دولت سیزدهم با شعار دولت مردمی از مردادماه سال ۱۴۰۰ تشکیل شد و در طول سه سال فعالیت جهادی در بخشهای مختلف سلامت برای مناطق کم برخوردار و اقشار آسیبپذیر جامعه اقداماتی از جمله گسترش چتر پوشش بیمه همگانی(دهک های ۱ تا ۵) و صندوق روستاییان و عشایر (به صورت رایگان)و بیمه سلامت همگانی، ارایه خدمات در قالب صندوق بیماران خاص وصعب العلاج و نادر، کاهش پرداخت از جیب مردم، ارائه خدمات متنوع بیمه ای و گسترش تعهدات و حمایت های بیمه ای در حوزه های دارویی و بستری، پوشش کامل پرداخت هزینه های بیماران خاص، پوشش بیمه ای اقشار کم برخوردار حاشیه شهرها را انجام داده که نسبت به دوره های قبل کم تکرار است.
توجه به اقشار ضعیف و آسیب پذیر جامعه در سراسر کشور دولت سیزدهم را از دیگر دولتها متمایز ساخته بود، یکی از بخش های مورد توجه دولت سیزدهم در بحث خدمات رسانی حوزه بهداشت و درمان بود به طوری که پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم مسائل بسیار مهمی در حوزه سلامت در اولویت قرار گرفت و اکنون شاهد آثار مثبت آن برای مردم هستیم چرا که برخی از خانوادههای کم درآمد به دلیل نداشتن شغل از داشتن بیمه نیز محروم بودند به همین دلیل برای هر درمانی باید هزینه آزاد پرداخت میکردند،اما دولت سیزدهم اقدام به اجرای طرحهای بیمهای برای مردم نیازمند کرد تا دیگر مردم دغدغهای جز درمان خود نداشته باشند.
شهید خدمت آیت الله رئیسی به عنوان کسی که سکاندار دولت سیزدهم را برعهده داشت، با رویکردهای مردمی و خدمتگزاری ساده و بی آلایش، سیاستگذاری درست، اصولی و منطقی را درپیش گرفت، یکی از بخش های مورد توجه دولت سیزدهم دربحث خدمات رسانی حوزه بهداشت و درمان بود. مسائل بسیار مهمی درحوزه سلامت در اولویت قرارگرفت که پس از گذشت ۳ سال آثار مثبت آن برای مردم نمود بسیاری داشته است.
خدماتی چون اختصاص بیمه رایگان به ۵ دهک اول جامعه، اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیکی و نسخه پیچی الکترونیکی پس از سال ها چالش دردولت های گذشته، اختصاص بیمه رایگان به مادران باردار و کودکان آنها تا ۵ سالگی در راستای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، اختصاص بخشی از هزینه های درمان ناباروری، تشکیل صندوق حمایت از بیماری های خاص و صعب العلاج با هدف کاهش هزینه های هنگفت درمان بیماری های سخت، حمایت از بیماران نیازمند به خدمات توانبخشی مانند بیماران مبتلا به اتیسم و غیره، تامین منابع مالی درمان رایگان کودکان زیر هفت سال و غیره از قابل توجه ترین و برجسته ترین اقداماتی است که در دولت سیزدهم به آن پرداخته شده است.
دولت، توسعه بیمه سلامت با هدف دسترسی همه آحاد جامعه به خدمات بیمه، از اقدامات مهم دولت سیزدهم بوده که البته تا رسیدن به نقطه مطلوب، راه طولانی باقی است.
گسترش و ارتقای بیمههای درمان و اجتماعی در دولت سیزدهم
یکی از اقدامات مهم دولت سیزدهم، پوشش بیمه ای رایگان ١٢ میلیون نفر افراد فاقد هرگونه بیمه پایه سلامت در ٥ دهک اول درآمدی بوده است. هدف از این اقدام آسانسازی و رایگانسازی بیمه همگانی برای دهکهای نخست جامعه به ویژه ساکنان مناطق کم برخوردار و در نتیجه کاهش هزینههای درمانی مردم بوده است.
