این سفر میتواند نشاندهنده تحولات خاصی در منطقه طی ماههای آتی باشد و نباید چندان نسبت به آن بیتوجه بود. درواقع این سفر را میتوان آخرین روزنههای امید ترامپ و تیم وی برای بقا در عرصه سیاست آمریکا دانست
درحالیکه شواهد و قرائن موجود نشاندهنده شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری است، پمپئو وزیر خارجه آمریکا سفری دورهای که از اروپا شروع شده و درنهایت به رژیم صهیونیستی، امارات متحده عربی، قطر و عربستان ختم خواهد شد، آغاز کرده است. ازآنجاییکه شکست ترامپ در انتخابات تا حدود زیادی قطعی است و وی امیدوار به رأی دادگاه عالی است، این سفر از چند جهت دارای اهداف و پیامهای خاصی است:
۱. پمپئو با انجام این سفر اینگونه وانمود کرده است که نتایج انتخابات هنوز قطعی نشده و این امیدواری وجود دارد که ترامپ بار دیگر انتخاب شود. درواقع این سفر نشاندهنده این است که تیم ترامپ همچنان اعتقادی به شکست در انتخابات ندارند. در کنار این مسئله، پمپئو به دنبال آن است که این پیام به کشورهای اروپایی و منطقهای داده شود که هنوز هیچ مسئلهای در آمریکا قطعی نشده و این کشورها نباید در سیاستهای خود تغییر خاصی صورت دهند و همچنان برمدار تیم ترامپ بچرخند. تلاشهای پمپئو برای القای این امر به حدی است که وی طی سخنانی اعلام کرد که انتقال قدرت به دولت آینده ترامپ در دستور کار کاخ سفید است.
۲. برخیها معتقدند که پمپئو از طریق رایزنیهای گسترده خود تا مقطع دولت ترامپ به دنبال کسب یک وجهه بینالمللی برای خود است. این امر ازآنجهت اهمیت دارد که از هماکنون پمپئو بهعنوان گزینه نهایی جمهوری خواهان برای انتخابات ۲۰۲۴ مطرح میشود. این تلاشهای پمپئو و این سفر را از این منظر باید یک سفر شخصی، اما در قالبی رسمی دانست.
۳. این سفر مطمئناً ازآنجهت اهمیت دارد که ترامپ و تیم سیاست خارجی وی مترصد تثبیت دستاوردهای سیاست خارجی خود هستند. کانال خبری سیانان نیز با اشاره به این جاهطلبی اعلام کرد پمپئو در تلاش است تا میراث خود را در مورد چند موضوع که به نظر او مهمترین دستاوردهای دوران سکانداری سیاست خارجی آمریکا بوده، تقویت کند: سختگیری در مورد ایران، ایستادگی برای آزادی مذهبی، مبارزه با تروریسم و اتحاد با رژیم اسرائیل.
این دستاوردها را باید در یک قالب کلیتر مشاهده کرد و آن نیز عادیسازی روابط برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی بود. این امر شاید از سایر موارد برای تیم سیاست خارجی ترامپ و بهویژه پمپئو اهمیت داشته باشد؛ زیرا این امر بهمنزله یک دستاورد شخصی برای پمپئو در جهت ایجاد یک سبد رأی صهیونیستی در انتخابات ۲۰۲۴ است.
۴. سفر منطقهای پمپئو این نشانه را با خود دارد که راهبردهای آمریکا در منطقه حتی با رفتن دولت فعلی نیز تغییرناپذیر خواهد بود و چندان نباید به تغییر خاصی در عرصه سیاست خارجی آمریکا دلخوش بود.
۵. مطمئناً یکی از بحثهای اصلی این سفر رویکرد مقابلهای با ایران و تدوین آن برای کشورهای عربی است. این پیام باید به این کشورها داده شود که درهرصورت ایران دشمن اصلی کشورهای عربی و تهدید بالقوه برای منطقه است؛ بنابراین باید در این زمینه همکاریهای گستردهتری میان آمریکا و کشورهای منطقه صورت گیرد.
۶. یک احتمال دیگر وجود دارد و آن این است که احتمالاً پمپئو به دنبال تمام کردن کار ناتمام آمریکا در بحث عادیسازی روابط با رژیم اسرائیل است. این کار ناتمام با ایجاد رابطه بین این رژیم با عربستان سعودی تمام خواهد شد. به همین منظور است که پمپئو آخرین سفر خود را به عربستان انجام خواهد داد و این بهمنزله آن خواهد بود که عربستان نیز به این کارزار شکست بپیوندد. هرچند با توجه به نتیجه انتخابات آمریکا، عربستان سعودی بعید است به چنین روندی روی آورد.
۷. با توجه به برکناری وزیر دفاع آمریکا از قدرت که علت اصلی آن مخالفت با خروج کامل آمریکا از افغانستان بود، پمپئو قصد دارد در مدت کوتاه دولت فعلی نتایج مذاکرات افغانستان با طالبان به نتیجه مطلوبی برسد. این نتیجه تشکیل یک دولت انتقالی وابسته به آمریکا بر مبنای گرایشهای سکولار است.
ارزیابی نهایی
سفر وزیر خارجه آمریکا یک سفر تبلیغاتی و دارای ابعادی رسانهای است که توجه زیادی به آن بهمانند قبل نشده است. این سفر میتواند نشاندهنده تحولات خاصی در منطقه طی ماههای آتی باشد و نباید چندان نسبت به آن بیتوجه بود. درواقع این سفر را میتوان آخرین روزنههای امید ترامپ و تیم وی برای بقا در عرصه سیاست آمریکا دانست بهگونهای که با رضایت لابیهای صهیونیستی و کمکهای مالی کشورهای عربی، ترامپ شاید بتواند بار دیگر زمام امور را در دست بگیرد.