کشت فراسرزمینی

یکی از موضوعاتی که در دنیای امروز در بحث تأمین «امنیت غذایی» دنبال می‎شود، اتکا به «کشت فراسرزمینی» است، هر چند در سطوح بالا نباید به کشت فراسرزمینی اتکا کرد؛ چرا که در بحران‎های بین‌المللی ‎ممکن است محل چالش‎های جدی برای تأمین غذای یک کشور باشد، با این حال به دلیل مسائلی، مانند کاهش بارش‎ها و نیاز به کشت محصولات متنوع و با حجم بالا می‌توان نیم‌نگاهی به کشت فراسرزمینی داشت.

با توجه به اینکه ایران کشوری خشک است و متأسفانه میزان بارش‎ها در سال‎های اخیر در مقایسه با گذشته کاهش چشمگیری یافته است، روش کشت فراسرزمینی می‎تواند پاسخگوی بخشی از نیاز تغذیه‌ای کشور باشد. آنچه در موضوع تأمین و امنیت مواد غذایی مورد نیاز کشور اهمیت دارد، توجه به ظرفیت‎های داخلی کشور در کنار برنامه‌‎ریزی برای کشت فراسرزمینی است.

متأسفانه، تاکنون حدود ۹۰ میلیون هکتار در کشور پهناور ایران همچنان مشمول عملیات آبخیزداری نشده است. با اینکه در کشور دچار بی آبی و کاهش بارش‎ها هستیم و کاهش بارش‎ها در برخی از استان‎های کشور بیشتر از سایر استان‎ها نمود دارد، اما در ‎برخی از موارد در استان‎‎هایی که میزان بارش کمتری در آن به ثبت می‌رسد، به یک باره باران‌های موسمی داریم که از آن به درستی استفاده نمی‌شود.

این موضوع باید نهادینه شود که باید از باران‌های موسمی به‎ نحو احسن استفاده کنیم؛ یعنی نباید نعمت اعظم خدا را به نقمتی بزرگ تبدیل کنیم و سیلی ویرانگر به جا بگذاریم که خسارات بزرگی به کشور وارد کند.

امیدواریم دولت با توجه به اهمیت این موضوع در بخش آبخوان‎داری و آبخیزداری حرکتی بزرگ شکل دهد و با سرمایه‌گذاری در این بخش یا حمایت از سرمایه‌گذاران زمینه‌ساز تأمین منابع آبی کشور، به‌ویژه در بخش کشاورزی و باغداری شود.

اگر دولت در این موضوع سرمایه‎گذاری کند به این دلیل که به سمت انجام یک کار زیرساختی رفته و قطعاً بعد از این بارش‎های موسمی و باران‎های دفعتی پشت پروژه‌های آبخیزداری در لایه‌های زیرین زمین ذخیره می‌شود و بخش قابل توجهی از نیاز به آب مناطق گوناگون کشور را تأمین می‌کند. امیدواریم دولت با حمایت از واردات فناوری‎های نو و تشویق تولید داخل برای حرکت به سمت ساخت ماشین‌آلات و فناوری‎های نوین آبیاری، از جمله آبیاری تحت فشار، کوزه‌ای، قطره‌ای، بارانی و نواری، بخشی از بارش‌های موسمی را ذخیره و در قالب طرح‌های آبخیزداری، مناطق خشک را سیراب کند.
بی‎تردید، سرمایه‌گذاری در بخش‌های یاد شده منجر به افزایش اشتغال و بازگشت کشاورزان به روستا‌ها می‌شود. اگر این موضوع جدی گرفته شود، بخش قابل توجهی از مشکلات معیشتی کشاورزان و باغداران حل می‌شود، ضمن اینکه امکان صادرات خواهیم داشت و اتکای چندانی به کشت فرا سرزمینی نخواهیم داشت، با این حال نباید از مزایای استفاده از کشت فراسرزمینی غافل شویم؛ چرا که این روش در دنیای جدید نیز مزایای خاص خود را دارد.