«شورای سیاست خارجی آمریکایی» (AFPC) در تحلیلی به قلم «امیلی میلیکن» نوشت که به تازگی نشانههایی از تلاش تهران برای افزایش نفوذ و حتی ایجاد پایگاه دریایی در سودان موجب شده است تا آمریکا نسبت به اهداف تهران در دریای سرخ نگران شود.
این اتاق فکر آمریکایی با استناد به گزارش ماه گذشته وال استریت ژورنال آورده است که یک افسر اطلاعاتی سودانی مدعی شده که تهران در ازای ارائه یک ناو هلیکوپتربر به نیروهای مسلح سودان (SAF) درخواست ایجاد یک پایگاه دریایی دائمی در سواحل دریای سرخ این کشور را کرده است.
نویسنده با ابراز نگرانی عمیق نسبت به این موضوع میافزاید: ایران از چنین پایگاهی، برای استقرار کشتیهای جنگی و جمعآوری اطلاعات استفاده خواهد کرد و به تهران این امکان را میدهد تا کنترل خود را در یکی از پر رفت و آمدترین خطوط کشتیرانی جهان تقویت کند. ضمن آنکه آشکارا منافع راهبردی مهمی را برای جمهوری اسلامی به همراه خواهد داشت.
طبق این تحلیل، نخستین مورد این است که استقرار نظامی دائمی ایران در سودان، موقعیت تهران در این کشور به عنوان یک بازیگر اصلی را مستحکم میکند و به آن اجازه میدهد تا با رقبای منطقهای مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی که از مدتها قبل در امور سودان دخالت داشتند، رقابت کند. درصورت پیروزی SAF در جنگ داخلی کنونی، جایگاه ایران بیشتر از قبل تقویت میشود و دسترسی تهران به معادن و صنایع این کشور افزایش مییابد.
دومین مزیت آن در زمینه عملیات دریایی ایران رخ می دهد و حضور مکرر نیروی دریایی ایران در امتداد آبراه کلیدی باب المندب و دریای سرخ را هموار میکند. علاوه بر این، ایران میتواند از اطلاعات جمعآوریشده از این پایگاه بهرهمند شود.
سومین مورد مهم آن است که این اقدامات بخشی از تلاش گستردهتر ایران برای تقویت روابطش با سودان و در کل قاره آفریقا است. یکی از نشانههای آن نیز سفر سال گذشته، «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران به چند پایتخت آفریقایی بود که برای تقویت حضور ایران در این قاره در میانه تنشها با غرب تلاش کرد.
اگرچه این اتاق فکر آمریکایی سعی دارد تا نسبت به عملیاتی شدن این رویکرد تردید ایجاد کند، اما در پایان تصریح دارد: با اینحال تعمیق روابط ایران با ارتش سودان ممکن است در آینده دوباره از طریق دیگری مطرح شود. پیش از این پهپادهای پیشرفته ایران راه خود را به منطقه باز کردهاند و ممکن است در آینده نه چندان دور این پهپادها همانند سوریه و یمن در سودان هم به کار گرفته شوند. در هر صورت برنامههای ایران برای سودان در حال پیگیری هستند و به همین دلیل واشنگتن باید پی در پی به آن توجه داشته باشد.