عربستان چگونه می‌تواند برای اقتصاد روسیه بحران بیافریند؟

عربستان سعودی ظاهرا هشدار داده است اگر اوپک به کاهش تولید نفت متعهد نشود، قیمت‌ها ممکن است به ۵۰ دلار در هر بشکه سقوط کند. به گفته تحلیلگران، به عبارت دیگر، ریاض به این اشاره کرده که ممکن است بازار را از عرضه نفت لبریز کند. این اقدام، قیمت‌ها را کاهش خواهد داد و اعضای اوپک پلاس از جمله روسیه را که در کاهش تولید نفت همکاری نکردند، تنبیه می‌کند.

لوک کوپر، محقق مدرسه اقتصاد لندن در این باره می‌گوید: از آنجا که روسیه نفت خود را با تخفیف و هزینه‌های بالاتر تولید می‌فروشد، فضای قیمت پایین در بازار‌های نفت، بر توانایی این کشور در تامین مالی هزینه جنگ در اوکراین تاثیر می‌گذارد.

عربستان سعودی که بزرگترین عضو اوپک است، تلاش کرده است با ترغیب اعضای این گروه برای کاهش تولید، قیمت نفت را در بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه نگه دارد. اما قیمت نفت در بازار بین‌المللی زیر ۸۰ دلار در هر بشکه مانده و نقشه ریاض را با شکست مواجه کرده است. منابع آگاه به روزنامه فایننشیال تایمز گفته‌اند ریاض برای تغییر راهبرد، اکنون قصد دارد شیر‌های نفت خود را تا دسامبر باز کند.

سیمون هندرسون، مدیر برنامه برن اشتاین در زمینه خلیج و سیاست انرژی در موسسه واشنگتن، به بیزنس اینسایدر گفت: عربستان سعودی به ستوه آمده است. هدایت اوپک یک مسئولیت چند وجهی است.

طبق داده‌های «اس اند پی گلوبال ریتینگز»، روسیه یکی از کشور‌هایی در اوپک پلاس بوده که مازاد تولید داشته است. مسکو در ژوئیه، ۱۲۲ هزار بشکه در روز بالاتر از سهمیه روزانه نفت تولید کرد. ایران و قزاقستان هم نفت بیشتری تولید کردند.

هندرسون می‌گوید: برخی از اعضای ائتلاف ممکن است این کار را برای به حداکثر رساندن سود انجام دهند. در مورد روسیه، مسکو با فشار‌هایی برای کسب درآمد حداکثری مواجه است، زیرا جنگ در اوکراین، هزینه‌های دفاعی و امنیتی را در سه سال جنگ افزایش داده است. این بخش‌ها مجموعا ۴۰ درصد از کل هزینه‌های فدرال روسیه در سال آینده را تشکیل خواهند داد.

در این بین، منابع مالی روسیه به شدت به درآمد‌های نفتی وابسته است. وزیر دارایی روسیه هفته گذشته گفت: چند سال قبل، تولید گاز و نفت، ۳۵ تا ۴۰ درصد از درآمد بودجه کشور را تشکیل می‌داد.

به همین دلیل است که غرب تا این حد بر روی محدود کردن درآمد روسیه از نفت متمرکز شده است. سقف قیمت ۶۰ دلاری گروه هفت برای نفت روسیه اگرچه آنطور که انتظار می‌رفت به نتیجه نرسیده است، اما برای ثابت نگه داشتن عرضه نفت و محدود نگه داشتن درآمد روسیه، کلیدی در نظر گرفته می‌شود.

روسیه توانسته است با استفاده از نفتکش‌های شبح، مکانیزم سقف قیمت گروه هفت را دور بزند، اما غلبه بر تهدید نفت ۵۰ دلاری ریاض، ممکن است دشوارتر باشد.

اگر استراتژی افزایش عرضه عربستان سعودی، جنگ قیمت نفت بین روسیه و عربستان را به راه بیندازد، اوضاع ممکن است بد شود. هندرسون با اشاره به رویداد مشابهی که در سال ۲۰۲۰ رخ داد، اظهار کرد: ممکن است این اتفاق بیفتد. در آن سال، اختلافات بر سر کاهش تولید، هر دو کشور را واداشت عرضه خود را افزایش دهند و ببینند چه کسی می‌تواند در این شرایط قیمت پایین‌تر دوان بیاورد. در چنین شرایطی، ذخایر ارزی ضروری می‌شود که برای روسیه مشکل ساز است.

از زمان آغاز جنگ اوکراین، بیمه این کشور در برابر قیمت پایین نفت، از بین رفته است. صندوق سرمایه ملی روسیه در ابتدای سال جاری تقریبا به نصف کاهش یافت و این صندوق دیگر قادر به تامین ارز‌های غربی برای تنوع بخشیدن به ذخایر ارزی خود نیست.

بر اساس گزارش بیزنس اینسایدر، هندرسون گفت: باید دید که آیا ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، با توجه به دیگر اولویت‌های فوری‌تر خود، تمایل دارد وارد جنگ قیمتی با ریاض شود یا خیر. پیش‌بینی اقدامات کرملین با توجه به مسائل نامعلوم بسیاری که با فروش نفت روسیه مرتبط است، دشوار است.