یک ایران، همدل است

* در روزگاری که جهان در التهاب بحران‌ها، جنگ افروزی‌ها، فردگرایی‌ها، خودخواهی‌ها و بی‌عدالتی‌ها می‌سوزد و احساس مسئولیت اجتماعی کمرنگ‌تر از گذشته شده، ملّت ایران بار دیگر نشان داد که معنای «همبستگی» را باید در فرهنگ دینی و انقلابی او جست.

پویش «ایران همدل» تنها یک حرکت اجتماعی نیست؛ آیینه‌ای است از ایمان، نوع‌دوستی و مسئولیت جمعی، که از دل توصیه رهبر معظم انقلاب به «رزمایش مواسات و کمک مؤمنانه» و «نهضت تعاون و احسان» رویید و امروز به یکی از زیباترین تجلی‌های اخلاق و ایمان و همبستگی در جامعه ایرانی تبدیل شده است.

رهبر انقلاب در سال‌های دشوار کرونا، هنگامی که سایه‌ی بیماری و مشکلات بر زندگی مردم افتاده بود، مردم را به احیای روح مواسات و همدلی فراخواندند. همان روز‌ها که بسیاری درگیر ترس و تنگنا بودند، ملّت ایران صحنه‌ای از همدلی و همبستگی آفرید که تحسین جهانیان را برانگیخت. میلیون‌ها نفر در سراسر کشور به یاری خانواده‌های آسیب‌دیده شتافتند، بی‌آنکه صرفاً چشم به دولت بدوزند. این «همدلی و همبستگی ملّی»، «مهم‌ترین سلاح ملّت ایران برای خنثی کردن تهدیدها» است.

اما این روحیه فقط در برابر مشکلات داخلی بروز نکرد. در حملات بی‌رحمانه رژیم صهیونی به لبنان و فلسطین نیز، سیل کمک‌های مردمی از ایران به‌سوی مظلومان منطقه جاری شد. طلا‌های زنان ایرانی، نذر‌های جمعی، کاروان‌های کمک و اشک‌های همدردی، همه نشانه‌ی آن بودند که وجدان انسانی و ایمانی در این سرزمین زنده است. رهبر انقلاب این صحنه‌ها را «یکی از وقایع ماندگار تاریخ ایران» نامیدند.

رهبر انقلاب همدلی و مواسات را نه‌فقط یک عاطفه انسانی، بلکه «وظیفه دینی» می‌دانند. جامعه‌ای که به چنین روحی مجهز است، می‌تواند فقر را ریشه‌کن کند و عدالت اجتماعی را محقق سازد. در نگاه رهبر انقلاب، ریشه‌کنی فقر فقط بر دوش حاکمیت نیست؛ بلکه مردم، هرکس به اندازه توان، باید در این میدان حاضر باشند. «مردم هم به نوبه خود وظیفه سنگینی بر دوش دارند. اجرای برنامه‌های اجتماعی فقط در بلندمدّت و میان‌مدّت و بتدریج امکان‌پذیر است، اما نمیشود منتظر ماند تا برنامه‌های اجتماعی به ثمر برسد و شاهد محرومیت محرومان و فقر گرسنگان در جامعه بود. این وظیفه خودِ مردم و همه کسانی است که میتوانند در این راه تلاش کنند.» ۱۳۸۱/۹/۱۵

رهبر انقلاب تأکید دارند: «همه باید خود را موظّف به مواسات بدانند. مواسات یعنی هیچ خانواده‌ای از خانواده‌های مسلمان و هم‌میهن و محروم را با درد‌ها و محرومیت‌ها و مشکلات خود تنها نگذاشتن؛ به سراغ آنها رفتن و دست کمک‌رسانی به سوی آنها دراز کردن.» ۱۳۸۱/۹/۱۵ هر کمکی در این مسیر، «تسابق الی الخیرات» است. در اندیشه ایشان، مواسات تنها بخشیدن مال نیست؛ همدلی، یاری فکری و حتی حمایت آبرویی از مؤمنان نیز جزئی از آن است. انفاق، وقف، صدقه و نیکوکاری باید در جامعه نهادینه شود، چنان‌که هرکس در مال خود حقی برای محرومان قائل باشد.

در این منطق، «کمک مؤمنانه» صرفاً یک رفتار اخلاقی نیست؛ مصداق واقعی «انقلابیگری» است. انقلابی بودن یعنی سبقت در کار خیر، یعنی تبدیل ایمان به عمل اجتماعی. این همان جهادی است که رهبر انقلاب آن را تا تحقق عدالت و رفع فقر، تعطیل‌ناپذیر می‌دانند.