کیهان**
زباندرازی افراطیون آویزان از برجام
عضو حزب نیمه تعطیل اعتماد ملی میگوید: رئيسی متوجه شده که ما اصلاحطلبان درست میگفتیم(!)
اسماعیل گرامیمقدم، زمانی سخنگوی حزب اعتماد ملی بود و پس از نقشآفرینی در فتنه سبز، مدتی از کشور گریخت اما در اثر احساس سرخوردگی در خارج، مجدد به کشور بازگشت.
او به نامهنیوز گفته است: در شرایط یک موضوع اصلی در کشور وجود دارد و آن مشکلات اقتصادی است و حل مشکلات اقتصادی هم در گرو حل مسائل سیاست خارجی است. در همه دنیا اقتصاد است که روند سیاسی را تعیین میکند اما در ایران برخلاف کشورهای دیگر سیاست، اقتصاد را تعیین میکند؛ یعنی در حقیقت سیاست و آن هم از نوع سیاست خارجی خود را به اقتصاد تحمیل میکند. تا زمانی که ما با دنیا تعامل نداشته باشیم، وضعیت همین است و نمیتوان انتظار داشت که مشکلات اقتصادی حل شود».
او مدعی شد: «آقای رئیسی هم که یک زمانی در برابر اصلاحطلبان میگفت نباید همه چیز را به برجام و رفع تحریمها گره زد، خودش به این نتیجه رسیده که ما درست میگفتیم و تا زمانی که تحریمها رفع نشوند، وضع همین است. حامیان دولت که یک زمانی دولت روحانی را مقصر میدانستند اکنون پاسخ دهند چرا تورم باز هم افزایش یافت؟ چرا بدون رفع تحریمها نتوانستند مشکلات اقتصادی را درست کنند؟ چرا ارزش پول ملی باز هم کاهش یافت؟ البته خوشحالیم که آقای رئيسی وقتی مسئولیت را برعهده گرفت بهدنبال حل و فصل مشکلات هستهای و رفع تحریمها رفت».
این اظهارات خلاف واقع در حالی است که اولا آقای رئيسی در وسط میدان مدیریت است و خود را مانند برخی دولتمردان سابق آنقدر قرنطینه نکرده تا زخم بستر بگیرد.
ثانیا دولت جدید در 7 ماه فعالیت خود، بیاعتنا به تحریمها توانسته حجم تجارت خارجی را به تقریبا آمار سال 96 (سال اوج اجرای برجام که تجارت خارجی 110 میلیارد دلار بود)، برساند. در این دوره و در حالی که در دولت سابق، صادرات نفت حتی به نزدیکی صفر میل کرد، دولت رئیسی توانسته بدون برجام و FATF، مجددا صادرات نفت را به 1/5 میلیون بشکه افزایش دهد.
واردات انبوه واکسن و مهار موفقیتآمیز قربانیان کرونا، گسترش چتر دیپلماسی به جهان فراغرب (از کشورهای منطقه و همسایه گرفته تا چین و روسیه) و عقد قراردادهای اقتصادی متعدد دستاورد همین دوره کوتاهمدت است و این در حالی است که تجارت و دیپلماسی خارجی در آخرین سالهای دولت سابق سیر قهقرایی و رکود به خود گرفته بود.
ثالثاً در حالی که حتی برخی اصلاحطلبان اعتراف میکنند دولت روحانی جز برجام، هیچ برنامهای برای دیپلماسی و رونق اقتصادی نداشت، عجیب است که گرانی مقدم ادعا میکند «حل مشکلات اقتصادی در گرو برجام است و رئیسی هم به این نتیجه رسیده که ما اصلاحطلبان درست میگفتیم»! در این باره نیز گفتنی است که نه رونق اقتصاد صرفاً وابسته به دیپلماسی است و نه دیپلماسی در توافق با آمریکا منحصر میشود.
