهام‌های واردشده را رد می‌کند.محدودیت‌های بیشتر برای تامین گاز اروپا بحران انرژی را تشدید خواهد کرد. این بحران قیمت‌ عمده‌فروشی گاز را نسبت به اوت ۲۰۲۱ به بیش از ۴۰۰ درصد افزایش داد و پیش‌بینی می‌شود که هزینه‌های زندگی را برای مصرف‌کنندگان و مشاغل به‌شدت بالا ببرد.با این حال بر همگان مسجل است که مسکو از سلاح گاز برای تنبیه بازیگران ناتو ( که اکثرا عضو اتحادیه اروپا هستند) استفاده می کند. این در حالیست که با دلیل طولانی تر شدن نبرد اوکراین و افزایش مخالفت افکار عمومی غرب با حمایتهای مستمر اروپاییان از کی یف  و دولت زلنسکی ، مدیریت صحنه نبرد از دست واشنگتن و لندن ( به عنوان دو عضو خواهان ادامه نبرد اوکراین) خارج شده است.

شوک جنگ اوکراین به ژرمئها

روسیه، در حالی تصمیم به توقف ارسال گاز به اروپا از طریق خط لوله گازی نورد استریم 1 کرده است که کشورهای اروپایی تاثیر مستقیمی از جنگ اوکراین پذیرفته اند. در آلمان، تورم در ماه اوت به بالاترین سطح در ۵۰ سال گذشته رسید و خانوارها باز هم خود را برای افزایش مبلغ قبوض انرژی آماده می‌کنند.نورداستریم۱ ماه گذشته نیز به دلیل تعمیر و نگهداری ۱۰ روز فعالیت خود را متوقف کرد. مسکو که عرضه گاز از طریق نورداستریم۱ را در ماه ژوئن به ۴۰ درصد و در ژوییه به ۲۰ درصد کاهش داد، تحریم‌ها را عامل بروز مشکل برای تعمیر و نگهداری این خط انتقال می‌داند و می‌گوید که در نصب تجهیزات با مشکل مواجه شده است.این در حالی است که رابرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان، اوایل این ماه گفت که نورد استریم کاملا عملیاتی است و علی‌رغم آنچه مسکو ادعا می‌کند، هیچ مشکل فنی وجود ندارد.روسیه از زمان تهاجم به اوکراین، عرضه گاز به بلغارستان، دانمارک، فنلاند، هلند و لهستان را به طور کامل قطع کرد و انتقال گاز از سایر خط لوله‌ها را هم کاهش داد.کاهش جریان گاز از طریق نورداستریم، تلاش‌ها در سراسر اروپا برای پر کردن تاسیسات حیاتی ذخیره‌سازی گاز با هدف گذراندن سرمای زمستان را پیچیده کرده و نگرانی دولت‌ها از این است که روسیه جریان انتقال گاز را کلا متوقف کند.این نگرانی در حال تعبیر شده است.

چالش بازی آمریکا-انگلیس برای اروپا

به نظر می رسد با قطع گاز اروپا و تحرکاتی که طی روزهای اخیر از سوی مسکو در این خصوص صورت گرفته است، طی روزهای آتی شاهد پررنگ تر شدن شکافهای داخلی میان اعضای ناتو خواهیم بود. در یک سوی ناتو، بازیگرانی مانندآمریکا، انگلیس و لهستان قرار دارند که خواستار ایجاد گره های کور راهبردی در اطراف روسیه( از جمله اوکراین ) هستند. بازیگرانی که اصرار دارند نبرد ادامه پیدا کند. اگرچه برخی منابع غربی معتقدند که اعمال تحریم های مشترک ضد روسی توسط آمریکا- اروپا پس از وقوع جنگ اوکراین منجر به تقویت پیوندهای ترنس آتلانتیکی در ذیل ساختار ناتو شده است؛ اما امتناع برخی از اعضای پیمان آتلانتیک شمالی در قبال اعمال تحریم های مربوط به حوزه انرژی علیه روسیه این پیام را داد که پیوندهای درون آتلانتیکی شکل گرفته میان آمریکا و اروپا در بحبوحه جنگ اوکراین چندان مطلق و محکم نیست!فراتر از آن، بسیاری از اعضای ناتو نسبت به رویکرد واشنگتن و لندن(دو عضو اصلی ناتو) درشکل گیری نبرد اوکراین شدیدا ناراضی هستند. به عنوان مثال، مقامات آلمانی در مواضع پنهان خود معتقدند که آمریکا و انگلیس، خاک اروپا را به  به صورت عامدانه به میدان نبرد روسیه و اوکراین تبدیل کرده اند. فراتر از این مسئله، با عقب نشینی نسبتا قطعی اوکراینی ها از پیوستن به ناتو ، عملا روسیه به یکی از مهم ترین خواسته های خود در منازعه با آتلانتیکی ها دست پیدا کرده است! این به بی نتیجه بودن صرف میلیاردها دلار هزینه امنیتی، نظامی و اقتصادی از سوی غرب در این بزنگاه بوده است.

در چنین شرایطی اصرار واشنگتن و لندن به دولت زلنسکی و ارتش اوکراین مبنی بر نبرد با روسیه، وضعیت را تا حدود زیادی در درون ناتو آشفته ساخته است. تشدید تنشها بر سر انرژی و انتقال گاز به طور طبیعی سبب می شود تا بازیگران اروپایی ریسک پذیری بیشتری در این خصوص حس کنند.در چنین شرایطی تنفس مصنوعی آمریکا و انگلیس به کی یف نیز نمی تواند درحل  و فصل معادلات میدان نبرد به سود اوکراین موثر باشد! بنابراین یکی از اصلی ترین اهداف روسها از ارسال سیگنالهای سلبی و بازدارنده در خصوص انتقال گاز به اروپا، تشدید شکافهای درون آتلانتیکی در جنگ اوکراین می باشد. همان گونه که اشاره شد مخالفت اکثر شهروندان اروپایی با استمرار جنگ اوکراین به سبک و سیاق فعلی و استقبال آنها از مذاکرات دیپلماتیک برای پایان نبرد، موضوعی است که قدرت مانور لندن و واشنگتن را در ادامه مسیر منازعه محدود خواهد ساخت.از این رو می توان گفت که روسیه در مقطعی حساس و تعیین کننده ، از سلاح انرژی و گاز خود در برابر ناتو استفاده کرده است. نتیجه این بازی هر چه باشد، به سود لندن و واشنگتن نخواهد بود....