دیپلماسی اعتدال ابزار تأمین منافع ملی

(روزنامه ايران ـ 1395/07/03 ـ شماره 6318 ـ صفحه 21)

دهقان: سخنان روحانی ترجمان راهبرد رهبری بود

عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه، سخنان روحانی در سفر به نیویورک را ترجمان راهبرد محوری رهبر معظم انقلاب در سیاست خارجی؛ عزت، حکمت و مصلحت دانست و به «ایران» گفت: رئیس جمهوری ضمن تأکید بر مواضع بحق انقلاب و نظام، با ادبیاتی که حکمت و مصلحت در آن مدنظر بوده است، دیدگاه‌های ایران درباره مسائل جهانی و منطقه‌ای را بیان کرد. غلامعلی دهقان با اشاره به کثرت دیدارهای رئیس جمهوری با سران جهان اضافه کرد: روحانی در این دیدارها نشان داد که می‌توان با راهبرد تعامل سازنده، با جهان سخن گفت و در یک داد و ستد فرهنگی و سیاسی، سخنان جهان را شنید و هم سبب شد که دیگران، پیام انقلاب و نظام را بشنوند، بدون اینکه هوچیگری و جار و جنجال تبلیغاتی از سوی رقیبان ایران در سطح جهان مطرح شود. وی توجه رئیس جمهوری به اقتصاد ایران در پسابرجام را شایسته و بایسته توصیف کرد و افزود: انتقاد از عملکرد امریکا نشان داد که قرار نیست ایران از مواضع اصولی خود عقب‌نشینی کند و اگر کشوری بدعهدی کند، باید این نکته به دیگران فهمانده شود.

زیباکلام: دستاوردها می‌توانست بیشتر باشد

استاد دانشگاه تهران معتقد است که دستاوردهای سفر روحانی به نیویورک، می‌توانست بیشتر از این باشد. صادق زیباکلام در گفت‌وگو با «ایران»، دلیل این کاهش را، برخی اقدامات تندروها در داخل کشور برای جلوگیری از گشایش روابط میان ایران و غرب دانست و افزود: باید معضلات داخلی روحانی را در نظر گرفت، شاید روحانی دلش می‌خواست در زمینه تنش‌زدایی و عادی‌سازی رابطه با غرب گام‌های بلندتری بردارد، اما نمی‌شد. وی ضمن انتقاد از اشاره‌های روحانی به عربستان در سخنرانی‌های خود، خاطرنشان کرد: در مجموع نوع بیان و طرح مسائل از سوی رئیس جمهوری خوب بود، درحالی که وقتی رئیس دولت سابق به نیویورک می‌رفت، گره‌هایی به گره‌های موجود اضافه می‌شد.

ایمانی: ادبیات روحانی تنش‌آفرین نبود

ناصر ایمانی فعال سیاسی اصولگرا نیز ضمن مثبت ارزیابی کردن سفر رئیس جمهوری به مجمع عمومی سازمان ملل متحد، بهره‌مندی از فرصت‌های دیپلماتیک در چنین زمان‌ها و نشست‌هایی را ضروری خواند و به «ایران» گفت: روحانی در این سفر سه محور معرفی اقتصاد ایران در پسابرجام، بدعهدی امریکا و تنش در منطقه را برجسته کرده بود و این همان محورهایی است که اکنون لازم است ما با دنیا مطرح کنیم. ایمانی اضافه کرد: البته جای آن بود که روحانی بخش بیشتری را به معرفی معضلات ناشی از فعالیت‌های تروریست‌های تحت حمایت غرب در منطقه اختصاص دهد و این موضوع را می‌شکافت که عملکرد غربی‌ها در ایجاد تروریسم و مقابله تصنعی با آن در عراق و سوریه چه مشکلاتی برای جهان ایجاد کرده است. وی با بیان اینکه نوع ادبیات روحانی مناسب بود و تنش‌آفرین و خصومت برانگیز نبود، خاطرنشان کرد: البته این ادبیات بسیار نرم و لطیف هم نبود، در حدی بود که باید مطرح می‌شد و فکر می‌کنم بازتاب آن در دنیا هم خوب بود.

بهروز نعمتی: روحانی به حاشیه نرفت

در همین حال بهروز نعمتی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس نیز به «ایران» گفت: آقای روحانی موفق شد به شکل مطلوبی برآیند نظر نظم درباره موضوعاتی مانند برجام، شرایط منطقه و مبارزه با تروریسم را به دنیا منتقل کند. این نماینده تهران تأکید کرد: نکته مهم در مواضع و سخنان آقای روحانی در نیویورک آن بود که ایشان و هیأت ایرانی با تمرکز بر مسائل اصلی به حاشیه نرفتند و سعی کردند در یک دیپلماسی فعال به موازات انتقال نظرات جمهوری اسلامی برای یافتن راه حل جهت حل مشکلات گام بردارند. وی خاطرنشان کرد: سفر آقای روحانی و مجموعه اقدامات ایشان از آن رو اهمیت داشت که نشان داد در عین حالی که جمهوری اسلامی از بیان مشکلات موجود در منطقه و جهان هراسی ندارد، برای حل آن نیز کماکان معتقد به مسیر گفت‌وگو و تبادل نظر فعال بین بازیگران اصلی صحنه بین‌الملل است.

