ناکامی لبنان در خروج از بن بست سیاسی

   پارلمان لبنان در چهارمین جلسه خود در روز دوشنبه 2 آبان 1401 در انتخاب رئیس جمهور جدید این کشور ناکام ماند، زیرا هیچ نامزدی نتوانست دو سوم آرا از مجموع 120 نماینده را کسب کند.
در این رأی گیری «میشل معوض» نامزد اصلی پست ریاست جمهوری تنها ۳۹ رای بدست آورد. ۵۰ نماینده برگه سفید را به صندوق اخذ رأی انداختند و روی ۱۳ برگه اخذ رأی نیز عبارت «لبنان الجدید» نوشته شده بود. ۱۰ نماینده نیز به «غسان خلیفه» رأی دادند و دو رأی هم باطل اعلام شد.

گویی برای عدم اجماع نسبت به انتخاب رئیس جمهور جدید نوعی طراحی و توافق صورت گرفته بود؛ به همین دلیل «جبران باسیل» رئیس جریان ملی آزاد لبنان با اشاره به جلسه نمایندگان پارلمان برای انتخاب رئیس جمهور جدید گفته بود نمایندگان این جریان در جلسه شرکت خواهند کرد اما رای سفید خواهند داد.

گفته می شود باسیل این کار را جهت اعمال فشار بر «نجیب میقاتی» نخست وزیر جهت اخذ سهمیه مورد نظر خود در دولت جدید انجام داده است. رای سفید در واقع به منزله رای ممتنع و مخالفت با نامزدهای موجود ریاست جمهوری محسوب شده و عملا به تداوم بن بست سیاسی در لبنان دامن می زند.

پیش از این «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان با احزاب پارلمانی از گرایش و مولفه‌ های سیاسی مختلف ارتباط برقرار کرده و سعی کرده بود نمایندگان برای انتخاب رئیس جمهور جدید  به توافق و اجماع برسند؛ به ویژه اینکه تاکنون همه نشست‌های پارلمان به این منظور گرفتار دور باطل شده است.
شایان ذکر است در سه جلسه قبلی پارلمان لبنان نیز گزینه معرفی شده برای ریاست جمهوری، نتوانسته بود اکثریت آرا را بدست آورد و به این ترتیب معرفی جانشین میشل عون به تاخیر افتاده است.

مطابق قانون، پارلمان لبنان باید از یک ماه قبل از پایان ریاست جمهوری، رئیس جمهور جدید را معرفی کند. این در حالی که مهلت ریاست جمهوری میشل عون رئیس جمهور فعلی لبنان حدود هفته دیگر به پایان می‌ رسد و عدم انتخاب رئیس جمهور جدید  موجب تشدید خلا سیاسی در لبنان خواهد شد.

لبنان پس از انفجار بندر بیروت در سال ۲۰۲۰، نابسامانی ‌های سیاسی و اقتصادی متعددی را تجربه کرده است. دولت وقت لبنان (حسان دیاب) پس از این انفجار، استعفا کرد و پس از آن نیز اداره امور این کشور بر عهده دولت پیشبرد امور نهاده شده است. بر این اساس در صورت ناکامی پارلمان در انتخاب رئیس جمهور جدید، خلأ سیاسی در این کشور تداوم یافته و معضلات داخلی نیز افزایش می ‌یابد.
ناکامی پارلمان لبنان در تعیین رئیس جمهور جدید در حالی است که میشل عون نیز پس از 30 ماه ناکامی پارلمان در اکتبر 2016 به عنوان رئیس جمهور جدید برگزیده شد. طول دوره ریاست جمهوری در لبنان 6 سال است. بنابراین، به نظر می‌ رسد نمایندگان پارلمان لبنان تا پایان اکتبر موفق به معرفی رئیس جمهور جدید نشوند و این کشور بار دیگر وارد دوره ‌ای از بن بست سیاسی در تعیین رئیس جمهور شود. 
ناکامی پارلمان لبنان در تعیین رئیس جمهور در شرایطی است که دولت جدید هنوز تشکیل نشده و نجیب میقاتی به عنوان نخست وزیر موقت همچنان سرپرستی دولت را برعهده دارد. به این ترتیب یک بن بست دو گانه در لبنان شکل می ‌گیرد، زیرا میقاتی نیز پس از پنج ماه هنوز کابینه جدید را تشکیل نداده است. 

ریشه اصلی اختلافات داخلی لبنان به ساختار موزاییکی این کشور بازمی گردد. توافق طائف در سال 1989 نقطه پایانی بر جنگ های داخلی این کشور بود، اما در عرصه سیاسی هر چند نوعی دموکراسی توافقی را رقم زد، موفق به حل اختلافات سیاسی نشد و به همین دلیل روند سیاسی در مراحل پسا انتخابات عمدتا شاهد چالش ها و تاخیرهای طولانی می باشد.
علاوه بر اختلافات داخلی میان جریان های مختلف سیاسی لبنان،  مداخله بازیگران خارجی نیز یکی از عوامل اصلی بن بست سیاسی در لبنان محسوب می شود؛ زیرا برخی از گروه‌ های لبنانی در چهارچوب طرح کشورهای خارجی حرکت کرده و به همین دلیل از معرفی رئیس جمهوری که مورد حمایت همه گروه‌ ها باشد، خودداری می ‌کنند.

در این راستا، شیخ «نبیل قاووق» عضو شورای مرکزی حزب ‌الله لبنان پس از جلسه ناکام پارلمان تاکید کرد دیگر بر کسی پوشیده نیست که آمریکایی ‌ها و سعودی‌ ها نمی‌ خواهند لبنان از بحران‌های خود خارج شود، بلکه تلاش می ‌کنند لبنانی‌ ها را از گفت‌ وگو و اتفاق نظر باز دارند؛ آن چه در جلسات پارلمان برای انتخاب رئیس جمهوری رخ می ‌دهد، ثابت می ‌کند که مداخلات سفارتخانه ‌های آمریکا و عربستان روند انتخاب رئیس جمهور طبق موعدهای تعیین شده در قانون اساسی را مختل کرده است.
از این منظر، کشورهایی چون آمریکا و عربستان زمانی که قادر به روی کار آوردن عناصر مرود نظر خود نباشند، وجود خلا سیاسی و آشوب را در لبنان ترجیح می دهند؛ زیرا به راحتی قادر به پیشبرد مداخلات و طرح های خود در این کشور بوده و سیاست هایی چون اعمال فشار بر مقاومت با محوریت حزب الله را راحتتر دنبال می کنند.
این در حالی است که چندی پیش حزب الله با اقتدار خود زمینه ساز به رسمیت شناخته شدن حقوق لبنان در حوزه های گازی در دریای مدیترانه شده و رژیم صهیونیستی ناچار به عقب نشینی از توسعه طلبی خود در این قلمرو شده بود.