شام روی گسل توطئه

اتفاقات و حوادث این روز‌های سوریه در عین ناباوری، وقایع پیش‌بینی ناپذیری را رقم زد؛ برکناری «بشار اسد» رئیس‌جمهور وقت سوریه پس از بیست و چند سال تسلط بر این کشور با تهاجم اعضای گروه تروریستی تحریرالشام واکنش‌های بسیاری را در بین جوامع بین‌المللی به دنبال داشت. آینده مردم و کشور سوریه با روی کار آمدن «محمد الجولانی» با وجود وعده‌های فرهنگی و سیاسی گوناگون همچنان در هاله‌ای از ابهام است و بسیاری از کارشناسان معتقدند، آنچه در انتظار سوریه و شامات است، چند دستگی است. در این میان مرور مواضع چهره‎های سیاسی و کارشناسان مسائل منطقه‎ می‎تواند برای فهم بهتر حوادث کمک کننده باشد.

«محمد باقر قالیباف» رئیس مجلس شورای اسلامی:
 «ما به دولت آن کشور هم هشدار داده بودیم و از نقشه و طراحی مداخله‌گران ارزیابی داشتیم و اگر به موقع به این هشدار‌ها توجه می‌شد و از خطر دشمن غفلت نمی‌شد و مسیر گفتگو با مردم و رسیدن به یک انسجام ملی در پیش گرفته می‌شد، امروز ملت سوریه در آستانه هرج و مرج داخلی و تسویه حساب‌های فرقه‌ای و آسیب رسیدن به دارایی‌های ملی قرار نمی‌گرفت و شاهد تجاوز‌های مکرر رژیم صهیونی و از بین رفتن زیرساخت‌های خود نبود.»

«حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای» رئیس دستگاه قضا: 
«آنچه امروز در سوریه رقم می‌خورد، نکات فوق‌العاده عبرت‌آموزی دارد که باید از جهات و ابعاد گوناگون به آن پرداخت؛ امروز جنایتکاران و نسل‌کش‌ها و کودک‌کشان به‌واسطه وقایع سوریه و با اتکا به بنگاه‌های عریض و طویل تبلیغاتی و دروغ‌پراکنی خود، سعی دارند دل مردم جغرافیای مقاومت را خالی کنند و به دروغ چنین القا کنند که جریان مقاومت متوقف شده یا متوقف خواهد شد! حال آنکه به فضل الهی، جریان مقاومت یک جریان ایستا نیست و با انگیزه بیشتر به مسیر نورانی خود ادامه می‌دهد و طومار جنایتکاران را در هم خواهد پیچید.»

«عباس عراقچی» وزیر خارجه ایران درباره تحولات اخیر سوریه و برکناری بشار اسد از قدرت در این کشور اظهار داشت: 
«برخلاف فضای رسانه من شخصاً تحولات سوریه را غیرمترقبه ندیدم. اینکه چرا سقوط به سرعت روی داد، نیازمند مطالعه هر سه عنصر زمین، زمان و زمینه است. تحولاتی که در نگاه ظاهری خیلی سریع و غافلگیرانه حادث شد، به هرحال دارای زمینه‌های واقعی بود که تاریخچه طولانی حداقل ۱۲ـ۱۰ ساله داشت. طی ۱۴ ماه اخیر هم حملات مستمر رژیم صهیونیستی به زیرساخت‌های دفاعی سوریه با هدف تضعیف دولت سوریه صورت گرفت. تعدد بازیگران خارجی با اهداف هم‌پوشان و گاه متضادـ که نقطه مشترک آنها براندازی نظام حاکم بود‌ـ نهایتاً منجر به اتفاقات سریعی شد که شاهد آن بودیم.»

«نادر قاضی‌پور» نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی: 
«مردمی که در سوریه از رفتن اسد شادمانی کردند، فکر می‌کنند آیا عربستان، قطر، امارات یا ترکیه به آنها کمک خواهند کرد یا صرفا به دنبال غارت منابع آنان هستند؟ رهبر معظم انقلاب آینده را به وضوح ترسیم کردند. چند مدت دیگر سوریه درگیر جنگ داخلی خواهد شد. تا به امروز نیز گروه حاکم در سوریه در واکنش به پیشروی رژیم صهیونیستی در خاک سوریه و حملات گسترده‌ای که داشته، صرفاً یک نامه به سازمان ملل داده است. هیچ اقدام دیگری انجام نداده است. اسرائیل امروز به ۲۱ کیلومتری دمشق رسیده است.»

«حسین اکبری» سفیر ایران در سوریه:
«شرایط جغرافیایی و اختلافات منطقه‌ای لیبی با سوریه متفاوت است. در لیبی، به دلیل وجود مناطقی مانند شرق، جنوب و شمال که تفاوت‌های آشکاری دارند، مشکلات بیشتر بر پایه این اختلافات منطقه‌ای شکل گرفته است؛ اما در سوریه، چنین اختلافات گسترده‌ای به آن شکل وجود ندارد. در سوریه نیز مشکلاتی مشابه وجود خواهد داشت؛ چرا که هر گروه یا منطقه‌ای به دنبال کسب حقوق خود در حکومت آینده است. یکی از مشکلاتی که می‌تواند سوریه را به شرایطی مشابه لیبی نزدیک کند، ارتباطات خارجی هر گروه است. به این معنا که هر یک از این گروه‌ها از حمایت طرف‌های خارجی برخوردارند؛ برخی از یک مجموعه و برخی از مجموعه‌ای دیگر حمایت می‌شوند.»

«سیدرضا صدرالحسینی» کارشناس مسائل غرب آسیا:
 «اوضاع این کشور به گونه‌ای است که نمی‌توان تشخیص داد وضعیت نظام سیاسی و اجتماعی این کشور به کجا ختم خواهد شد. درباره سناریو‌های محتمل برای آینده سوریه و با اشاره به تحرکات ترکیه و رژیم صهیونیستی در این کشور، باید گفت سناریو‌های محتمل درباره آینده سوریه چند مورد است که یکی از آنها تجزیه سوریه ازسوی کشور‌های غاصب در این کشور است.»