حسن بیگی: بازتاب مواضع نظام در سخنان روحانی

ابوالفضل حسن بیگی، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به انتقادات اخیر رهبری به بدعهدی غرب در برجام گفت: رئیس جمهوری در مجموعه اقدامات سفر نیویورک نه تنها این بدعهدی را در مقام سران کشورهای غربی به‌خوبی تشریح کرد بلکه نشان داد که مقامات عالی نظام در این خصوص موضعی واحد دارند و سخنان آقای روحانی از حیث نمایش یکدستی موضع نظام هم حائز اهمیت است.

این عضو فراکسیون اصولگرایان «ولایت» در گفت‌وگو با «ایران» افزود: بیان انتقادات از کشورهای غربی و نشان دادن بدعهدی آنها و خصوصاً امریکا در اجلاسی با این سطح نشان داد که ایران برجام را موضعی فعال و عملیاتی دنبال می‌کند و رسیدن به این توافق سیاست خارجی ما را دچار انفعال نکرده است.

تابش: تجلی خردمندی ایرانیان مسلمان

نایب رئیس فراکسیون امید مجلس نیز سخنرانی رئیس‌ جمهوری در مجمع عمومی سازمان ملل را تجلی اقتدار، عزت، عقلانیت و خردمندی ایرانیان مسلمان دانست. محمدرضا تابش در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: سخنان آقای روحانی فصل تازه‌ای در ایفای تعهدات بین‌المللی امریکا و سایر قدرت‌ها باز می‌کند و ما امیدواریم با توجه به هشدار بجا و خوبی که داده شد، امریکا ملزم شود به تعهدات خود در برجام که یک معاهده بین‌المللی است عمل کند. این نماینده مجلس با اشاره به اظهارات رئیس‌ جمهوری در مورد دستاوردهای برجام یادآور شد: آقای روحانی همچنین تعلل امریکا در اجرای برجام را گوشزد کرد و خواستار جبران اقدامات امریکا شد و گفت که هر کس از اجرای برجام به عنوان یک سند بین‌المللی تخطی کند، از طرف محاکم بین‌المللی مورد پیگرد قرار می‌گیرد. ایشان همچنین دورنمای خوبی از ایران در دوران پسابرجام نشان داد و دستاوردهای ایران در دوره پسابرجام در عرصه‌های مختلف را متوجه مردم عزیز کشورمان دانست.

کوهکن: سخنان رئیس‌جمهوری محکم نبود

در مقابل محسن کوهکن، نماینده اصولگرای مجلس به «ایران» گفت: آقای روحانی در سفر به نیویورک روی مسائل درستی دست گذاشته بود که همه آنها از نظر ما دارای اهمیت بودند. اما نقطه ضعف این سفر آنجا بود که این مسائل با جدیتی که از دولت جمهوری اسلامی ایران انتظار می‌رود، مطرح نشدند. وی با بیان اینکه خیلی‌ها در ایران منتظر موضع قاطع‌تر آقای روحانی در قبال بدعهدی امریکا و همین طور حمایت غرب از تروریسم بودند، افزود: عدم سرسختی کافی در موضعگیری‌های رئیس جمهوری می‌تواند این توهم را در بین سران قدرت‌های غربی ایجاد کند که جمهوری اسلامی در موضوعات مطرح شده، دارای نوعی تزلزل رأی و چالش موضعگیری است. حال آنکه آقای روحانی می‌توانست به مسائلی مانند نقض حریم مرزی کشور توسط امریکایی‌ها، حمایت آنها از تروریسم، بدعهدی و سنگ‌اندازی آنها در برجام و مسائلی از این دست با قاطعیت بیشتری موضع بگیرد که قطعاً هم ثمر بخش‌تر بود.

روایت «آشنا» از مذاکرات روحانی

حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس جمهوری در یادداشتی که در حساب شخصی «گوگل پلاس» خود منتشر کرد، روایتی کوتاه از سه سال دیپلماسی دولت یازدهم را ارائه داد. وی در این یادداشت ابتدا رئیس جمهوری را «به مثابه باغبان بوستان روابط خارجی ایران» معرفی کرد که «30 ماه سخت را به ریشه‌کنی خارهای روییده در راه اعتلای ایران پرداخت و بذر دوستی و تفاهم و همکاری با ایران مقتدر و مدبر را در ذهن ده‌ها سیاستمدار کهنه‌کار جهان غرس کرد.» به گفته آشنا، «روحانی پس از به سرانجام رساندن اصل توافق هسته‌ای حالا به دنبال حراست از آن و بهره‌گیری از ثمرات برجام است.» آن طور که مشاور فرهنگی رئیس جمهوری یادآور شده است، وی «به گونه‌ای خستگی‌ناپذیر در هر ملاقات رسمی از طرف مقابل گشایش بانکی، بیمه‌ای و تجاری را طلب می‌کند.» آشنا در قسمت اصلی این گزارش مجازی نوشته است: «من تقریباً همه ملاقات‌های او را از نزدیک دنبال کرده‌ام؛ شاهد تبختر اولیه اولاند تا تحیر بعدی او و تا تکریم فعلی او نسبت به روحانی بوده‌ام. مجادله سرسختانه روحانی با کامرون در سال گذشته و دفاع جانانه او از حزب‌الله لبنان و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در دیدار با ترزا می به چشم دیدم. دو بار استناد او به نظر رهبر معظم انقلاب در مورد مشروط کردن تعامل جدید با امریکا به ارزیابی از میزان پایبندی آن کشور به برجام را در دو ملاقات و مصاحبه سنگین شنیدم و از یاد نمی‌برم که برخی رهبران کشورها و اعضای هیأت‌ها از تسلط او بر مباحث فیمابین و مسائل جهانی و منطقه‌ای ابراز شگفتی کردند.»

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/page/6318/21/151757/0

ش.د9502026