▼حرف روز
عملکرد دولت در کنترل نقدینگی
از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم، کنترل نقدینگی به عنوان یکی از مهمترین سیاستهای مهار تورم در دستور کار قرار گرفت. با اجرای این سیاست، رشد پایه پولی از حدود 42 درصد در تیر 1400 به 31.5 درصد در فروردین ۱۴۰۱ کاهش یافت و نرخ رشد نقدینگی هم از 40.6 درصد در پایان سال 99 به 36.3 درصد در پایان سال 1400 رسید. روند کاهش رشد نقدینگی در فروردینماه نیز ادامه یافت و به 38.2 درصد رسید؛ این آمار میگوید که دولت سیزدهم برای اولین بار در چند دهه اخیر، از بانک مرکزی استقراض نداشته است. این عملکرد موفق قطعاً در ماههای آینده تأثیرات خود را بر تورم و بازار خواهد گذاشت؛ اما ذکر چند نکته در این زمینه حائز اهمیت است؛
نکات تحلیلی: 1- به لحاظ مباحث فنی در علم اقتصاد، تورم دو ریشه دارد: یکی اضافه تقاضا و دیگری کاهش عرضه (تولید). جنس تورم در کشور ما بیشتر از نوع دوم یعنی کاهش عرضه است. از همین منظر، رهبر معظم انقلاب نیز در سالهای اخیر تأکید بر تولید دارند. 2- کاهش عرضه (تولید) به دلایل مختلف شکل میگیرد. یکی از این علل، خلق نقدینگی بیکیفیت یا ایجاد اعتبار نامولد است که محصول بیانضباطی بانکی و بودجهای است؛ بااینحال، آمارهای ماههای گذشته نشان میدهد که آنچه سبب کنترل رشد نقدینگی شده، افزایش درآمدهای ارزی دولت بوده که ماحصل فعالسازی ظرفیتهای منطقهای و بینالمللی است. این اقدام دولت در جای خود بسیار خوب است؛ اما زمانی تأثیر مداوم دارد که خاموش کردن یکی از موتورهای ایجاد تورم در اقتصاد، از طریق اصلاح نظام بودجهریزی باشد؛ لذا دولت باید از این فرصت کسب درآمدها استفاده کند و با انضباط مالی، به سمت کاهش مصارف، افزایش کارآمدی و بهرهوری و ساماندهی نظام بودجهریزی حرکت کند. از طرف دیگر، عامل مهمتر در خلق نقدینگی، نظام بانکداری (بالأخص بانکهای خصوصی) است. میانگین سهم بانکها از ایجاد نقدینگی در دو دهه اخیر، ۶۰ درصد است. در سال ۱۴۰۰ اگر بانکها خلق نقدینگی نامولد نداشتند، رشد این شاخص اقتصادی فقط ۱۳ درصد بود. از این منظر، به صورت فوری، اصلاح و ساماندهی بانکها باید در دستور کار قرار گیرد.
بنابراین مهار اساسی و ریشهای خلق نقدینگی بهعنوان یکی از دلایل تورم در کشور از طریق انضباط نظام بانکی و بودجهای باید باشد. سیاست و عملکرد دولت در بخش کاهش استقراض (از نوع مستقیم) و کنترل نقدینگی خوب است؛ اما زمانی قابل تحسین خواهد بود که بیشتر محصول انضباط بودجهای و بانکی باشد، نه افزایش درآمدهای ارزی. (نویسنده: علی محمدی)
▼گزارش روز
تروریست در جایگاه شاکی!
دادگاه حمید نوری از کارمندان سابق قوه قضائیه در سوئد به یکی از خبرهای مهم رسانههای ضدانقلاب تبدیل شده است.