صفر کردن فرانشیز دریافتی از بیمه شدگان تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد و ارایه رایگان کلیه خدمات و همچنین درمان رایگان سه دهک ابتدایی جامعه و شهرهای زیر بیست هزار نفر جمعیت، با جمعیتی بالغ بر٣٣میلیون در قالب نظام ارجاع و ابلاغ آیین نامه حفاظت مالی از بیماران در شهریور ١٤٠٢ از دیگر اقدامات دولت سیزدهم درراستای توسعه بیمه های درمان بوده است.
بیمه شدگان زنان و دختران خانه دار، دانشجویان و کسب و کارهای غیر مزد و حقوق بگیر نسبت به ابتدای دولت مردمی افزایش ٥ برابری داشته است.
یکی دیگر از اقدامات دولت در حوزه های بیمه های درمانی به توسعه پوشش بیمه خدمات توانبخشی افراد دارای معلولیت تحت حمایت سازمان بهزیستی باز می گردد. (پرداخت ٧٠ درصد تعرفه و ٥٩ کد خدمتی) همچنین بیمه سلامت مادران باردار وکودکان تا ٥ سالگی نیز در دولت سیزدهم رایگان شد. همچنین هزینه های دارویی بیماران صعب العلاج نیز رایگان و پرداخت در زمان دریافت خدمات آنها کاهش یافت.
دولت سیزدهم در زمینه بیمه های اجتماعی نیز اقدامات متعددی در دستور کار قرار داد. بر این اساس اعضای صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر نسبت به ابتدای دولت مردمی رشد ٥.٢٥ درصد داشته است. بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی نسبت به ابتدای دولت نیز رشد ١٣ درصدی داشته است.
بیمه زنان خانهدار نیز به مثابه یک مطالبه جدی برای نخستین بار در دولت سیزدهم عملیاتی شد. طبق گزارش ها بیمه شدگان زنان و دختران خانه دار، دانشجویان و کسب و کارهای غیر مزد و حقوق بگیر نسبت به ابتدای دولت مردمی افزایش ٥ برابری داشته است.
افزایش ٧.٦ درصدی ضریب پوشش بیمه اجتماعی صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر نسبت به ابتدای دولت مردمی، کاهش سهم پرداختی حق بیمه تکمیلی بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی از ٧٠ به ٥٠ درصد، پوشش بیمهای درمان زوجهای نابارور،پوشش هزینههای بیماران خاص توسط سازمان تأمین اجتماعی برای بیش از ٧ میلیون نسخه و پوشش ٢٣٤ قلم دارو، معافیت افراد مستمری بگیر ٦٥ سال به بالا از پرداخت ١٠درصد فرانشیز بستری در تمام بیمارستانهای تحت پوشش تأمین اجتماعی و افتتاح صندوق حمایت از بیماران صعب العلاج با اعتبار ٥ همت در سال ١٤٠١ و ٧ همت در سال ١٤٠٢ از دیگر اقدامات دولت در زمینه گسترده شدن چتر بیمه های درمانی و اجتماعی بوده است.
اجرای طرح سلامت بخش در سه استان کمتر برخوردار (بوشهر، کردستان و خراسان جنوبی) به منظور رایگان نمودن هزینه درمان و بستری بیمارانی که از برنامه پزشک خانواده استفاده کرده و از طریق نظام ارجاع به مراکز درمانی مراجهه می کنند نیز از دیگر اقدامات دولت بوده است.
سهم پرداختی حق بیمه تکمیلی بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی از ٧٠ به ٥٠ درصد کاهش یافته و سقف تعهدات بیمه تکمیلی بازنشستگان نیز افزایش ٨٠ درصدی داشت.
در دولت سیزدهم قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی اصلاح شد. پیش بینی می شود با اجرای این قانون بالغ بر ٥٠٠ هزار نفر از کارگران ساختمانی پشت نوبت تحت پوشش بیمه اجتماعی قرار گیرند.
در دو سال گذشته پوشش هزینه های بیماران خاص برای بیش از ٧ میلیون نسخه و پوشش بیمه ای ٢٣٤ قلم دارو را نیز شاهد بودیم که افزایش٤٠ درصدی داشته است.