از همه طنزآمیزتر، فرار به جلوی سخنگوی حزب نیمهتعطیل اعتماد ملی است مبنی بر این که «چرا تورم باز هم افزایش یافت؟ چرا ارزش پول ملی کاهش یافت و چرا مشکلات اقتصادی بدون رفع تحریمها برطرف نشد؟» این تجاهل در قضاوت در حالی است که مراکز پژوهشی در دولت روحانی،روند تورم در سال 1400 را براساس وضعیت اقتصادی که آن دولت تحویل میداد، افزایشی توصیف میکردند اما با این وجود دولت رئیسی توانست روند شتابان افزایش تورم را کند نماید؛ و البته به اذعان همه کارشناسان، با وجود کسری بودجه و نقدینگی و بدهکاری انباشته در دولت سابق (بعضاً 8 تا 10 برابر شده)، حل مشکلات اقتصادی زمانبر است. در حقیقت، این گرفتاری بزرگ را افراطیون مدعی اصلاحات، با آویزان کردن مدیریت به برجام و معطل گذاشتن مدیریت ظرف 8 سال پدید آوردند اما حالا قصور و تقصیرها و خیانتهای خود را از دولت رئیسی مطالبه میکنند.
نشریات اصلاحطلب: ریشههای تورم در عملکرد دولت سابق است
روزنامه اصلاحطلب آرمان اذعان کرد: ریشههای تورم در انباشت نقدینگی در دولت سابق است.
این روزنامه مینویسد: به گفته بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران هر دولتی که بتواند پایه پولی و نقدینگی را کنترل کند تورم را نیز کنترل خواهد کرد. بررسی آمارها حاکی از این است که در دولت گذشته با وجود شعار ممنوعیت بهرهمندی از منابع بانکی و کنترل رشد پایه پولی، اما شاهد رشد ماهانه پایه پولی و نقدینگی و به تبع آن تورم بودیم؛ در این دولت هم شعارهایی برای عدم استقراض دولت از بانک مرکزی مطرح شد با این حال استقراض غیرمستقیم دولت از بانکها و بانک مرکزی همچنان ادامه دارد ولی بانک مرکزی در آماری جدید اعلام کرده که دولت موفق شده تا ۱۱ واحد درصد پایه پولی را کاهش دهد.
هر چند انتظار میرفت این کاهش اثراتی را در اقتصاد داشته باشد ولی اینطور نشد، چراکه کلیات اقتصاد ایران دارای مشکلات اساسی است. وحید شقاقیشهری، کارشناس اقتصادی در این باره گفت: اصولا نباید به آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی خدشه وارد کنیم، اگر آمار کاهش ۱۱ واحد درصدی پایه پولی از سوی بانک مرکزی اعلام شده باشد را باید بهعنوان یک سند بپذیریم، اما در مورد بحث اتفاقاتی که افتاده و اینکه چرا اثر اتفاقات کنترل تورمی در زندگی مردم مشاهده نمیشود، باید گفت که هنوز ریشههای طولانی تورم همچنان پابرجا است. یعنی ناترازی بودجهای، ناترازی بانکی و تراز تجاری. البته ناترازی تجاری فعلا در کوتاهمدت کاهش پیدا کرده و دلیل آن هم این است که صادرات غیرنفتی ما بهبود پیدا کرده است و همین مسئله موجب شده تا حدودی ناترازی تجاری غیرنفتی ما کاهش پیدا کند. صادرات نفت ما هم در حال حاضر افزایش پیدا کرده است. همه اینها موجب شده هم منابع ارزی کشور بهبود پیدا کند و هم ناترازی تجاری کشور کمتر شود ولی ناترازی بودجهای و بانکی هنوز سر جای خودش است.
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: آمار بانک مرکزی را بپذیریم که پایه پولی کنترل شده و کاهش پیدا کرده است، اما عوامل موثر و تاثیرگذار دیگری بر تورم همچنان به قوت خود باقی هستند و تقویت شدهاند. بهعبارت دیگر عواملی نظیر انتظار تورمی، ناترازیهای بانکی، ناترازیهای بودجهای، اضافه برداشت از بانک مرکزی در مورد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و از افزایش ۵۷ درصدی حقوق و دستمزد کارگران، باعث افزایش تورم هزینهها میشود.
اقتصاد ایران عارضههای شدیدی دارد که نتیجه ساختار غلط و مدیریت ناکارآمد مدیران غیرمرتبط با اقتصاد است؛ مدیرانی که با تصمیمگیریهای غلط باعث تخریب ریشههای اقتصاد شده است.
