افشای پشت پرده انتخاب رئیس مجلس

* چرا در حالی که۱۵۸ نفر از منتخبان مجلس دهم میثاق‌نامه جریان اصلاحات را امضا کرده بودند، فراکسیون امید با ۱۰۵ عضو تشکیل شد؟

** در جلسه تشکیل فراکسیون امید ۱۰۵ نفر از کسانی که میثاق نامه جریان اصلاحات را امضا کرده بودند حضور داشتند. به صورت طبیعی در چنین جلساتی۲۰ تا ۳۰ درصد اعضا به دلایل مختلف و از جمله مسائل شخصی حضور ندارند. در نتیجه تشکیل فراکسیون امید با ۱۰۵ عضو به معنای ریزش حامیان لیست امید نبوده و به دلایل غیرسیاسی صورت گرفته است.در آن مقطع زمانی برخی از رسانه ها به نوعی بازی اعداد در زمینه تعداد اعضای فراکسیون امید و اصولگرایان دامن زده بودند که مبتنی بر واقعیت نبود و بیشتر شکل گمانه زنی مطبوعاتی داشت.

* چرا فراکسیون امید در انتخاب هیات رئیسه موقت مجلس از نظم مناسبی برخودار نبود؟ این در حالی است که مصطفی کواکبیان نماینده مردم تهران پس از برگزاری انتخاب رئیس مجلس عنوان کرد ۵۰ نفر از اعضای فراکسیون امید از آقای لاریجانی حمایت کرده اند. دلیل این مساله چه بود؟

** پس از فراز و فرودهای زیاد در انتخابات هفتم اسفند آقای عارف به نمایندگی از تمام ظرفیت جریان اصلاحات خود را کاندیدای ریاست مجلس کردند.این حرکت در ادامه رویکرد جریان اصلاحات در انتخابات ریاست جمهوری سال۹۲ بود. آقای عارف پس از انتخابات ریاست جمهوری سال۹۲ به صورت تئوری و عملی مدیریت پروژه انتخابات مجلس شورای اسلامی در جریان اصلاحات را به دست گرفتند و در نهایت نیز به سرمنزل مقصود رساندند. پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ شورای هماهنگی جریان اصلاحات پیشنهاد تشکیل شورای عالی سیاست‌گذاری جریان اصلاحات را به صورت کتبی خدمت رئیس دولت اصلاحات تقدیم کرد.

ایشان نیز با این مساله موافقت کردند و شورای عالی سیاست‌گذاری جریان اصلاحات از دبیرکل های تمام احزاب اصلاح طلب و برخی شخصیت های ممتاز سیاسی که قابلیت نمایندگی طیف های مختلف فکری جامعه را داشتند تشکیل شد.با این وجود رئیس دولت اصلاحات عنوان کردند که سه گروه جدید نیز در شورای عالی سیاست گذاری نماینده داشته باشند. این سه گروه شامل حزب اعتدال و توسعه،حزب ندای ایرانیان و حزب اتحاد ملت ایران بودند.براساس درخواست احزاب اصلاح طلب و همچنین توصیه رئیس دولت اصلاحات مدیریت شورای عالی سیاست‌گذاری به آقای عارف سپرده شد.

در ادامه مسیر حرکت اصلاح طلبان برای به دست آوردن کرسی های مجلس آقای عارف به عنوان یک وزنه معتبر سیاسی و نفر اول انتخابات مهم ترین شهر سیاسی کشور یعنی تهران به صورت طبیعی کاندیدای ریاست مجلس شورای اسلامی شدند.با این وجود در روزهای آخر منتهی به انتخاب رئیس مجلس حزب اعتدال و توسعه نسبت به حمایت از آقای عارف به عنوان کاندیدای مورد نظر شورای عالی سیاست‌گذاری جریان اصلاحات اعلام بی‌طرفی کرد. همین مساله باعث شد که در روز انتخاب هیات رئیسه موقت مجلس آقای عارف از رای کافی برخودار نشود و آقای لاریجانی به ریاست مجلس دست پیدا کند.