گزارههای خبری: 1- معاون امور بینالملل قوه قضائیه طی نامهای به کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل نوشت: «نوری در تاریخ نوزدهم آبان ۱۳۹۸ توسط پلیس کشور سوئد بازداشت شد و هماکنون نیز در سلول انفرادی به سر میبرد. دادستان سوئد بدون انجام تحقیقات جامع، حکم دستگیری و بازداشت نوری را صادر کرد. متأسفانه دولت سوئد نه به مسئولیت خود تحت کنوانسیون ۱۹۶۳ وین ناظر بر روابط کنسولی برای اطلاع این بازداشت به سفارت جمهوری اسلامی ایران در استکهلم عمل کرد و نه مراتب را به اطلاع خانوادهاش رسانید. علیرغم اینکه خانواده این تبعه ایرانی دو بار نیز به سوئد سفرکرده بودند؛ اما مقامات سوئدی اجازه ملاقات به آنها ندادند». 2- خانواده نوری اخیراً بیانیهای صادر کرده و متذکر شدند که «در مورخ ۹ نوامبر ۲۰۱۹، پلیس سوئد بر مبنای توطئه و فریب، تبعه ایرانی را به اتهامات واهی دستگیر کرده است. بهعنوان خانواده تا مدتها هیچ اطلاعی از عنوان اتهامی و وضعیت وی نداشتیم. حتی با پیگیریهایی که داشتیم، تا مدتها نتوانستیم خبری از وضعیت ایشان بگیریم». 3- کاظم غریب آبادی، معاون امور بینالملل و حقوق بشر قوه قضائیه معتقد است که «در پرونده حمید نوری، نقش انگلیس پررنگ است. 90 جلسه دادگاه برای حمید نوری برگزار شد، اما فقط در پنج جلسه اجازه صحبت و دفاع به او داده شد». 4- ابراهیم رضایی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در توییتی نوشت: «دادگاه حمید نوری تبانی بین دولت سوئد و گروهکی است که عامل ترور ۱۷ هزار شهروند غیرنظامی است. در این شوی سیاسی، حقوق اولیه او در داشتن شاهد، دیدار با خانواده و ... هم رعایت نشد. اگر سوئد بخواهد بازیچه یک گروهک تروریستی شود، ما هم بیپاسخ نخواهیم بود. ایرانیها معتقدند آنچه عوض دارد، گلایه ندارد».
گزارههای تحلیلی: 1- رهبر معظم انقلاب در بهمنماه سال ۱۴۰۰ فرمودند که دشمن وارد یک جنگ ترکیبی با نظام اسلامی شده است. یکی از موضوعاتی که دشمن در جنگ ترکیبی خود با نظام اسلامی در دستور کار دارد، استفاده از حربه ایران هراسی و اعتبار زدایی از قدرت نرم ایران در عرصه بینالمللی است. 2- دادگاه حمید نوری به گفته کارشناسان، با مدیریت سازمانهای امنیتی و جاسوسی رژیم صهیونیستی و انگلیس و با هدف ایرانهراسی و ایجاد فضای منفی امنیتی و روانی علیه جمهوری اسلامی کلید زده شده است و سازمان منافقین و دولت سوئد عنوان بازیگردان این موضوع انتخاب شدهاند. 3- نکته تأسفآور آن است که دولت سوئد در حالی حمید نوری را به اتهام "کارمند قوه قضاییه در دهه شصت!" در یک دادگاه فرمایشی و شوی رسانهای مواخذه میکند که سازمان منافقین در آن سالها دستشان به خون بیش از ۱۲ هزار نفر آلوده شده است. بهنوعی میتوان گفت، امروز دادگاه سوئد جای شاکی و متشاکی و جای جلاد و شهید را عوض میکند؛ چراکه بهجای اینکه قاتل ۱۲ هزار نفر مردم غیرنظامی به عرصه محاکمه کشیده شود، بهجای آن فلش اتهام به سمت مدافع حقوق مردم چرخیده است.