روزنامه اصلاحطلب تعادل هم در تحلیلی با اشاره به کاهش 11 درصدی پایه پولی نوشت: آخرین دادههای آماری حاکی از این است که پس از افزایش ۴۲.۶ درصدی پایه پولی در ۱۲ ماه منتهی به تیرماه،۱۴۰۰ این شاخص با ۱۱.۲ واحد درصد کاهش در اسفندماه به ۳۱.۴ درصد رسید. رشد پایه پولی در یک سال پایانی دولت روحانی به بالاترین رقم رسید به گونهای که در ۱۲ ماه منتهی به تیرماه ۱۴۰۰ این شاخص ۴۲.۶ درصد بود که بالاترین رقم در یک دهه اخیر محسوب میشد.همانطور که اشاره شد رشد پایه پولی در ۱۲ ماهه منتهی به تیرماه ۱۴۰۰ بیسابقه بود اما با روی کارآمدن دولت سیزدهم و تاکید آن بر عدم استقراض از بانک مرکزی، سرعت رشد پایه پولی کنترل شد و مردادماه ۱۴۰۰ کاهش نیم درصدی نسبت به تیرماه و شهریورماه نیز کاهش ۲.۶ درصد نسبت به مردادماه داشت. این مسیر حاکی از جهتگیری درست بانک مرکزی و دولت سیزدهم است.
کابوس اسرائیل؛ ۴۰ هزار پهپاد ایران با برد بیش از ۲ هزار کیلومتر
منابع امنیتی اسرائیل میگویند: ایران دارای ۴۰ هزار پهپاد با برد بیش از ۲ هزار کیلومتر است و میتواند مراکز مختلف اسرائیل را هدف بگیرد.
به گزارش روزنامه رایالیوم به نقل از منابع رسانهای و امنیتی اسرائیل و از جمله روزنامه جروزالمپست، حزبالله لبنان هماکنون تقریبا ۲ هزار پهپاد در اختیار دارد. بسیاری از این پهپادها پیشرفته و ساخت ایران هستند. اما سایر هواپیماها بهطور مستقل توسط حزبالله ساخته شدهاند. حزبالله از دهه نود به این سو در حال استفاده از پهپادهای ایرانی است و در جنگ ژوئیه ۲۰۰۶ از پهپادها استفاده کرد.
بر اساس این گزارش، حزبالله ۲۰۰ هواپیمای بدون سرنشین در اختیار دارد که توسط ایران در سال ۲۰۱۳ ساخته شدهاند و با کمک ایران هم اکنون تعدادشان به شدت افزایش یافته است. قرار است پهپادهای یاد شده در حمله علیه اهداف راهبردی اسرائیل و همچنین شناسایی نیروها و پایگاههای اسرائیلی بکار برده شوند.
حزبالله نمونههای پیشرفتهای از پهپاد در اختیار دارد و همچنین دهها هواپیما ساخت چین در اختیار دارد که جهت تصویربرداری و حمل بمبها و افکندن آنها به کار میروند.
ایران از سال ۱۹۸۴ به این سو در حال پیریزی ارتشی متشکل از پهپادها است. ناوگان ایران در این خصوص نه تنها دارای برد بیش از ۲ هزار کیلومتر است بلکه از توان بهینه سازی و بکارگیری آنها در سطح بسیار بالا برخوردار است.
ایران هزاران پهپاد در اختیار دارد و ۹ نوع هواپیمای بدون خلبان با ۴۸ مدل دارد. حزبالله لبنان علاوهبر جنبش حماس و جهاد اسلامی در غزه در حال استفاده از انواع متعددی از پهپادهای ایرانی است.
روزنامه جروزالمپست یادآور شد: ایران از پهپادها فقط برای حمله استفاده نمیکند بلکه از آنها برای حملونقل تسلیحات به همپیمانانش نیز استفاده میکند. ایران هواپیماهای بدون سرنشین با قابلیت حمل کلاهکهای جنگی به وزن بین ۵ تا ۱۵ کیلوگرم و برد اولیه
۴۰۰ کیلومتر ساخته است..