* آیا قبل از برگزاری انتخابات بین جریان اصلاحات و حزب اعتدال و توسعه گفت‌و‌گو و رایزنی صورت گرفته بود؟

** حزب اعتدال و توسعه در شورای عالی سیاست‌گذاری جریان اصلاحات یک نماینده داشت که آقای مرتضی بانک این وظیفه را برعهده گرفته بودند. ایشان نیز در تمامی جلسات شورای عالی سیاست‌گذاری حضور فعال داشتند. با این وجود با توصیه رئیس دولت اصلاحات و برای ارتباط نزدیک تر و مداوم بین جریان اصلاحات و حزب اعتدال و توسعه یک کارگروه شش نفره تشکیل شد.در این کارگروه سه نفر از جریان اصلاحات شامل آقای محسن رهامی،حسین مرعشی و حسین کمالی و سه نفر از طرف حزب اعتدال و توسعه شامل آقای مرتضی بانک،محمود واعظی و علی جنتی حضور داشتند.

* آیا قبل از انتخابات جریان اصلاحات با آقای روحانی نیز درباره چگونگی کیفیت حضور حامیان دولت و اصلاح طلبان در رقابت های انتخاباتی مشورت کردند؟

** آقای روحانی به عنوان رئیس جمهور کشور هیچ گونه تمایلی برای دخالت در انتخابات نداشته و ندارند.با این وجود افکار عمومی جامعه احساس می‌کرد که حزب اعتدال و توسعه طرفداران دولت را در انتخابات مدیریت می کند که تاحدودی نیز صحیح به نظر می رسید. در نتیجه هیچ نیازی به مشورت جریان اصلاحات با آقای روحانی به عنوان رئیس جمهور که باید همواره بی طرفی خود را نشان دهد وجود نداشت.

* آیا این مساله صحیح است که آقای واعظی در جلسات کارگروه و شورای عالی سیاست‌گذاری خواستار حمایت جریان اصلاحات از آقای لاریجانی بودند؟

** خیر؛این مساله صحت ندارد.

* نماینده حزب اعتدال و توسعه در شورای عالی سیاست‌گذاری از چه کسی برای ریاست مجلس حمایت می کردند؟

** به صورت قاطع از ریاست آقای عارف بر مجلس حمایت می کردند.آقای محمد باقر نوبخت به عنوان دبیرکل حزب اعتدال و توسعه نیز در یکی از نشست های خبری خود قبل از برگزاری انتخابات هیات رئیسه مجلس در پاسخ به یکی از خبرنگاران درباره موضع حزب اعتدال و توسعه درباره انتخاب رئیس مجلس به صراحت عنوان کرد حزب اعتدال و توسعه تابع تصمیم فراکسیون امید در این زمینه است.با این وجود روز چهارشنبه یعنی سه روز مانده به انتخاب هیات رئیسه مجلس، به صورت رسمی اعلام شد حزب اعتدال و توسعه در مساله انتخاب رئیس مجلس آینده بی طرف است و از هیچ کدام از کاندیدها به صورت رسمی حمایت نمی کند.

* در چنین شرایطی شورای عالی سیاست‌گذاری جریان اصلاحات به فکر بازنگری در کاندیداتوری آقای عارف برای ریاست مجلس نیفتاد؟

** شورای عالی سیاست‌گذاری اصلا فکر نمی کرد در لحظات مهم و سرنوشت‌ساز دوستان کنار بکشند و اعلام بی طرفی کنند. در نتیجه تصمیم بر این شد که آقای عارف همچنان در کورس رقابت باقی بماند.

* جریان اصلاحات در سال۹۲ به صورت تمام‌قد از گزینه حزب اعتدال و توسعه یعنی آقای روحانی حمایت کرده و برای پیروزی ایشان در انتخابات هزینه پرداخت کرده است.چرا در زمانی که جریان اصلاحات برای به دست آوردن ریاست قوه مقننه و حمایت از دولت تدبیر و امید نیاز به کمک حزب اعتدال و توسعه داشته است این حزب از این کار خودداری کرده است؟این مساله چه پیامدهایی برای جریان اصلاحات و هواداران دولت آقای روحانی خواهد داشت؟

** دراین زمینه حزب اعتدال و توسعه باید به افکار عمومی و هواداران جریان اصلاحالت پاسخگو باشد.حزب اعتدال و توسعه به عنوان حزبی که مطالبات افکار عمومی از دولت آقای روحانی را نمایندگی می کند باید نسبت به اعوجاجات و موضع‌گیری ها پاسخگو باشد. بسیاری از جوانان هوادار جریان اصلاحات در زمان برگزاری انتخاب به صورت شبانه روزی فعالیت می کردند و هزینه های بسیار زیادی در این راه داده اند.دلیل اصلی حضور جدی اصلاح طلبان در انتخابات هفتم اسفند نیز استمرار گفتمان عقلانیت و اعتدال و کمک به دولت در مقابل رقیب خود بود که در مجلس نهم دولت را به شکل های مختلف تحت فشار قرار داده بود و در مسیر دولت کارشکنی می کرد.