بهبود و ارتقای سطح درمان بازنشستگان از اولویتهای دولت بوده است. بر این اساس سهم پرداختی حق بیمه تکمیلی بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی از ٧٠ به ٥٠ درصد کاهش یافته و سقف تعهدات بیمه تکمیلی بازنشستگان نیز افزایش ٨٠ درصدی داشت.
همچنین افراد مستمری بگیر ٦٥ سال به بالا از پرداخت ١٠ درصد فرانشیز بستری در تمام بیمارستان های تحت پوشش معاف شدند.
«رئیس جمهور شهید»برای بیماران«خاص» چه کرد؟
رئیس جمهور شهیدمان در دوران سه ساله خدمات خود، در حوزه سلامت به بیماران خاص و صعب العلاج توجه خاصی داشت و با ایجاد صندوق حمایتی از این بیماران، یاریگر این گروه از افراد جامعه بود، دولت سیزدهم با گسترش خدمات حوزه سلامت در قالب تعهدات ۲ نهاد بیمهگر سلامت و تامین اجتماعی برای بیماران خاص و صعبالعلاج گام موثری در راستای کاهش هزینههای درمان از جیب بیمار و عمقبخشی به خدمات این حوزه برداشته است.
علاوه براین بیمه خوبی برای اقشار آسیب پذیر که بسیاری از آنها از دهکهای پایین جامعه بودند فراهم شد تا بتوانند با شرایط بسیار راحتی بیمه شوند که این امر نیز در راستای خدمت به محرومین و اقشار آسیب پذیر انجام شد. با راهاندازی صندوق حمایت از بیماران خاص و سخت علاج در حال حاضر حدود ۱۳ هزار و ۷۰۰ بیمار زیر پوشش بیمه تامین اجتماعی و ۱۵ هزار بیمار زیر پوشش بیمه سلامت نشاندار شدهاند و بر این اساس تامین دارو و درمان برای این افراد تا بالای ۹۰ درصد تخفیف لحاظ میشود.
در حوزه بیماران خاص و صعب العلاج دولت سیزدهم صندوقی را برای حمایت و درمان از آنها در نظر گرفته است و ۵,۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار در سال ۱۴۰۱ برای آن تخصیص یافت که در ۱۴۰۲ این عدد به ۷,۰۰۰ میلیارد تومان رسید. تامین هزینههای درمانی این بیماران برای هفت نسخه و ۲۳۴ قلم دارو با افزایش ۴۰ درصدی مواجه شده است که ۱۰۷ بیماری نادر تحت پوشش درمانی قرار گرفته است و ۴۰۰۰ حلزون شنوایی تامین و کاشته شده است که کاشت آن هم در دولت رایگان شده است.این تسهیلات و تدابیر رئیس جمهور فقیدمان باعث کاهش چشمگیر دغدغه و نگرانی های این بیماران شده است؛ البته هنوز برخی کمبودها و نارسایی ها در این حوزه وجود دارد اما عزم دولت شهید رئیسی بر کاهش آلام و کمبودهای این گروه از بیماران بوده است.
نزدیک به ۴۵ میلیون نفر از جمعیت کشور تحت پوشش سازمان بیمه سلامت
طبق آمار، نزدیک به ۴۵ میلیون نفر از جمعیت کشور تحت پوشش سازمان بیمه سلامت هستند و بهرهمندی ۳۳ میلیون ایرانی از بیمه سلامت به صورت رایگان از مهمترین تحولاتی است که در دولت سیزدهم محقق شد و طبق برنامه هفتم توسعه پنج دهک جامعه دغدغهای برای پرداخت هزینههای هنگفت درمانی نخواهند داشت.
