افتتاح معبد یهودی در امارات؛ اهداف و پیامد‌ها

امارات متحده عربی روز جمعه ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ در اقدام تازه‌ای برای نزدیکی هرچه بیشتر به رژیم صهیونیستی، یک کنیسه (معبد) را با حضور مقامات صهیونیست در دبی افتتاح کرد. در کنار این کنیسه یهودی، یک مسجد و کلیسا نیز قرار دارد و ساختمان‌ها همگی مشترک بوده و در ابعاد بیرون و حجم داخلی نیز یکسان هستند. پیش از این دولت امارات یک معبد نیز برای هندو‌ها در ابوظبی افتتاح کرده بود.

 امارات مدعی شده است که هدف از افتتاح این کنیسه، تقویت گفت‌وگوی ادیان در این کشور حاشیه خلیج‌فارس است. روزنامه البیان امارات نیز به نقل از محمد بن‌زاید حاکم این کشور گزارش داد خانه موسوم به «خانواده ابراهیمی» که دربرگیرنده عبادتگاه‌های ادیان سه‌گانه می‌باشد، کاخی برای گفت‌وگوی تمدنی و سازندگی است. محمد خلیفه المبارک رئیس اداره فرهنگ و گردشگری دبی نیز در این‌باره گفت که مرکزی که افتتاح شده، تریبونی برای گفتگو و همزیستی خواهد بود.

 انجمن یهودیان مقیم کشور‌های عرب خلیج (فارس) با صدور بیانیه‌ای از این گام امارات استقبال کرد و اعلام کرد از دیدن کنیسه یهودی جدید در منطقه به وجد آمده است. یهودیان ساکن امارات نیز در بیانیه‌ای با تقدیر از این اقدام دولت ابوظبی اعلام کردند که مشتاق دیدن کنیسه یهودی جدید در منطقه خلیج‌فارس هستند. نخستین کنیسه یهودیان در بحرین ایجاد شده بود که شمار اندکی از یهودیان در آن‌جا زندگی می‌کنند.

 در امارات نیز تعداد یهودیان بسیار اندک است. گفته می‌شود در گذشته تعداد یهودیان امارات کمتر از ۲۰۰ نفر بود، اما امروز دست کم ۶۰۰ یهودی در این کشور زندگی می‌کنند. به گفته ایلی العبادی، خاخام ارشد شورای یهودیان امارات متحده عربی جمعیت اقلیت یهودی امارات در دو سال اخیر، یعنی از زمان امضای توافقنامه‌های عادی‌سازی روابط بین تل‌آویو و ابوظبی، به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.

 العبادی با قدردانی از دولت و مقامات محلی امارات به دلیل استقبال از این تغییرات گفته است ما بیش از پنج تا شش رستوران کوشر (رستوران‎‌هایی که به سرو غذای حلال طبق آیین یهود اقدام می‌کنند) و مکان‌هایی برای دعا و نماز در سراسر این کشور داریم.

 افتتاح کنیسه یهودی در امارات، پس از آن صورت می‌گیرد که دولت ابوظبی با دلالی دونالد ترامپ سپتامبر ۲۰۲۰ توافق عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را امضا کرد. این توافق که با وساطت دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا و با حضور وزرای خارجه امارات و بحرین و نخست‌وزیر اسرائیل انجام شد، در واقع تنازلی آشکار از شروط اولیه اعراب نسبت به قضیه فلسطین بود.

 بر اساس طرح صلح پیشنهادی عربستان که در سال ۲۰۰۲ در اتحادیه عرب به تصویب رسید، کشور‌های عربی، عادی‌سازی روابط با اسرائیل را به خواسته‌هایی مشروط کردند که هیچ کدام از آن‌ها تا امروز محقق نشده است. پایان اشغال سرزمین‌های فلسطینی، عقب‌نشینی اسرائیل به پشت مرز‌های سال ۱۹۶۷ از جمله پایان اشغال بلندی‌های جولان در خاک سوریه، تاسیس کشور فلسطین به پایتختی بیت‌المقدس، به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین از سوی اسرائیل و همچنین حل مساله آوارگان فلسطینی بر اساس قطعنامه‌های سازمان ملل و به شکل عادلانه از مهمترین شروط کشور‌های عربی برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل می‌باشد.