نکته مهم در این زمینه این است که کسانی که مورد حمایت اصلاح طلبان بودند و جریان اصلاحات برای کمک به آنها برای پیروزی بر رقیب وارد صحنه انتخابات شده بود به یکباره و بدون هیچ گونه توجیه منطقی به سمت رقیب خود و رقیب جریان اصلاحات تمایل پیدا کردند.حزب اعتدال و توسعه باید درباره اختلاف بین۱۰۳ آقای عارف و ۱۵۴ رای آقای پزشکیان برای نایب رئیسی مجلس پاسخگو باشد که چرا از آقای عارف حمایت نشده و در مقابل از آقای پزشکیان حمایت شده است.این وضعیت از دو حالت خارج نیست؛ یا حزب اعتدال توسعه نتوانسته تعهداتی که به شورای عالی سیاست‌گذاری جریان اصلاحات داده است را عملیاتی کند و یا اینکه از ابتدا نخواسته که چنین کاری را انجام بدهد.

* آیا آقای عارف با آقای لاریجانی در روزهای قبل از انتخاب رئیس مجلس جلسه داشتند؟آیا در این زمینه مذاکره و رایزنی صورت گرفت؟جزئیات این جلسات چه بود؟

** آقای لاریجانی در مجلس نهم و به خصوص در مساله برجام همراهی مناسب و خوبی با دولت که مورد حمایت جریان اصلاحات است از خود نشان داد.به همین دلیل جریان اصولگرا در حوزه انتخابیه قم حاضر نشد از آقای لاریجانی در انتخابات حمایت کند.آقای لاریجانی نیز هنگامی که این وضعیت را مشاهده کردند به صورت رسمی اعلام کردند به صورت مستقل وارد انتخابات خواهند شد.در چنین شرایطی جریان اصلاحات به پاس همراهی و همکاری آقای لاریجانی با دولت در مساله برجام ایشان را مورد حمایت خود قرار داد و در مقابل ایشان هیچ کاندیدای دیگری را در قم معرفی نکرد.این در حالی است که در همان مقطع زمانی و در شرایط کنونی نیز بخشی از بدنه جریان اصلاحات با این کار موافق نبوده و نیستند و در این زمینه تردید دارند.

با این وجود جریان اصلاحات هنگامی که مشاهده کرد آقای لاریجانی در قم در انتخابات دوم شدند و در مقابل آقای عارف به عنوان نفر اول تهران وارد مجلس شدند تلاش کرد در مساله انتخاب رئیس مجلس دهم با آقای لاریجانی تعامل و گفت و گو کند.به همین دلیل آقای تاجگردون و آقای تابش به نمایندگی از فراکسیون امید ماموریت پیدا کردند که با آقای لاریجانی در این زمینه گفت‌وگو و رایزنی کنند.نکته مهم در این زمینه این است که به محض اینکه انتخابات به پایان رسید و فراکسیون امید تشکیل شد شورای عالی سیاست‌گذاری جریان اصلاحات تصمیم‌گیری درباره مسائل آینده را به فراکسیون امید واگذار کرد و عملا از صحنه تصمیم‌گیری خارج شد.در نتیجه گفت و گو و رایزنی آقای تاجگردون و تابش با آقای لاریجانی نیز به تصمیم فراکسیون امید صورت گرفته است.

هنگامی که آقای تاجگردون و تابش درخواست خود برای گفت و گو و تعامل درباره ریاست مجلس را مطرح می کنند آقای لاریجانی به صورت رسمی پاسخ نمی دهند و عنوان می کنند ما هنوز فراکسیونی تشکیل نداده‌ایم که بتوانیم در این زمینه تصمیم گیری کنیم. از شواهد چنین به نظر می رسد که در آن مقطع زمانی آقای لاریجانی بین ادامه فراکسیون رهروان ولایت در مجلس دهم و تشکیل یک فراکسیون جدید تردید داشته اند و هنوز به جمع بندی نهایی در این زمینه نرسیده بودند.به همین دلیل ایشان به یک فرصت استراتژیک برای جمع بندی در این زمینه نیاز داشتند. در این فرصت نیز ایشان با جریان منتسب به احمدی نژاد و جبهه پایداری رایزنی و گفت و گو کردند و با افرادی مانند آقای ذوالنور،دهقان،حاجی بابایی و امیر آبادی که نفر اول قم بودند مشورت کردند.

