نجم‌الدین اربکان یکی از شخصیت‌های سیاسی مهم و تأثیرگذار در تاریخ سیاسی ترکیه است. او به خاطر تلاش هایش در راستای تلفیق سیاست و اسلام توانست تحولات سیاسی این کشور را وارد مسیری تازه‌تری کند. به طوری که او را معمار سیاست اسلامگرایانه ترکیه می دانند.
وی نه تنها در سیاست ترکیه بلکه در سیاست جهانی نیز فردی تاثیر گذار بود. زیرا پیشنهاد تشکیل سازمان "دی هشت" را با هدف همکاری و اتحاد کشورهای مسلمان مطرح کرد.
اربکان که به عنوان رهبر حزب رفاه و نخست وزیر در سیاست ترکیه نقش آفرینی می کرد، در سال 1998 به جرم ترویج دیدگاه اسلامگرایانه و مخالفتش با دیدگاه مصطفی کمال آتاتورک در پی یک کودتای بدون خشونت که به "کودتای پست مدرن" معروف است مجبور به کناره‌گیری از سپهر سیاسی این کشور شد.
هر چند کادر حزب عدالت و توسعه از سفره حزب رفاه برخاسته‌اند، اما تأسیس حزب رفاه جدید از سوی دکتر فاتح اربکان فرزند مرحوم اربکان نشان می‌دهد که حزب عدالت و توسعه از آرمان‌های اسلام گرایانه اربکان دور بوده و فاتح اربکان قصد دارد مسیر سیاسی پدرش نجم‌الدین اربکان را ادامه دهد.
هفته گذشته دهمین سالگرد درگذشت نجم الدین اربکان بود، خبرگزاری تسنیم به همین مناسبت گفتگویی را با فرزندش، دکتر فاتح اربکان ترتیب داده که در ادامه از نظر می گذرد:
کارشناسان یکی از دلایل تحولات در ترکیه طی چند دهه اخیر را اقدامات پدر شما در ایجاد جریان سیاسی جدید در ترکیه می دانند. در این خصوص کمی توضیح دهید؛ سیاست ایشان بر پایه چه اهدافی بود؟
اربکان: مرحوم اربکان از سال 1969 با ایجاد جریان سیاسی جدید در ترکیه، مقابل رویکرد نواستعمارگری غرب مقابل ترکیه با هدف حفاظت از توسعه ملی و منافع داخلی، رویکرد همکاری کشورهای اسلامی را هدفگذاری کرد. این جنبش سیاسی جدید بدون شک با واکنش (مثبت) گسترده ای در ترکیه همراه شد.
تاکید بر سیاست های اربکان در سال های اخیر در ترکیه نشان از سیاست مقبول او در جامعه است. با همه اینها ایجاد پایه های همکاری اسلامی میان کشورهای مسلمان و پیشنهاد پروژه دی-8 از جمله مهم ترین اقدامات ایشان بود. می توان دریافت که خط سیاسی واقع بینانه و رویکردهایی که مرحوم اربکان مطرح می کرد، در کشورهای مسلمان و همچنین در سیاست ترکیه جایگاه مهمی داشت.
لطفاً در خصوص اندیشه های اسلامی مرحوم اربکان توضیح دهید. آیا توانست به اهداف سیاست اسلامی اش برسد؟
اربکان: استاد اربکان در این خصوص انقلاب بزرگی در ترکیه ایجاد کرد. تا قبل از جنبش "دیدگاه ملی" افراد متدین در سیاست کشور هیچ جایگاهی نداشتند. در میان قشر دیندار و سکولار، تصور اینکه ما نمی توانیم در سمت های مهمی مانند نماینده مجلس و یا شهردار مسئولیت داشته باشیم، وجود داشت.
اما فرد با اعتقاد و دینداری مانند مرحوم اربکان در سال 1969 بدون وابستگی به هیچ حزبی کاندیدای نمایندگی قونیه می شود و با بیشترین رای پیروز شده و سپس حزب سلامت ملی را تاسیس می کند و با کسب 12 درصد وارد پارلمان کشور می شود. استاد اربکان اقدامات موفق و مهمی را در کشور انجام داد که نتیجه آن نابود شدن برخی دیدگاه های اشتباه و ورود افراد دیندار به دنیای سیاست بود.
مرحوم اربکان با عنوان "ما سیاست نمی کنیم، عبادت می کنیم" سعی کرد بگوید که قشر اسلامی نباید از سیاست کشور جدا بماند. حالا معنای انجام دادن سیاست همانند عبادت است، چیست؟ طبق اعتقاد ما، وظیفه اصلی یک مسلمان فقط انجام عبادت فردی خود نیست، بلکه تلاش برای نجات افراد دیگر در دنیا و آخرت است.
بنابراین چگونه سعادت، رفاه و نجات مردم حاصل می شود؟ این امر با برقراری عدالت، سعادت و صلح در کشور و سراسر جهان و با تأمین حقوق انسان ها محقق می شود. چگونه این اتفاق خواهد افتاد؟ این تنها زمانی اتفاق می افتد که مومنانی که دارای شعور اسلامی هستند، صاحب اختیار هستند، تصمیم و برای اداره کشور موضع بگیرند. "دیدگاه ملی" مرحوم اربکان هم بر همین اساس پایه گذاری شده بود. وی این تفکر را مطرح کرد که افرادی که شعور اسلامی دارند واجب است که در سیاست کشور هم فعالیت کنند.