در همین راستا عاموس هارئیل کارشناس نظامی روزنامه اسرائیلی هاآرتص گفت: اسرائیل هفت تیر بدون گلوله را به سوی ایران نشانه گرفته و اعلام نظر اسرائیل مبنی بر اینکه در صدد سرنگون کردن رژیم ایران است، واقعیت ندارد و حزبالله در آستانه خودکفا شدن در زمینه تولید موشکهای نقطه زن و پهپاد است که از سوی ایران دریافت میکند.
این کارشناس نظامی نزدیک به موسسه امنیتی رژیم اسرائیل تاکید کرد: تهدید اسرائیل مبنی بر حمله به ایران دیگر توجه جهان را برنمی انگیزد به ویژه پس از آنکه اختلافات داخلی شدید در درون مراکز تصمیمگیری اسرائیل نشان داد که تلآویو طی چند سال اخیر از گزینه نظامی علیه ایران صرف نظر کرده است.
«طال لیو رام» تحلیلگر نظامی روزنامه اسرائیلی معاریو هم به نقل از منابع امنیتی در تلآویو تاکید کرد: ارزیابیهای اسرائیل نشان میدهد حزبالله لبنان هم اکنون انبوهی از موشک نقطهزن در اختیار دارد و در حال پیشبرد و بهینهسازی آنها از نظر کمی و کیفی است.
وی به نقل از منابع یاد شده افزود: مشکل موشکهای نقطهزن دولت اسرائیل را به اتخاذ تصمیمات مهم و سرنوشتساز در زمینه نحوه برخورد با آنها طی سالهای آتی وادار خواهد کرد بهویژه پس از آنکه حزبالله بهدنبال حملات اسرائیل علیه زرادخانههای این موشکها در سوریه، مرکز ثقل بهینهسازی و پیشبرد آنها را از سوریه به لبنان منتقل کرد.
******************
خراسان**
******************
جوان**
رژیم صهیونیستی در هفتادو چهارمین سالگرد تأسیس خود که فلسطینیان نام «یوم النکبه» روی آن گذشتهاند، شاهد ششمین عملیات غافلگیرکننده فلسطینیان طی کمتر از یکماه و نیم بود، عملیاتی که فلسطینیان منطقه جنین در کرانه باختری آن را در شهری اجرا کردند که غالب ساکنان آن را صهیونیستهای تندروی هریدی تشکیل میدهند. دو فلسطینی ۱۹ و ۲۰ ساله با عبور از همه سدهای امنیتی فاصله حدوداً ۱۰۰کیلومتری جنین تا شهر «العاد Elad» در ۲۵کیلومتری حومه تلآویو در قلب سرزمینهای اشغالی، سه صهیونیست را کشته و چهار نفر دیگر را زخمی کردند.
روز پنجشنبه یهودیان افراطی با حمایت نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی در سالروز هفتادو چهارمین سالگرد صدور بیانیه تأسیس اسرائیل سرگرم تعرضی به بیت المقدس بودند که با یک حمله غافلگیر کننده فلسطینیان کرانه باختری در شهر العاد روبهرو شدند، شهری حدوداً ۴۹هزار نفری که اسرائیلیها آن را در دهه ۱۹۹۰ با ساکن کردن یک جمعیت به شدت ارتدوکس صهیونیست معروف به هریدی ساختند. هریدیها صهیونیستهای افراطی هستند که طی هفتههای اخیر، نقشی محوری در تعرض صهیونیستها با مسجد الاقصی بازی میکنند. سهشنبه قبل بعد از چند هفته بسته شدن درهای مسجد الاقصی روی صهیونیستهای افراطی، پلیس رژیم صهیونیستی با گشایش درهای آن روی صهیونیستهای افراطی موافقت کرد که نتیجه آن تعرض چندین گروه از جمعیت راستگرای فعالان حامی هیکل به این مسجد در روز پنجشنبه، همزمان با هفتاد و چهارمین سالگرد صدور بیانه تأسیس رژیم