گروسی: بیانیه مشترک ۴ مارس با ایران کافی است

رافائل گروسی در گفت‌وگو با نشریه گاردین عنوان کرد که مقام‌های آژانس در تلاش هستند تا پیش از برگزاری نشست دور آتی شورای حکام، رایزنی‌های خود برای تهیه پیش نویس را به نتیجه برسانند.

او گفت: «سعی می‌کنم از کارت‌هایی که در اختیار دارم بهترین استفاده را ببرم و روند مفیدی داشته باشم. به نظر من این نه تنها مفید، بلکه ضروری است، مگر اینکه بخواهید به جنگ یا چیزی شبیه به آن بروید.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در عین حال تصریح کرد: «مایلم تاکید کنم که در حال مذاکره درباره سند یا توافق (با ایران) نیستیم. بیانیه مشترک سال ۲۰۲۳ به اندازه کافی خوب است. ما به هیچ چیز دیگری نیاز نداریم.»

گفتنی است، هفته گذشته مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به منظور شرکت و سخنرانی در کنفرانس علوم و فنون هسته‌ای ایران و البته دیدار با برخی از مقامات کشورمان سفری به تهران و اصفهان داشت.

در این سفر و مذاکرات، مقرر شد تا توافق مشترک مارس (اسفند ۱۴۰۱) که در جریان یکی از سفرهای گروسی به ایران به دست آمد مبنای تعامل و همکاری دو سویه باشد و برای تهیه پیش‌نویس تداوم تعاملات بر مبنای بیانیه مشترک مارس، مذاکرات معاونان سازمان انرژی اتمی کشورمان و آژانس بین المللی انرژی اتمی آغاز شد.

ایران و آژانس تلاش دارند تا پیش از ارائه گزارش دوره‌ای مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای حکام در هفتم خرداد سال‌جاری، رایزنی‌های خود برای تهیه پیش نویس را به نتیجه برسانند.

به همین دلیل احتمال می‌رود حتی در روزهای آتی، تهران شاهد حضور برخی مقام‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی جهت رایزنی بیشتر در خصوص پیش نویس یاد شده باشد.

بر اساس این پیش نویس از این پس فعالیت‌ها و همکاری‌های ایران و آژانس در سه بخش دنبال خواهد شد. بخش اول موارد گذشته است که در سند برجام در قالب پرونده پی.ام.دی (ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران) بسته شده بود. در این بخش، موضوع مهم دو مکان باقیمانده و راه حل نهایی کردن این پرونده ساختگی مورد مذاکره قرار می‌گیرد.

به گفته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، بخش دوم مربوط به شرایط موجود است که در این شرایط در چارچوب پادمان و ان.پی.تی اقدامات متقابل لازم انجام خواهد شد. بخش سوم نیز مربوط به شخص مدیرکل آژانس است که وی باید به عنوان تسهیل کننده و تصحیح کننده برای برداشتن موانع و حل و فصل مسائل که عمدتا سیاسی است، تاثیرگذار باشد.

اینک باید دید نتیجه رایزنی‌های انجام گرفته و پیش روی آژانس بین المللی انرژی اتمی با سازمان انرژی اتمی ایران در فرایند دستیابی به متن این پیش نویس به دور از سیاسی کاری و با حسن نیت چقدر سازنده و موفق و در چهارچوب مسئولیت حرفه‌ای آژانس خواهد بود.

واکنش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به اظهارات «کمال خرازی» درباره احتمال تغییر دکترین هسته ای ایران

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بخش دیگری از این گفت‌وگو به سخنان «کمال خرازی» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی درباره احتمال تغییر دکترین هسته ای ایران در صورت تهدید موجودیت ایران واکنش نشان داد و مدعی شد که این سخنان را جدی تلقی می‌کند.

خرازی پیشتر در مصاحبه با شبکه الجزیره قطر تصریح کرد: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد و اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهیم.

وی در این مصاحبه، به سوالات متعددی از جمله در خصوص تحولات غزه، تغییرات ژئوپلیتیک در سطح منطقه به واسطه این جنگ و عملیات «وعده صادق» و همچنین تغییر نظم جهانی به سوی جهان چند قطبی پاسخ داده است.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادعا کرد: گفت‌وگوهای بی‌پرده درباره سلاح‌های هسته‌ای برای من بسیار جدی است و به‌نظرم باید متوقف شود. ما در حال نزدیک‌تر شدن به موقعیتی هستیم که یک علامت سوال بزرگ در مورد اینکه آنها چه می‌کنند و چرا این کار را انجام می‌دهند وجود دارد.

وی در همین حال تداوم تعاملات با ایران را حائز اهمیت خواند و گفت: «من همواره گفته ام که بدون تعامل معنادار و اینکه ما بتوانیم ظرفیت دید بیشتر در ایران داشته باشیم، توانایی من برای تضمین ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته ای ایران محدود می‌شود.»

 گروسی با تکرار ادعاهای سیاسی و تحریک آمیز مدعی شد که اگر آژانس نتواند درباره ماهیت صلح آمیز برنامه اتمی ایران ضمانت دهد «جامعه بین‌المللی باید با این واقعیت دست و پنجه نرم کند که ما نمی‌دانیم ایران چه چیزی ممکن است داشته باشد یا نداشته باشد و کشورها بر این اساس نتیجه‌گیری خواهند کرد.»

به گزارش ایرنا، ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم‌های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت.

جمهوری اسلامی ایران پس از خروج یکجانبه ایالات متحده در سال ۱۳۹۷ سازو کار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران امور خارجه اعضای باقی‌مانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرف‌های عضو برجام با صدور بیانیه‌ای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارت‌های اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند؛ اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، شورای‌ عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمام تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، ایران نیز در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.

دولت دموکرات جو بایدن هم پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما همچنان سیاست‌های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته است. در واقع، تجربه نشان داده که کاخ سفید به رغم ادعای دیپلماسی، اراده لازم را برای تصمیم‌گیری در زمینه بازگشت به برجام و جبران سیاست شکست خورده دولت ترامپ رئیس جمهوری سابق کشورش علیه ایران ندارد.

ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر همواره اعلام کرده که برای عقد توافقی پایدار و قابل اتکا که تحریم‌ها را به نحوی تضمین شده رفع کند و موضوعی به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی نماند، آمادگی دارد.

مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی چندی پیش اعتراف کرد که سطح مطلوب بازرسی‌های این سازمان از مراکز اتمی ایران، حدی است که در برجام توافق شده است.  مقام‌های ایران هم تاکید دارند که گروسی می‌تواند برای رفع اهرم فشار و «برداشتن موانعی که عمدتا سیاسی است» در جهت ازسرگیری اجرای کامل برجام، نقش موثری داشته باشد.