نظرسنجی‌هایی که اروپا را وحشت‌زده کرده است/ سایه لوپن بر استراسبورگ

قرار است امسال (سال ۲۰۲۴)، شاهد برگزاری انتخابات تعیین‌کننده‌ای در اتحادیه اروپا باشیم. انتخابات پارلمانی اروپا در حالی برگزار می‌شود که احزاب سنتی در سرتاسر منطقه یورو و اتحادیه اروپا محکوم به ناکارآمدی و عدم استقلال هستند. شش ماه قبل از انتخابات در اتحادیه اروپا، نظرسنجی‌ها برای دو گروه راستگرا در پارلمان اروپا نتایج رو به رشدی را پیش‌بینی می‌کند. نظرسنجی‌های موسسه «یوروپ الکتس» که در دسامبر گردآوری شده است نشان می‌دهد اگر گروه راست افراطی هویت و دموکراسی (ID) و محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان اروپایی (ECR) با هم ترکیب شوند می‌توانند با حزب راست میانه «مردم اروپا» که هم اکنون در پارلمان اکثریت را دارند برابری کنند.

اما این نظرسنجی همچنین پیش‌بینی می‌کند که ائتلاف غیررسمی بین حزب راست میانه مردم اروپا (EPP)، سوسیالیست‌ها و دموکرات‌های چپ میانه (S&D) و لیبرال‌های میانه حزب «احیای اروپا» (RE) همچنان می‌توانند اکثریت مطلق را با ۴۰۴ کرسی از ۷۰۵ کرسی پارلمان حفظ کنند. با این حال اگر احزاب راست افراطی اروپا همچنان شاهد رشد حمایت باشند ممکن است ائتلاف با رقابت سختی روبرو شود. طبق این نظرسنجی، گروه هویت و دموکراسی می‌تواند ۱۲ درصد از کرسی‌های پارلمان را به خود اختصاص دهد و آن را به بالاترین کرسی از فوریه ۲۰۲۰ برساند. مارین لوپن، رهبر حزب راست افراطی «اجتماع ملی» فرانسه و ماتئو سالوینی، معاون نخست وزیر ایتالیا که هر دو از مخالفان برجسته یورو هستند به این حزب تعلق دارند. به عبارت بهتر، لوپن اصلی‌ترین بازیگری است که نه تنها می‌تواند موجبات پیروزی جبهه ملی فرانسه در انتخابات پارلمانی اروپا را فراهم سازد، بلکه رهبری مجموعه جریانات راست افراطی در پارلمان اروپا را نیز بر عهده خواهد داشت. پیروزی در انتخابات پارلمانی اروپا می‌تواند زمینه ساز ریاست جمهوری لوپن در انتخابات ۲۰۲۷ میلادی باشد. محبوبیت مکرون درنزد افکار عمومی فرانسه شدیداً کاهش یافته و همین مسئله، زمینه پیروزی جبهه ملی این کشور را در انتخابات پیش رو فراهم ساخته است.

محبوبیت محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان اروپایی نیز اندکی افزایش یافته است به‌طوریکه پیش بینی می‌شود ۱۱ درصد از کرسی‌های پارلمان را به خود اختصاص دهند. این گروه با موفقیت انتخاباتی اخیر حزب برادران ایتالیا، یکی از اعضای آن تقویت شده است. جورجا ملونی، رهبر حزب برادران ایتالیا در اکتبر ۲۰۲۲ به‌عنوان نخستین نخست‌وزیر زن ایتالیا انتخاب شد. نتایج این نظرسنجی می‌تواند برای احزاب اصلی اروپا دردسرساز شود.

یاکوب روگوویکی، تحلیلگر موسسه «یوروپ الکتس» به یورونیوز گفت: «اگر دو حزب راست هویت و دموکراسی (ID) و محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان اروپایی (ECR) با هم ترکیب شوند، می‌توانند ۲۳ درصد کرسی‌ها را از آن خود کنند که با حزب حاکم فعلی در پارلمان اروپا برابری می‌کند.» اما موانعی برای اتحاد احزاب راست افراطی وجود دارد یعنی اختلاف ایدئولوژیک بین آن‌ها درباره مسائلی مانند جنگ در اوکراین، مهاجرت و یا حتی تلفیق اروپایی مشهود است.

