کودک‎تان واکسینه شده است؟

محققان دانشگاه «کالیفرنیا» طی یک پژوهش علمی، روشی مؤثر برای محافظت کودکان در برابر اطلاعات نادرست در فضای مجازی پیشنهاد کرده‌اند.

پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد، قرار دادن کودکان در معرض اطلاعات نادرست به‌صورت محدود در فضای مجازی، می‌تواند توانایی‌های شک‌گرایی و حقیقت‌سنجی آنها را بهبود بخشد. کودکان با مواجهه با ادعا‌های نادرست محدود و کنترل‌شده، مهارت‌های تفکر انتقادی ضروری برای گشت و گذار در دنیای دیجیتال را پیدا می‌کنند. در یک مطالعه، کودکانی که در معرض اطلاعات غیرقابل اعتماد قرار گرفتند، در مقایسه با کودکانی که در محیط‌های دقیق‌تر بودند، مهارت حقیقت‌سنجی بیشتری پیدا کرده‌اند. پژوهشگران استدلال می‌کنند تجهیز کودکان به مهارت‌های سواد رسانه، مؤثرتر از محافظت آنها در برابر تمام اطلاعات نادرست است. با این رویکرد، کودکان ممکن است یاد بگیرند که محتوای دیجیتال را به شکل انتقادی ارزیابی کنند و زمینه را برای تعاملات برخط ایمن‌تر و هوشمندانه‌تر فراهم کنند. آموزش به جوانان برای زیر سؤال بردن اطلاعات و تأیید حقایق می‌تواند کلید گشت و گذار در وب مدرن باشد.

«ایوان اورتیسیو» دانشجوی دکترا در گروه روانشناسی دانشگاه «برکلی» می‌گوید: «انجام این کار در شرایط محدود و با نظارت و آموزش دقیق می‌تواند به کودکان کمک کند تا ابزار‌هایی را که برای تشخیص حقیقت از خیال در فضای مجازی نیاز دارند، به دست آورند.»

اورتیسیو استدلال می‌کند که با توجه به شک‌گرایی طبیعی کودکان و مواجهه زودهنگام آنها با اطلاعات نادرست بی‌حد و مرز اینترنت، ضروری است بزرگسالان مهارت‌های عملی حقیقت‌سنجی را به آنها آموزش دهند. او می‌گوید به جای تلاش برای پاکسازی کامل محیط اینترنت کودکان، بزرگسالان باید بر تجهیز آنها با ابزار‌هایی برای ارزیابی انتقادی اطلاعاتی که با آن روبرو می‌شوند، تمرکز کنند. اورتیسیو می‌گوید: «ما باید به کودکان تجربه استفاده از این مهارت‌های تفکر انتقادی را در بستر برخط بدهیم تا آنها را برای آینده‌شان آماده کنیم، جایی که تقریباً ۲۴ ساعت شبانه‌روز در این شرایط خواهند بود.»

البته باید توجه داشت که آموزش تفکر انتقادی به کودکان با توجه به زرق و برق‌های فضای مجازی، حساسیت بالایی دارد و والدین باید در تمام مراحل کنار کودک خود باشند، اما نباید بستری کاملاً غیربرخط ایجاد کنند که کودک با هیچ خطر مجازی‌ای روبه‌رو نشود! فضای مجازی امروزه مانند فضای واقعی همه جنبه‌های زندگی ما را در بر گرفته است، آیا می‌توانید تصویر کنید که یک کودک بدون رفتن به خیابان، خطر تصادف، دزدی و... را متوجه شود؟ در فضای مجازی هم باید چنین رویکردی داشته باشیم تا ابزار مقابله با خطر‌ها در این فضا را به کودکان خود بدهیم.