در نتیجه آقای لاریجانی پاسخ قابل استنادی به آقای تاجگردون و تابش ندادند.به همین دلیل فراکسیون امید پس از اینکه پاسخ قابل استنادی از طرف لاریجانی دریافت نکرد به صورت مستقل تصمیم گیری کرد. تصمیم فراکسیون امید نیز این بود که آقای عارف با تمام قدرت در انتخاب هیات رئیسه مجلس شرکت کند و از تمام ظرفیت خود برای به دست آوردن ریاست مجلس آینده استفاده کند.با این وجود هنگامی که فراکسیون امید به تصمیم نهایی خود رسیده بود علاوه بر آقای تاجگردون و تابش، آقای شوشتری نماینده قوچان و آقای علی نوبخت نیز به رایزنی با آقای لاریجانی پرداختند.در این مقطع زمانی آقای لاریجانی تصمیم گیری درباره ریاست مجلس را به یک کارگروه ویژه ارجاع دادند.

در نتیجه مذاکره با آقای لاریجانی به مذاکره با کارگروه مورد نظر ایشان منتقل شد.این کارگروه نیز براین باور بودند که مذاکرات به جای اینکه صرفا در مورد ریاست مجلس باشد بهتر است درباره کلیت کرسی های مجلس آینده اعم از ترکیب هیات رئیسه و روسای کمیسیون ها باشد.در مقابل فراکسیون امید به این کارگروه اعلام کرد این فراکسیون تصمیم خود را درباره حضور آقای عارف در انتخاب هیات رئیسه گرفته و این مذاکرات باید قبل از تصمیم این فراکسیون و در شرایطی صورت می گرفت که پیشنهاد به آقای لاریجانی مطرح شده بود.در نتیجه آقای لاریجانی و کارگروه مورد نظر ایشان خیلی دیر حاضر به مذاکره شدند.

* اعضای کارگروه مورد نظر آقای لاریجانی چه کسانی بودند؟

** این کارگروه از آقای کاظم جلالی،بهروز نعمتی،احمد امیرآبادی،محمد دهقان و محسن کوهکن تشکیل شده بود.

* پس از اعلام نظر کارگروه مورد نظر آقای لاریجانی فراکسیون امید در تصمیم خود تجدید نظر نکرد؟

** خیر، تصمیم گیری در مسائل سیاسی به شکلی نیست که بتوان هر لحظه آن را تغییر داد.بدون شک تغییر تصمیم گیری های مهم با هزینه های زیادی همراه خواهد بود.

* چرا آقای عارف پس از عدم موفقیت در انتخاب هیات رئیسه مجلس برای به‌دست‌آوردن کرسی های مهم مجلس مانند مرکز پژوهش ها و یا ریاست یکی از کمیسیون های مهم مجلس مانند کمیسیون امنیت ملی و یا آموزش تلاش نکردند؟آیا این مساله دلیل خاصی داشت؟

** پس از انتخاب هیات رئیسه مجلس آقای عارف تنها به دنبال مدیریت و هدایت صحیح و منطقی فراکسیون امید در مجلس شورای اسلامی بودند. آقای عارف هیچگاه به دنبال ریاست و به دست آوردن کرسی های ریاست نبوده و نخواهد بود. ایشان برای به دست آوردن صندلی ریاست بر اساس تقاضای مردم و تصمیم جریان اصلاحات به این کار مبادرت ورزیدند. در نتیجه نباید انتظار داشت آقای عارف برای به دست آوردن صندلی های ریاست در مجلس تلاش کند.

* چرا اصلاح طلبان برای انتخاب روسای کمیسیون های مجلس هیچ برنامه مدون و تنظیم شده ای نداشتند؟آیا این عدم برنامه ریزی در دراز مدت به ضرر جریان نمایندگان اصلاح طلب در مجلس تمام نخواهد شد؟

** به نظر من نمایندگان اصلاح طلب مجلس دهم در به دست آوردن ریاست کمیسیون های مجلس عملکرد قابل قبولی نداشتند و در این زمینه ضعیف عمل کردند.انتظار ما این بود که فراکسیون امید تلاش بیشتری در جهت به دست آوردن کرسی های مهم مجلس انجام دهد.

http://www.armandaily.ir/fa/Main/Detail/155311

ش.د9500915