صهیونیستی در سال۱۹۴۸، مطابق با تقویم عبری بود. جمعیت راستگرای فعالان حامی هیکل از چند روز قبل روز پنجشنبه با صدور فراخوانی خواستار تعرض دستهجمعی شهرکنشینان صهیونیست به مسجدالاقصی شده بودند که این اتفاق نیز زیر چتر امنیتی نیروهای اسرائیلی اتفاق افتاد. اداره اوقاف اسلامی در قدس اشغالی روز پنجشنبه طی بیانیهای اعلام کرد که تنها طی سهساعت حدود ۶۰۰ تن از شهرکنشینان یهودی به محوطه مسجدالاقصی یورش بردند. گروهی از صهیونیستها با پرچم رژیمصهیونیستی وارد این مسجد شدند. نمازگزاران فلسطینی در واکنش به تعرض صهیونیستهای افراطی، با شعار «با جان و با خون خود فدایت میشویمای مسجدالاقصی» با سربازان اسرائیلی که از صهیونیستهای افراطی دفاع میکردند، درگیر شدند که بنا به اعلام شاهدان عینی، چندین نمازگزار فلسطینی مورد ضرب و شتم نیروهای اسرائیلی قرار گرفته و زخمی شدند. شبکه الجزیره قطر پنجشنبه شب از کشف دو بمب دستساز در داخل مصلای قبلی در مسجد مبارک الاقصی خبر داد. گروههای فلسطینی از جمله جهاد اسلامی، حماس درباره تعرض صهیونیستهای افراطی به مسجد الاقصی هشدار داده و گفته بودند. کمیتههای مقاومت فلسطین روز چهارشنبه، در واکنش به فراخوان صهیونیستهای افراطی، از تودههای ملت فلسطین، مردم قدس و کرانه باختری اشغالی خواستند که برای محافظت از مسجدالاقصی بسیج شوند. در یکی از صریحترین فراخوانها، یحیی السنوار از فلسطینیان خواستهبود «هر کس تفنگ داشته باشد اسلحه خود را بردارد و هر کس اسلحهای ندارد یک ساطور قصابی بر دارد» تا از موجودیت قدس حمایت کند.
بهای زندگی در اسرائیل!
هنوز چند روز از فراخوان السنوار و گروههای فلسطینی نگذشته بود که پنجشنبه شب قبل از پایان جشنهای سالگرد اعلام تأسیس رژیمصهیونیستی، دو فلسطینی به نامهای «اسعد یوسف اسعد الرفاعی» ۱۹ساله و «صبحی عماد صبحی ابوشقیر» ۲۰ساله از ساکنان جنین در کرانه باختری، این جشنها را برای صهیونیستها تبدیل به عزا کردند. فاصله کرانه باختری تا العاد حدود ۵۰کیلومتر و فاصله جنین تا این شهر عمدتاً هریدینشین حدود ۱۰۰ کیلومتر است که اسرائیلیها با کمک تشکیلات خودگردان فلسطین، در آن چندین لایه امنیتی و محافظ ایجاد کردهاند. این دو فلسطینی با استفاده از چاقو و ساطور قصابی به صهیونیستها در شهر العاد حمله کردند که در اثر آن دستکم سه صهیونیست کشته و چهار نفر دیگر زخمی شدهاند. منابع عبری زبان اعلام کردند که حال دو نفر از مجروحان عملیات به شدت وخیم است و دچار مرگ مغزی شدهاند. بعد از عملیاتهای فلسطینیان در بعرشوا، خَدِرا، بنیباراک، تل آویو، آریل، این ششمین عملیات طی یک ماه و نیم اخیر است که به روش مشابه انجام شده و اغلب آنها را هم ساکنان کرانه باختری انجام میدهند و در اثر این عملیاتها تاکنون ۱۹ صهیونیست کشته شدهاند. اسرائیل تصویر دو مظنون عملیات در العاد را منتشر کرده و «عومر بارلو» وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی (شاباک) هم گفته که نیروهای امنیتی