رویای اشغال یا تکرار شکست؟

ماموریت نیرو‌های پاسبان صلح سازمان ملل (یونیفل) در جنوب لبنان رو به پایان است. وظیفه یونیفل بر اساس قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت استقرار در امتداد «خط آبی» (مرز لبنان و فلسطین اشغالی) است تا مانع از ورود نیرو‌های صهیونی به جنوب لبنان و همچنین بازگرداندن ثبات و امنیت در منطقه، و حمایت از دولت لبنان در اعمال حاکمیت خود در جنوب کشور است. با نزدیک شدن به پایان ماموریت این نیروها، تحرکات دیپلماتیک و نظامی ایالات متحده برای تغییر معادلات منطقه‌ای شدت گرفته است. یونیفل، با حدود ۱۰ هزار نیرو از بیش از ۵۰ کشور و ستون فقراتی از نیرو‌های ناتو، سال‌هاست که به‌عنوان سپری برای حفظ ثبات در این منطقه حساس عمل کرده است، اما به نظر می‌رسد این نیرو‌ها دیگر با منافع استراتژیک آمریکا و رژیم صهیونیستی همخوانی ندارند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که واشنگتن در تلاش است تا از تمدید مأموریت یونیفل جلوگیری کند. همزمان، رژیم صهیونیستی با هدف تسلط بر پایگاه‌های راهبردی یونیفل در مرز، برنامه‌ریزی برای اشغال این مواضع را آغاز کرده است. در سوی دیگر، آمریکا به دنبال واگذاری پایگاه‌های باقی‌مانده در جنوب لبنان به نیرو‌های فرماندهی مرکزی خود (سنتکام) است. این تحرکات، زنگ خطری برای بازگشت ایالات متحده به منطقه‌ای است که خاطرات تلخی از آن در حافظه تاریخی‌اش دارد.

بازگشت به لبنان برای آمریکا یادآور شکست تحقیرآمیز سال ۱۹۸۳ است؛ زمانی که نیرو‌های تفنگدار دریایی این کشور پس از متحمل شدن سنگین‌ترین تلفات پس از جنگ جهانی دوم، مجبور به ترک خاک لبنان شدند. انفجار پادگان تفنگداران دریایی در بیروت، که به کشته شدن ۲۴۱ نظامی آمریکایی منجر شد، نه‌تنها یک فاجعه نظامی، بلکه نمادی از ناکامی استراتژیک واشنگتن در برابر مقاومت لبنان بود. اکنون، به نظر می‌رسد کاخ سفید بار دیگر در پی احیای نفوذ خود در این منطقه است، اما این بار با تکیه بر سنتکام و همکاری نزدیک‌تر با رژیم صهیونیستی.
سؤال اصلی اینجاست که آیا آمریکا و متحد منطقه‌ای‌اش قادر به تحقق این هدف هستند؟ جنوب لبنان، با تاریخچه‌ای از مقاومت در برابر اشغالگری، بار‌ها نشان داده که خاکی آسان برای تسلط نیست. نیرو‌های مقاومت لبنان، که در دهه ۱۹۸۰ تفنگداران آمریکایی را به «جهنم مارینز» فرستادند، امروز به مراتب سازمان‌یافته‌تر و مجهزتر هستند. هرگونه تحرک نظامی در این منطقه می‌تواند به رویارویی گسترده‌ای منجر شود که هزینه‌های آن برای آمریکا و رژیم صهیونیستی به مراتب سنگین‌تر از گذشته خواهد بود.

از سوی دیگر، تلاش برای کنار زدن یونیفل و جایگزینی آن با نیرو‌های آمریکایی یا صهیونیستی، واکنش‌های بین‌المللی را نیز به دنبال خواهد داشت. بسیاری از کشور‌های مشارکت‌کننده در یونیفل، به‌ویژه اعضای غیرناتو، ممکن است این اقدام را به‌عنوان تلاشی برای تضعیف حاکمیت لبنان و نقض قطعنامه‌های سازمان ملل تلقی کنند. این موضوع می‌تواند تنش‌های دیپلماتیک را در سطح جهانی تشدید کند.

در نهایت، آنچه در جنوب لبنان در جریان است، فراتر از یک تغییر تاکتیکی در آرایش نیرو‌های نظامی است. این منطقه بار دیگر به آزمونی برای جاه‌طلبی‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی تبدیل شده است. اما تاریخ نشان داده که جنوب لبنان، با مردمان مقاوم و جغرافیای پیچیده‌اش، به‌سادگی تسلیم رویا‌های اشغالگران نمی‌شود. آیا آمریکا بار دیگر درس ۱۹۸۳ را تکرار خواهد کرد؟ پاسخ این سؤال به زودی روشن خواهد شد.