 از زمان عادی‌سازی روابط میان امارات و رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۲۰ تحت عنوان «توافقنامه ابراهیم» مناسبات تجاری و اقتصادی دو طرف به طرز چشمگیری افزایش یافته و اکنون به سطح بالایی از همکاری در زمینه‌های امنیتی و نظامی رسیده است. این توافقات با واکنش تند گروه‌های مختلف فلسطینی و کشور‌های اسلامی روبه رو شده است.

 مقامات و ناظران امور سیاسی امارات و رژیم صهیونیستی شاهد آن هستند که رژیم اسراییل به ویژه شرکت‌های امنیتی و نظامی این رژیم از جمله شرکت‌های مرتبط با هوش مصنوعی به طور قابل توجهی به سمت بازار امارات خیز برداشته‌اند. این امر باعث مطرح شدن نگرانی‌هایی درخصوص ابعاد امنیتی و جاسوسی رژیم صهیونیستی در خلیج‌فارس به طور کلی و امارات به طور خاص شده است.

 برای نمونه روزنامه اقتصادی صهیونیستی «گلوبز» تایید کرده است که شرکت سایبری «ایکس ام سایبر» برای اولین بار به منظور فروش محصولات امنیتی - نظامی خود برای زیرساخت‌های مرتبط با گاز، نفت و امور مال وارد خلیج‌فارس شده است. برخی گزارش‌های مطبوعاتی حاکی از آن است که شرکت‌های امنیتی رژیم اسرائیل به طور گسترده در تاسیسات حیاتی دولتی و شرکت‌های مهم امارات مانند فرودگاه‌ها، بنادر دریایی و شرکت‌های فناوری و نفت حضور دارند.

 درباره اهداف و انگیز‌های افتتاح کنیسه در دبی باید گفت رژیم صهیونیستی برای توسعه نفوذ خود در منطقه از دریچه امور دینی و فرهنگی وارد شده و با نوعی اقدام نرم و خزنده درصدد قبح‌زدایی از رابطه اعراب با اسرائیل می‌باشد. در همین راستا بود که نام توافق جدید بین اسرائیل و امارات و بحرین را «صلح ابراهیم» نهاده‌اند، با این هدف که توافق جدید، زمینه‌ساز آشتی و همگرایی بین ادیان آسمانی خواهد بود.

 تمسک به اسامی و نماد‌های دینی ابداع تازه‌ای نیست. جنبش صهیونیسم با تکیه بر اعتقادات دینی و گزاره‌های تاریخی یهودیت، به جمع‌آوری یهودیان از گوشه و کنار جهان پرداخت و آنان را در سرزمین فلسطین اشغالی اسکان داد و با کمک استعمارگران آن زمان، رژیم جعلی اسرائیل را برپا کرد. اکنون نیز نماد‌های دینی و شعار‌های موجه و جذابی مانند «وحدت ادیان» دستاویز توسعه‌طلبی جدید صهیونیست‌ها در منطقه قرار گرفته و از این طریق سعی دارند ضمن سرپوش گذاردن بر ظلم و جنایات علیه فلسطینی‌ها، خود را از انزوای منطقه‌ای خارج سازند.

 از این منظر افتتاح کنیسه یهودی در دبی پیامد‌های خسارت‌باری در بر خواهد داشت، چرا که راه نفوذ هر چه بیشتر اسرائیل به امارات و منطقه را هموار خواهد ساخت. افتتاح کنیسه در دبی شاید از نظر دینی و فرهنگی یک اقدام قابل توجیه باشد، اما اهداف سیاسی و امنیتی نهفته در ورای این اقدام نکته مهمی است که از دید ناظران مخفی نمانده و به همین دلیل نسبت به آن هشدار لازم داده شده است؛ هر چند مقامات امارات که از سال‌ها پیش عزم خود را برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل جزم کرده‌اند، به این گونه هشدار‌ها توجهی نمی‌کنند.

۱۴۰۱/۱۱/۲۹