اسرائیلی (تا لحظه تنظیم این گزارش) هنوز موفق به دستگیری عاملان این عملیات در شهرک العاد نشدند. رسانههای رژیم صهیونیستی میگویند که برای دستگیری دو جوان فلسطینی اطراف شهر العاد و اطراف آن با میلههای آهنی مسدود شده و پلیس اقدام به ایجاد پستهای ایست و بازرسی در این شهر و اطراف آن کردهاست. بارلو پنجشنبه شب در محل عملیات دو فلسطینی حاضر شد که صهیونیستهای افراطی با حمله به او خواستار استعفایش شدند. بارلو همچنین در اتاق فرماندهی پلیس در شهر العاد جلسهای را برای ارزیابی وضعیت امنیتی این شهر برگزار کرد و قبل از شروع این جلسه گفت که اسرائیل برای این حمله بهای سنگینی را پرداخت کردهاست. وی با بیان اینکه نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی در حال تعقیب عاملان این حمله هستند و آنها را دستگیر خواهند کرد، افزود: «اگر مشخص شود که در پشت این حمله نهادی وجود دارد آن نهاد نیز پاسخگو خواهد بود.» نفتالی بنت، نخست وزیر رژیمصهیونیستی که از عملیات العاد شوکه شدهاست، بامداد جمعه عاملان عملیات استشهادی را مخرب دانست و مدعی شد که آنها بهای سنگینی را خواهند پرداخت. رئیس کنست رژیمصهیونیستی هم گفته که شادی روز استقلال به یک روز هولناک و غمانگیز تبدیل شد و این نشاندهنده بهای زندگی در این سرزمین است! همچنین ایلی آویدار عضو کنست رژیمصهیونیستی گفت که اگر اقدامی علیه السنوار انجام ندهیم، عملیاتها نه تنها ادامه خواهد یافت، بلکه بیشتر هم خواهد شد.
عباس و اوکراین محکوم کردند
جبهه خلق برای آزادی فلسطین گفته که عملیات العاد، پاسخی از جانب ملت و مقاومت فلسطین به حملات صهیونیستها علیه مسجد الاقصی و تلاش برای یهودیسازی قدس است. جنبش جهاد اسلامی در بیانیهای عملیات شهرک العاد که روی روستای مجدل الصادق بنا شده را تبریک گفت و آن را پیروزی برای قدس دانست. اسامه حرب یکی از رهبران جهاد اسلامی نامگذاری عملیات به نام العاد را بیانگر قیام مردم فلسطین برای انتقام از اشغالگری دانستهاست که در قبال جنایتهای مداوم آن علیه مقدسات به وجود آمده است.
د فتر سیاسی جنبش انصارالله یمن عملیاتهای دلاورانه فلسطینیها در برابر دشمن صهیونیستی را به ملت فلسطین تبریک گفت. با این حال، محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین عملیات استشهادی العاد در شرق تل آویو را محکوم کرد. اوکراین نیز عملیات مجاهدین فلسطینی در العاد را محکوم کرد.
******************
آفتاب یزد**
هادی سبحانیان معاون امور اقتصادی وزیر اقتصاد گفت: قصه نان با سایر کالاها متفاوت است. آرد برای تهیه نان سنتی همچنان با یارانه عرضه میشود.
وی گفت: سیاست دولت این است که قیمت نان سنتی نه تنها افزایش قیمتی نداشته باشد، بلکه با همان کیفیت، ۱۰ درصد ارزانتر به دست مردم برسد.
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: قرار نیست نان سهمیهای شود، صرفا آردی که تبدیل به نان میشود یارانه دریافت خواهد کرد و جلوی قاچاق آرد گرفته خواهد شد.