مدیر عامل سازمان بیمه سلامت ایران در این زمینه با اشاره به اینکه اجرای بیمه سلامت همگانی رایگان در کشور در راستای عدالت محوری در سلامت و دسترسی آسان مردم به خدمات درمانی در دولت سیزدهم رقم خورد تا از این طریق پرداختی از جیب مردم به حداقل برسد، گفت: با نگاه ویژه شهید آیت الله رئیسی در راستای تحقق عدالت در سلامت، ۳۳ میلیون نفر شامل ۲۰ میلیون نفر روستایی و نزدیک به ۱۳ میلیون نفر در ۵ دهک اول جامعه از بیمه رایگان استفاده می کنند.
۳۳ میلیون نفر شامل ۲۰ میلیون نفر روستایی و نزدیک به ۱۳ میلیون نفر در ۵ دهک اول جامعه از بیمه رایگان استفاده می کنند
محمد مهدی ناصحی می گوید، همچنین تخفیفهای ویژه برای سایر دهکها در نظر گرفته شد؛ به طوری که دهک ششم ۲۰ درصد، دهک هفتم ۳۰ درصد، دهک هشتم ۴۰ درصد و دهک نهم ۵۰ درصد حق بیمه خود را پرداخت میکنند و مابقی توسط دولت پرداخت میشود. این موضوع گام مهمی در جهت افزایش دسترسی مردم به خدمات بهداشتی درمانی است. توجیه ما نیز در این زمینه خدمت رسانی بیشتر و آسیب کمتر به مردم است. اجرای طرح نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیکی از آن پروژه هایی است که در دولت سیزدهم با جدیت آغاز شد، با پیگیری های دولت و ورود جدی سازمان های بیمه گر از جمله سازمان بیمه سلامت پروژه نسخه نویسی الکترونیکی درکل کشور گسترش پیدا کرد.
رایگاندرمانی برای کودکان و دهکهای پایین جامعه
از محرومان تا کودکان هزینههای بالای درمانی با افزایش تعرفههای سالانه پزشکی، یکی از نگرانیهای مردم خصوصا دهکهای پایین جامعه است که بعضا با بیماریهای گوناگون دستوپنجه نرم میکنند. در این زمینه، دستاورد مهم دولت سیزدهم و دغدغه شخص رئیسجمهوری، ارزش نهادن به «جان مردم» از طریق ارائه خدمات رایگان یا کمهزینه به بیماران است.
محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور اسفند ۱۴۰۲ مصوبه هیات وزیران در خصوص رایگان شدن کلیه خدمات سرپایی و بستری شیرخواران و کودکان زیر هفت سال(به استثنای داروی سرپایی) و استفاده از مجموعه ابزار(کیت) تولید داخل غربالگری نوزادان در مراکز دولتی دانشگاهی را به دستگاههای اجرایی ذیربط ابلاغ کرد.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه می گوید: درمان رایگان کودکان زیر هفت سال به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۲ به شمار میرود؛ این اقدام کمک بزرگی برای کودکان بیمار است تا با دریافت خدمات رایگان بتوانند اقدامات درمانی خود را دنبال کنند.
بهرام عیناللهی در گفت و گو با خبرنگار حوزه سلامت ایرنا نیز در این زمینه گفته بود: رایگان شدن درمان کودکان زیر هفت سال بهترین خبر خوشی بود که در آستانه سال ۱۴۰۳ به مردم ارائه دادیم تا از این طریق بتوانند خدمات مورد نیاز را در مراکز درمانی و بیمارستانی دولتی به خوبی دریافت کنند.
وی ادامه داد: معتقدیم کودکان زمانی که بیماریهای آنان در دوران کودکی درمان شود، امکان زندگی کردن تا ۷۰ سال پس از آن را خواهند داشت. در واقع این اقدام پیشگیری و درمان انواع بیماریها با قابلیت درمان در این کودکان به شمار میرود.
بسیاری از بیماریها در سنین زیر هفت در کودکان خود را نمایان میکند بنابراین تشخیص و درمان آن در این بازه زمانی بسیار دارای اهمیت است به همین دلیل این موضوع در هیات دولت تصویب و از اول اسفند سال ۱۴۰۲ در همه بیمارستانهای دولتی این طرح اجرایی شده است.