پدرتان به خاطر یک کودتای پست مدرن مجبور به کنارگیری از سمت خود شد. نقش آمریکا و اسراییل، در این کودتا را چگونه تحلیل می کنید؟
اربکان: در این خصوص توضیحات استاد اربکان همچنان موجود است. ایشان گفته بود که این کودتا از سوی قدرت خارجی انجام شده است. در این خصوص برخی مکتوبات رمزگذاری شده وزارت امور خارجه آمریکا با سفارت این کشور در آنکارا این موضوع را نشان داد. ایشان حتی به نقش رئیس جمهور وقت آمریکا و مشاور امنیت ملی صهیونیسم در این کودتا اشاره کرده بودند.
بله؛ 28 فوریه همانند دیگر کودتاها از جنس خارجی بود. اما دلایل مختلفی در دخالت قدرت های خارجی در این کودتا وجود دارد:
ایجاد برخی سیستم ها از سوی مرحوم اربکان در اقتصاد ترکیه، موجب ممانعت سیستم های بهره برداری برخی قدرت های خارجی شده بود. بودجه معادل یا سیستم حوضی از جمله آن بود.
بازیگران خارجی که باعث کودتای 28 فوریه شدند، خواهان دولت اربکان نبودند زیرا نمی خواستند نقشه های اشغال عراق با مشکل مواجه شود. برای اشغال عراق نیاز به حمایت ترکیه داشتند. همانطور هم شد، در آن زمان حزب عدالت و توسعه از اشغالگری عراق توسط آمریکا حمایت کرد.
دلیل دیگر در مداخله بازیگران خارجی در کودتای پست مدرن، موضوع سازمان دی هشت بود. این سازمان مانع بزرگ مقابل پروژه خاورمیانه بزرگ اسرائیل بود.
از طرفی مرحوم اربکان تلاش بسیاری به توسعه روابط با کشورهای همسایه از جمله ایران و عراق داشت. ایشان مثلاً بدون توجه به تحریم های آمریکا، توافق واردات گاز طبیعی با ایران را امضا کرد. همه این موارد موجب شد تا آمریکا این کودتا را عملی کند. از دیگر اقدامات استاد اربکان اخراج نظامیان آمریکایی یعنی نیروی چکشی آمریکا بود.
همه اینها یعنی اقدامات اقتصادی، سیاسی و نظامی وی موجب شد اسرائیل و آمریکا کلید کودتایی دیگر در ترکیه را بزنند.
در سخنان خود به موضوع دی هشت هم اشاره کردید. مرحوم اربکان با هدف همکاری اسلامی پیشنهاد تشکیل دی هشت را داده بود. نگاه ایشان به جهان اسلام چه بود. شما به عنوان حزب رفاه جدید قصد دارید چه گام هایی در این مسیر بردارید؟
اربکان: مرحوم اربکان از زمانی که وارد دنیای سیاست شد گفت که ما صرفاً برای نجات ترکیه نیامده ایم، بلکه برای نجات دنیای اسلام آمده ایم. ایشان برای هدف نهایی جنبش "دیدگاه ملی" یعنی ایجاد صلح، آرامش و تامین حقوق بشر تلاش کرد و وی معتقد بود که بجای ظلم، استثمار و استانداردهای دوگانه باید عدالت برقرار باشد. تامین عدالت، صلح و رفاه فقط و فقط با اعتقادات و فرهنگ اسلامی ما امکان پذیر است. بنابراین، این مسلمانان و کشورهای اسلامی هستند که این جهان عادلانه را بنیان می گذارند.
بهتر است اختلافات میان کشورهای اسلامی کنار گذاشته شود، اتحاد اسلامی (دی 60) پرقدرت تر از گذشته اجرایی و مقابل نیروهای خارجی و صهیونیستم وارد عمل شود.
مرحوم اربکان دی هشت را که تاسیس کرد و اهداف آن را به طور شفاف بیان کرد و آن را دی 60 نامگذاری کرد. دی هشت به معنای اتحاد هشت کشور مسلمان و سازمان دی 60 به معنای همکاری 57 کشور مسلمان است. مرحوم اربکان در عمر سیاسی خود برای این هدف مبارزه کرد.
ما نیز به عنوان حزب رفاه جدید در اولین روز تاسیس حزبمان به همین نکته اشاره کردیم. ما در برنامه حزب خود نوشتیم که سازمان دی-8 را مطابق با اهداف بنیادی آن دنبال خواهیم کرد و هدف اصلی ما در سیاست خارجی اجرای دی- 60 است.
نگاه آقای اربکان به ایران چه بود؟
اربکان: استاد اربکان اولین سفر خارجی خود را بعد از اینکه نخست وزیر ترکیه شد به ایران انجام داد. آخرین سفر قبل از فوتش نیز به کشور ایران بود. این یک شاخص بسیار مهم از نظر نشان دادن دیدگاه او در مورد ایران است.
وی همیشه از موضع دولت ایران در برابر صهیونیسم، طرح اسرائیل بزرگ و سیاستهای آگاهانه آن در مورد این موضوع قدردانی می کرد. ایشان همیشه به برابری و برادری مردم ایران و ترکیه تاکید داشت و همیشه به همکاری سیاسی، اسلامی و اقتصادی ترکیه و ایران بها می داد.
او معتقد بود که برخی سخنان ضد ایرانی در ترکیه خدمت کردن به نقشه های صهیونیستی است و برای مقابله با آن در همکاری با ایران و دیگر کشورهای اسلامی اهتمام داشت. ما به عنوان حزب رفاه جدید، با همان دیدگاه ملی مسیر ایشان را ادامه خواهیم داد.
وی نه تنها در سیاست ترکیه بلکه در سیاست جهانی نیز فردی تاثیر گذار بود. زیرا پیشنهاد تشکیل سازمان "دی هشت" را با هدف همکاری و اتحاد کشورهای مسلمان مطرح کرد. 