**************
شرق**
غفلت از علوم انسانی در مهندسی
گر کیفیت میان ساختوسازهای کشور با الزامات کیفی ساختمانها مورد بررسی قرار گیرد، فاصله زیادی قابل تشخیص است که از عوامل متعددی ناشی میشود. امروز وقتی به ساختمانهای شهری و روستایی نگاه میکنیم، با وجود هزینه بالایی که برای تملک یا اسکان، نگهداری و بهرهبرداری از آنها میپردازیم، عموما احساس آسایش، راحتی و اطمینان از ایمنی نمیکنیم. مسائلی از عدم تأمین نور کافی، عدم ارتباط با فضای طبیعی و تناسب با محیط زیست تا مواردی همچون انتقال صدا از داخل خانه به مجاورین و بالعکس و مصرف بالای انرژی برای تعادل دما، ازجمله ایرادهای ساختمانهای امروزی است. تصاویر دوربینهایی که هنگام زلزله از داخل ساختمانهای کشوری مثل ژاپن گرفته شده، نشان میدهد تقلای افراد محدود به نگهداشتن لیوان و خودکار و لوازم روی میز است تا روی زمین نیفتند؛ بدون آنکه نگران قرارداشتن زیر سقف باشند. اما در کشور ما، هنگام زلزله افراد تلاش دارند از داخل خانهها و زیر سقفها به فضای باز بروند؛ چراکه از استحکام سرپناه خود، هرچند تازهساز هم باشد، اطمینان ندارند. اگر به مراحل طراحی، اجرا و نحوه ساخت ساختمانها نیز نگاه کنیم، کاستیها و نواقص متعددی وجود دارد که محصول نهایی را در کیفیتی نازل قرار میدهد.
عوامل مختلفی در شکلگیری ساختمانها به شرح فوق قابل طرح است؛ مواردی همچون ضعف مسائل فنی و اقلیمی آییننامهها، شرایط و ساختار اقتصادی جامعه، عقبماندگی صنعتی و تکنولوژیک، نارسایی نظامات اداری و ضعف مسائل فرهنگی. هرکدام از این عوامل نیازمند دقت نظر و تحلیل و بررسی مفصل است؛ اما تأکید این نوشتار بر مسائل فرهنگی و بهخصوص رابطه بین علوم مهندسی با علوم انسانی در جامعه است. در کشور ما نه در محیطهای آموزش و دانشگاه و نه در فضای کاری و صنعت، ارتباط مناسبی بین علوم انسانی و علوم مهندسی تبیین نشده است. به لحاظ تاریخی، عنوان میشود میان اختراع ماشین بخار در اروپا (1139 ه.ش) یعنی آغاز انقلاب صنعتی تا تأسیس دارالفنون در ایران
(1230 ه.ش) حدود یک قرن فاصله است و اگر صنعتیشدن غربی محصول یک حرکت و تعامل اجتماعی است که پشت آن تاریخچه، مکتب فکری و فلسفه نهفته است، صنعتیشدن در ایران وارداتی و تقلیدی است. مهندسی امروز در کشور ما جداافتاده از مفاهیم انسانی گسترش پیدا کرده است. یکی از عوامل اصلی نقص خودروهای داخلی و تصادفها و خسارتهای مالی و جانی آنها، ضعف کیفی ساختمانها و هزینههای گزاف اجرا و نگهداری آنها، عمر کوتاه و کارکرد ناقص اکثر مصنوعات داخلی، بیتوجهی و التزامنداشتن به مفاهیم انسانی در تولید این محصولات است. در کتاب «پنج هزار سال مهندسی ایرانی»، به آثار متعددی از انقلاب شهرنشینی تا تأثیرات انقلاب صنعتی غرب در ایران اشاره میشود؛ اما مهندسی امروز ما بیارتباط با تاریخ، فرهنگ و هنر گذشتگانمان در جریان است. متأسفانه در دانشکدههای مهندسی کشور، هیچ درس و سرفصلی برای آشنایی دانشجویان با تاریخ و تمدن ایرانی از جنبههای مهندسی تدریس نمیشود. همچنین درس و مبحثی وجود ندارد تا به بیان جنبههای انسانی و اجتماعی علوم مهندسی و بررسی ریشههای فرهنگی آن بپردازد. از اینرو، نگاه مهندس ایرانی به صرف دروس معادلات دیفرانسیل، استاتیک، مقاومت مصالح و... کمّی و متریک است و برخوردی فیزیکی و ماشینی با انسان دارد. چه در جامعهای که حجم ساختمانها و تیراژ ساختوسازها و آمار بالای تولید و تعداد کلنگزدنها و افتتاحهای نمادین بهعنوان یک ارزش تلقی میشود و سرمایه و گردش مالی میزان و مبنای موفقیت است، مهندس ایرانی نیز ترجیح میدهد بیشتر با اشیای فیزیکی کار کند تا با انسانها و مفاهیم.
****************************************************************