دسترسی عادلانه و محرومیتزدایی از سلامت یکی از اقدامات شاخص دولت سیزدهم
دسترسی عادلانه و محرومیتزدایی از سلامت یکی از اقدامات شاخص دولت سیزدهم در حوزه سلامت، علاوه بر افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو، زدودن محرومیت و دسترسی عادلانه به پزشک در مناطق محروم و کمبرخوردار بوده است. عدم توزیع مناسب پزشک، بهویژه پزشک متخصص در مناطق مختلف، خدمات درمانی را در سالهای گذشته، خصوصا در روستاها و شهرهای کوچک، با مشکل مواجه کرده بود.
دولت سیزدهم با هدف رفع کمبود پزشک متخصص و ارتقای کیفیت خدمات به مردم در مناطق کمبرخوردار، سیاستهای مناسبی را اتخاذ کرد. بومیگزینی و تربیت پزشکان متخصص برای استفاده از آنها در منطقه خودشان، از سیاستهای شهید رئیسی، در حوزه سلامت بود تا نیازهای مناطق محروم به خدمات پزشکی و دندانپزشکی با پذیرش دانشجویان و تعهد دستیاران مرتفع شود.
بر این اساس مقرر شد ظرفیت پذیرش رشتههای پزشکی در مناطق محروم، متناسب با نیازسنجی دانشگاهها در کمیسیون مشترک معاونتهای درمان و آموزش وزارت بهداشت، سالانه مشخص شود و دسترسی به بهداشت و درمان، خدمات پزشکی و دندانپزشکی بر اساس اولویت مناطق با توزیع عادلانه پزشک و امکانات لازم صورت گیرد.
دولت سیزدهم با درک این موضوع، با ارائه مشوقهای مالی و تسهیلات رفاهی، از فعالیت پزشکان در این مناطق حمایت کرد. ارائه این مشوقها ضمن افزایش تمایل پزشکان به فعالیت در مناطق محروم، به رفع کمبود پزشک کمک کرده است. در این رابطه، در طول سه سال گذشته، بیش از ۱۰ هزار پزشک به مناطق محروم اعزام شدهاند. این موضوع به افزایش دسترسی مردم این مناطق به خدمات بهداشتی و درمانی و ارتقای کیفیت زندگی آنها، کمک شایانی کرده است.
اَبَرپروژه ملی نسخه الکترونیک از دستاوردهای دولت سیزدهم
نسخه الکترونیک با همکاری دولت، مجلس و سازمانهای بیمهگر بر اساس مصوبات قانونی نهاد قانونگذاری کشور به اجرا درآمده است.
از ابتدای شروع نسخه نویسی الکترونیکی حدود ۲۷۶ میلیون نسخه تجویزی الکترونیکی صادر شده و از سال ۱۴۰۰ تا کنون نیز روند رشد قابل قبولی را داشته است، به طوری که در سال جاری نسبت به سال گذشته نسخه نویسی الکترونیکی ۳۰ درصد رشد داشته است .
با اجرای نسخه نویسی الکترونیکی در سال ۱۴۰۰ صد و سی نه هزار پزشک در این طرح مشارکت داشته و در سال ۱۴۰۲ این تعداد به بیش از ۱۴۱ هزار پزشک افزایش پیدا کرده است. البته از این تعداد تقریبا ۹۴ درصد به صورت تمام الکترونیکی اقدام به تجویز نسخه داشتند.
بیشترین مشارکت پزشکان در نسخه نویسی الکترونیکی مربوط به استان های یزد، هرمزگان و خوزستان است بطوری که مشارکت پزشکان در این استانها به ترتیب ۹۹، ۹۷، ۹۷ درصد و همچنین کمترین مشارکت مربوط به استان های قم، خراسان رضوی و چهارمحال و بختیاری به ترتیب ۸۸، ۸۸، ۹۱ درصد است و در استان تهران ۹۳ درصد است یعنی ۶ درصد پزشکان در تهران نسخه کاغذی می نویسند.
در زمان حاضر بخش زیادی از کدهای نسخهنویسی و نسخهپیچی بهصورت کدهای واحد کشوری در دسترس است و بخشی از کدها نیز استاندارهای جهانی را دارد.