اقتدار ملی را جمعیت جوان رقم می‎زند!

رهبر معظم انقلاب در اولین دیدار خود با دولت چهاردهم، مانند دیدارهای مهم دیگر ایشان در این سال‎ها با مسئولان دولتی، از دغدغه‎شان درباره کاهش رشد جمعیت سخن گفتند؛ ایشان در این دیدار فرمودند: «چهل سال قبل، نرخ رشد جمعیت‎مان ۳.۵‎ درصد بوده که از نرخ‎های خیلی بالاست. خب، یک عده‌ای دستپاچه شدند و یک مقرراتی را گذاشتند و یک محدودیت‎هایی را ایجاد کردند. حالا آن نرخ [رشد جمعیت] ما3.۵ که هیچ _البته من دقیق نمی‎دانم، الان آمار جدیدی ندارم_ مثلاً نیم درصد یا یک چیز این‌جوری است، ما باز همان مقررات را می‎خواهیم اعمال کنیم! این[طور] که نمی‎شود. مقررات باید منعطف باشد. یک روز جمعیت، بی‌ضابطه دارد اضافه می‎شود، جلویش را بگیرید، خوب است؛ یک روز هم جمعیت متوقف می‎شود یا دارد به طرف عقب می‎رود، کشور به سمت پیری می‎رود، اینجا باید بلافاصله مقررات را طبق نیاز کشور تغییر بدهید. من از «آقای دکتر ظفرقندی»، وزیر محترم بهداشت، جداً می‎خواهم روی این مسئله شخصاً تکیه کنند... ما احتیاج به جوان داریم در کشور. اگر خدای نکرده کشور دچار این عاقبت تلخ و سخت شد، یعنی پیری جمعیت، دیگر هیچ علاجی وجود ندارد؛ امروز خیلی از کشورها مبتلا هستند.» در این زمینه و برای بررسی اهمیت این موضوع با «دکتر زهره سادات لاجوردی»گفت‎‎گو کردیم.

 عضو کمیسیون فرهنگی مجلس درباره اهمیت این هشدار حضرت آیت‎الله‌العظمی خامنه‎ای با تأکید بر اینکه «یکی از مؤلفه‎های قدرت برای هر کشوری، جمعیت آن کشور است»، گفت: «پیری جمعیت دارای عواقب جبران‌ناپذیری در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی، دفاعی و امنیتی و... است و افتادن در چاله جمعیتی به خودی خود مسیر ابتلا به بسیاری از چالش‌ها و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی را هموار خواهد کرد. بر این اساس، برون‌رفت از بحران جمعیت، به عنوان یک هدف راهبردی و حیاتی چند سالی است که به‎ شکل مداوم از سوی رهبر معظم انقلاب مورد تأکید قرار گرفته و دنبال می‌شود.»

به گفته لاجوردی با اقدام به موقع مجلس قبل در زمینه سیاست‎گذاری رهبر معظم انقلاب درباره مسئله جمعیت در بدو دوره یازدهم و تصویب و اجرایی شدن قانون جوانی جمعیت، امروز در نقطه‌ای قرار داریم که در دو سال گذشته و طبق آمار مراجع رسمی، الگوی باروری تغییر یافته و روند رشد کاهش موالید متوقف شده است؛ چنانکه براساس آماری که این عضو کمیسیون فرهنگی به آن استناد کرد، پیش از اجرای قانون مجلس شاهد کاهش 170هزار موالید به صورت سالانه بودیم؛ اما در حال حاضر کاهش موالید سالانه به عدد 17هزار رسیده‌ است.

لاجوردی درباره آثار مثبت قانون جوانی جمعیت افزود: «با اجرای این قانون به درصد موالید سوم به بعد نیز افزوده شده است؛ به‎شکلی ‌که تولد فرزند سوم 9درصد، تولد فرزند چهارم 28درصد و تولد فرزند پنجم 51درصد افزایش یافته است. همچنین، طبق اعلام رسمی سازمان ثبت احوال، نرخ باروری کلی پس از هفت سال کاهش حدود 20درصدی، در سال 1402 نسبت به سال قبل خود ثابت مانده و نرخ باروری مادران 35 سال به بالا افزایش 15 درصدی پیدا کرده است. در مجموع این آمار حاکی از موفقیت سیاست‌های جمعیتی و اجرای قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده است.»

این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر موضوع جوانی جمعیت، این مسئله را یک اصل مهم و اساسی برای پیشرفت کشور دانسته و می‎گوید: «کشور ما از یک سو دارای پهنه جغرافیایی وسیع و منابع طبیعی و معدنی فراوانی است و از سوی دیگر موقعیت جغرافیایی و سیاسی ایران در خاورمیانه و جهان اسلام ما را در شرایط ویژه‌ای قرار داده که بهره‌برداری و بهره‌مندی از این مواهب، حراست و حفاظت از کشور و پیمودن مسیر پیشرفت همه جانبه جز با دارا بودن جمعیت مناسب و برخورداری از رشد متناسب نسل‌های جدید و جوان ممکن نخواهد بود.»

لاجوردی تداوم کاهش جمعیت را عامل اصلی کاهش اقتدار ملی دانست و تأکید کرد: «این مسئله کشور را با چالش‎های نوظهوری، مانند بحران پیری، افت کمی و کیفی نظام خانواده، افزایش زنان سرپرست خانوار، کمبود یا فقدان نیروی کار کافی و معضلات اقتصادی وابسته به آن، کمبود یا فقدان امکانات پزشکی و بهداشتی ویژه سالمندان، و انواع آسیب‌ها در حوزه‌های گوناگون مواجه می‌کند.»

به اعتقاد او رهبر معظم انقلاب را می‌توان نخستین مقام رسمی کشور دانست که درباره روند خطرناک کاهش باروری و پیامدهای آن هشدارهای متعددی را به مسئولان و مردم گوشزد کردند: «همین علم و وقوف رهبر معظم انقلاب بر نقش ایجابی عامل جمعیت در پیشرفت متوازن و همه‌جانبه کشور و نیز اثر غیرقابل انکار مؤلفه‌های جمعیتی بر اقتدار ایران و نشاط اجتماعی و ملی، و از طرفی فرصت کوتاه برای استفاده از پنجره طلایی جمعیت، موجب شد رهبری در اولین دیدار با اعضای دولت چهاردهم با اشاره به برخی وزرای مؤثر در اجرای قانون، بر اهمیت این موضوع و لزوم تداوم مسیر طی شده در دولت سیزدهم تأکید کنند؛ زیرا هر نوع کوتاهی یا کاستی و سستی در اجرای قانون جوانی جمعیت و سایر سیاست‌های تشویقی یا کارکردهای سلیقه‌ای با تغییر دولت و مسئولان اجرایی می‌تواند منجر به رکود یا شکست مسیر فعلی و از دست رفتن فرصت‌های طلایی ما گردد.»

لاجوردی در پایان این نکته را یادآور شد: «سیاست «فرزند کمتر» با کار فرهنگی سنگین و مستمر به نتیجه مطلوب آن زمان رسید؛ اما متأسفانه در بحث افزایش جمعیت نقش مؤلفه‌های فرهنگی آن‎ طور که باید و شاید شناخته و ارج نهاده نشده است، در حالی که باید حداقل پس از یک سال از تصویب قانون جوانی جمعیت، پیوست‌های فرهنگی برای خانواده‌های دارای شرایط مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تهیه می‌شد.»