سوم خرداد، سالروز فتح خرمشهر، نهتنها یادآور حماسهای بزرگ در تاریخ دفاع مقدس است، بلکه الگویی برای تلاش و مجاهدت در عرصههای گوناگون امروز بهشمار میرود. در این روز تاریخی، جوانان انقلابی با تکیه بر ایمان، خلاقیت و ارادهای پولادین، ناممکنها را ممکن کردند. امروز، در شرایطی که کشور با چالشهای اقتصادی مواجه است، فتح خرمشهر میتواند به منزله نمادی از جهاد اقتصادی الهامبخش باشد. در این راستا، با «مهدی کوچکزاده» عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، به گفتوگو نشستهایم تا از نقش جوانان، فناوری، سیاستگذاری و کیفیت محصولات در تحقق جهاد اقتصادی سخن بگوییم.
میدان در دست جوانان
با توجه به تجربه تاریخی فتح خرمشهر و نقش جوانان در آن حماسه، امروز جوانان چگونه میتوانند در عرصه تولید و اقتصاد کشور تحولآفرین باشند؟ نقش جوانان در تحول و پیشرفت تولید را میتوان با توجه به ویژگیهای منحصربهفرد آنها تعریف کرد. جوانان بهدلیل ذهن خلاق، نوگرا و تحولگرای خود، محصور روشها و نگرشهای سنتی نیستند. این ویژگی به آنها امکان میدهد تا روشهای جدید و با بازدهی بالاتر برای حل مسائل و مشکلات ابداع کنند. تجربه تاریخی انقلاب اسلامی نشان داده که هرگاه نظام و انقلاب به توانایی جوانان اعتماد کرده، دستاوردهای شگرفی حاصل شده است. تشکیل نهادهای انقلابی مانند جهاد سازندگی و سپاه پاسداران، که نقش بیبدیلی در حفظ و تداوم انقلاب داشتند، با تکیه بر فکر و توان جوانان شکل گرفت. در دوران دفاع مقدس نیز عبور از بحرانهای بزرگ، طراحی عملیاتهای غرورآفرین و اجرای طرحهای پیچیده مهندسی، همگی با اتکا به نیروهای جوان داوطلب انجام شد. امروز هم در عرصه اقتصاد، جوانان میتوانند با همان روحیه انقلابی و خلاقیت، موتور محرک تولید و پیشرفت باشند.
حمایت از تولید ایرانی
دولت چه اقداماتی میتواند برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی انجام دهد تا شاهد رونق تولید باشیم؟ یکی از مهمترین اقدامات دولت برای حمایت از تولید داخلی، پرهیز از بیثباتی در مقررات است. تغییرات مداوم قوانین و سیاستها، تولیدکنندگان را با نااطمینانی مواجه میکند و مانع برنامهریزی بلندمدت آنها میشود. علاوه بر این، جلوگیری از واردات کالاهایی که مشابه داخلی دارند، گامی اساسی در تقویت تولید ملی است. این اقدام نهتنها بازار داخلی را برای تولیدکنندگان حفظ میکند، بلکه انگیزه آنها را برای بهبود کیفیت و رقابتپذیری افزایش میدهد. از سوی دیگر، ایجاد امنیت شغلی و جانی برای کارگران از طریق وضع قوانین مناسب در حوزه تأمین اجتماعی و حمایتهای مشابه، نقش مهمی در پایداری تولید دارد. کارگران به منزله ستون اصلی واحدهای تولیدی، باید از موقعیت کاری مناسب و اطمینان از آینده شغلی برخوردار باشند. این اقدامات در کنار هم میتوانند بستری امن و پایدار برای رشد تولید فراهم کنند.
بهرهوری راز تحول
فناوریهای نوین چه نقشی در بهبود فرآیندهای تولیدی کشور دارند و چگونه میتوانند به جهاد اقتصادی کمک کنند؟ عمدهترین نقش فناوریهای نوین در راستای بهبود تولید، افزایش بهرهوری است. بسیاری از واحدهای تولیدی کشور بهدلیل استفاده از تکنولوژیهای قدیمی، بازدهی پایینی دارند. این معضل با بهکارگیری فناوریهای نوین تا حدود زیادی قابل جبران است. فناوریهای جدید میتوانند هزینههای تولید را کاهش دهند، کیفیت محصولات را بهبود بخشند و زمان تولید را کوتاهتر کنند. برای نمونه، در بخشهایی مانند صنعت، کشاورزی و حتی خدمات، استفاده از اتوماسیون، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا میتواند تحولات بزرگی ایجاد کند. این فناوریها نهتنها بهرهوری را افزایش میدهند، بلکه به تولیدکنندگان کمک میکنند تا در بازارهای جهانی رقابتپذیرتر باشند. البته، برای تحقق این هدف، نیاز به سرمایهگذاری در زیرساختهای فناوری و آموزش نیروی انسانی داریم.
کلید توسعه بازار
به نظر شما، چه عواملی برای توسعه بازار محصولات داخلی در داخل و خارج از کشور اهمیت دارند؟ مهمترین عامل برای توسعه بازار محصولات، کیفیت است و پس از آن، قیمت. بدیهی است کالایی که از کیفیت بالا و در عین حال قیمت پایینتری نسبت به مشابههای خارجی برخوردار باشد، با تقاضای بالایی در بازار مواجه خواهد شد. مصرفکنندگان، چه در داخل و چه در خارج، بهدنبال محصولاتی هستند که ارزش خرید بالایی داشته باشند. تولیدکنندگان داخلی باید با تمرکز بر بهبود کیفیت و کاهش هزینههای تولید، محصولاتی ارائه دهند که نهتنها نیازهای بازار داخلی را تأمین کند، بلکه قابلیت رقابت در بازارهای جهانی را نیز داشته باشد. این امر نیازمند همکاری نزدیک بین دولت، بخش خصوصی و مراکز پژوهشی است تا استانداردهای کیفی بینالمللی در تولید رعایت شود.
فرصتها و چالشها
با توجه به موقعیت کنونی، وضعیت تولید داخلی را چگونه ارزیابی میکنید و چه موانعی پیش روی آن است؟ باوجود مشکلات فراوان اقتصادی در کشور، بسیاری از کالاهای تولیدی داخلی در زمینههای گوناگون صنعتی، کشاورزی و غیره، در مقایسه با محصولات مشابه خارجی، از کیفیت و قیمت بهتری برخوردارند. این موضوع نشاندهنده ظرفیت بالای تولید داخلی است. بهنظر میرسد این روند در سالهای آینده نیز ادامه خواهد داشت، مشروط بر اینکه برخی چالشهای کلیدی برطرف شوند. مهمترین مسئله، بیثباتی اقتصادی و مقررات دستوپاگیر است. نوسانات ارزی، تورم و تغییرات پیدرپی قوانین، تولیدکنندگان را با مشکلات متعددی مواجه کرده است. در صورت اصلاح این موانع، میتوان انتظار داشت که رشد تولید، جهش شایان توجهی داشته باشد. دولت باید با ایجاد ثبات اقتصادی و تسهیل قوانین، بستری فراهم کند که تولیدکنندگان بتوانند با اطمینان بیشتری به فعالیت خود ادامه دهند. انشاءالله با این اقدامات، شاهد تحقق جهاد اقتصادی خواهیم بود.