روگوویکی توضیح داد: «این می‌تواند منجر به همکاری درباره موضوعات خاص برای تغییر لحن و تصمیم‌گیری‌ها در سطح اروپا و همچنین سرعت کلی به سمت سیاست‌های جناح راست شود. «موضوعی مانند مهاجرت از جمله مواردی است که می‌تواند محرک اصلی برای پیشبرد سیاست‌ها باشد به همین دلیل است که اگر حتی احزاب هویت و دموکراسی (ID) و محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان اروپایی (ECR) و فیدس (Fidesz) با هم ادغام نشوند قطعا می‌توانند بر ائتلافی که می‌تواند در انتخابات بعدی تشکیل شود تاثیر بگذارند.»

ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان در سال ۲۰۲۱ دو سال پس از تعلیق حزب فیدس (Fidesz) از سوی گروه پارلمانی مردم اروپا (EPP) آن را از این گروه اصلی راست میانه در پارلمان خارج کرد. اگر پارلمان آینده اروپا به نفع برخی گروه‌ها تغییر کند ممکن است معاملاتی انجام شود به طوریکه مانفرد وبر، رئیس گروه پارلمانی مردم اروپا در ماه‌های اخیر بر همکاری با محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان اروپایی (ECR) اصرار داشته است. وبر از پارلمان اروپا خواسته است تا پیش از حضور اروپایی‌ها در پای صندوق‌های رای، پیمان جدید مهاجرت و پناهندگی را نهایی کنند تا دولت‌ها چیزی برای نشان دادن به رای‌دهندگان بدبین داشته باشند. رویکر وبر توسط سوسیالیست‌ها و سبز‌ها به‌عنوان تلاشی برای آرام کردن راست افراطی و تقلید از برنامه رادیکال آن تحت پوششی از مرکزگرایی مورد انتقاد قرار گرفته است. اما چندین حزب متعلق به گروه پارلمانی مردم اروپا (EPP) در سال‌های اخیر برای رسیدن به قدرت با تشکل‌های راست افراطی وارد توافق‌های ائتلافی شده‌اند.

نشانه‌های بد برای اروپای واحد
در این میان، موجودیت و بقای اتحادیه اروپا و منطقه یورو بیش از هر زمان دیگری زیر سوال رفته است. روپا در حال گذار است"! این عبارت گزاره‌ای است که بار‌ها آن را طی سال‌های اخیر شنیده‌ایم. کاهش قدرت احزاب سنتی (اعم از محافظه‌کار و سوسیال‌دموکرات) در اروپای واحد و رشد آرای احزاب و گروه‌های ملی‌گرا و ضد یورو و فراتر از آن، سردرگمی راهبردی اتحادیه اروپا در مواجهه با پدیده‌های سیاسی و اجتماعی جاری در این مجموعه، جملگی نماد‌ها و نشانه‌های این گذار محسوب می‌شود. اگرچه برخی احزاب و گروه‌های سیاسی در اروپا موضوع "استقلال از آمریکا در نظام بین‌الملل" را به‌مثابه یک "هدف" در راستای احیای اروپای واحد مطرح می‌کنند، اما استراتژی‌ها، تاکتیک‌ها و ابزار‌های اتحادیه اروپا در راستای رسیدن به این هدف هنوز تعریف نشده است. عدم ثبت سیاسی بازیگران مطرح اروپایی (خصوصاً تروییکای اروپایی) در شکل‌گیری این معادله بی‌تاثیر نبوده است؛ ماکرون به دنبال وقوع اعتراضات فرانسه و عقب‌نشینی از اصلاحات اقتصادی خود، دیگر قدرت تبدیل‌شدن به رهبر اقتصادی اروپای واحد را ازدست‌داده است.

اولاف شولتس پس از تشکیل دولتی ائتلافی و ضعیف در برلین به سبب عملکرد بسیار ضعیف حزب متبوع خود (سوسیال دموکرات) و دو حزب سبز و دموکرات‌های آزاد، در آستانه استعفای ناخواسته قرار گرفته و حتی برخی تحلیلگران از فروپاشی احتمالی دولت ائتلافی در برلین در سال ۲۰۲۴ (امسال) خبر می‌دهند. در چنین شرایطی ظهور قدرتمندانه احزاب راست افراطی و ملی‌گرا در پارلمان اروپا مترادف با تشدید این آسیب‌پذیری خواهد بود. در این معادله جدید، مارین لوپن نقش به مراتب پررنگ‌تری نسبت به مکرون و شولتس در قاره سبز ایفا می‌کند که خروجی آن به سود بقا و پیشرفت منظومه کنونی اتحادیه اروپا نخواهد بود. خروج برخی از کشور‌های عضو اتحادیه اروپا از این مجموعه، در آینده‌ای نه چندان دور محتمل است...