نکته پایانی: دادگاه حمید نوری را میتوان محکمهای برای شناخت ماهیت غرب دانست؛ غربی که سالها اجازه داده است تا گروههای تروریستی در کشورهایشان زندگی کنند و تسهیلگر حرکات تروریستی آنها شوند و امروز تروریستهایی که دستشان به جان شهروندان ایرانی آلوده است را در جایگاه شاکی بنشانند. (نویسنده: یعقوب ربیعی)
▼ اخبار
وحشت امریکا از حضور پهپادهای ایرانی در ارتش روسیه
«جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید شب گذشته در سخنرانی خود اعلام کرد: «ایران قصد دارد صدها فروند پهپاد را برای ارتش روسیه ارسال کند. سالیوان مدعی شد برخی از این پهپادها احتمالاً قادر به حمل سلاح خواهند بود و آموزش نیروهای روسی برای کاربری این پهپادها نیز بهزودی آغاز خواهد شد». در ماههای گذشته بسیاری از منابع خبری وابسته به رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی با انتشار تصاویری از ثبت پروازهای تجاری از خاک ایران به روسیه، مدعی بودند ایران در حال ارسال برخی تسلیحات و تجهیزات بومی خود برای ارتش روسیه و کمک به این کشور در جنگ اوکراین است. درصورتیکه این اخبار و ادعاها صحت داشته باشد و ارتش روسیه رسماً دریافت این پهپاد و استفاده آنها در میدان نبرد را اعلام کند، انواع پهپادهای شناسایی و رزمی ایرانی از خانواده شاهد و مهاجر میتوانند ضعف بزرگ روسها در زمینه پوشش دائم منطقه نبرد و شناسایی دقیق توپخانه تسلیحاتی غرب در جبهه اوکراین که بهنوعی موی دماغ قوای روسی شده است را پوشش دهند. همچنین استفاده احتمالی از پهپادهای انتحاری ایرانی که در گذشته در رزمایشهای داخل کشورمان و همچنین الگو گیری برخی کشورهای مقاومت نظیر یمن در نمونههای ساخت خودشان و حمله به تأسیسات نظامی و نفتی در خاک سعودی، دقت و کارایی بالای خود را به اثبات رساندهاند. سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در واکنش به ادعای سالیوان مبنی بر فروش فناوریهای نوین ایرانی به روسیه گفته است، همکاری ایران و روسیه در حوزه فناوریهای نوین به قبل از جنگ اوکراین برمیگردد.
محمدجواد لاریجانی: طرف ایرانی متهم بودن خود را در برجام پذیرفته است
«محمدجواد لاریجانی» سیاستمدار و مدیر پژوهشگاه دانشهای بنیادی در خصوص برجام گفته است: «برجام در همان مقدمه، ایران را متهم کرده و کسانی که آن را امضا کردهاند، این را قبول کردهاند که کارهای اشتباهی میکردیم و روی صندلی متهم نشستهایم. جلوتر که میرویم به نابودی سانتریفیوژها، کاهش 6700 کیلویی اورانیوم موجود و از دست دادن پروسه آب سنگین میرسیم. علت علاقه غربیها به برجام این است که توانمندی هستهای ما را کاهش میدهد و به خاطر طولانی بودن پروسه، نیروی ایران را تحلیل میبرد. برجام اصلاً توافق بُرد - بُرد نبود. توافق بُرد - بُرد یعنی هر دو طرف یک چیزی بدهند، نه اینکه دزد بیاید یخچال و تلویزیون ما را ببرد، بگوییم ببر و یک وسیله کوچک را برایمان بگذار. میگویند اگر برجام بود، چرا دوباره به دنبال احیای آن هستند؟ پاسخ این است که ما همه تعهداتمان را انجام دادهایم و حالا دنبال طلبمان هستیم، چون چیزی نگرفتهایم؛ وگرنه برجام سند مقدسی نیست و تنها موجب ضرر و لو رفتن اسامی نخبگان و دانشمندانمان شد. برجام ماهیتاً یک ترمز برای فعالیتهای اتمی ماست و شاید آمریکا برای کند کردن سرعت ایران در این زمینه، به برجام برگردد. تحریم سپاه و نهادهای دولتی هیچ معنایی ندارند و اصلاً ربطی هم به برجام ندارد. توافق بد بهتر از عدم توافق است، یک ژست سازمان مللی است! معاهده NPT یک سند مُرده است، چراکه هر کس در آن هست، مشکل دارد و هر کس در آن نیست، بدون مشکل!».
وظیفه مسئولان و رسانهها در افزایش امنیت روانی جامعه
دکتر اکبر نصراللهی، استاد علوم ارتباطات و رسانه در گفتگو با رسانه KHAMENEI.IR در خصوص اهمیت امنیت روانی جامعه سخن گفته و با تأکید بر برخورد قانونی با عوامل برهم زننده روان جامعه، اضافه میکند: «قوه قضائیه باید برای آنهایی که ذهن مردم را بهوسیله شایعات و اظهارات دروغ و هراسافکن تخریب و نگران میکنند، تدبیری بیندیشد و تلاش کند که در رسانهها و فضای مجازی از این کارها جلوگیری شود. رسانههای مختلف نباید به بهانه تأمین حق مردم برای دانستن، حق امنیت روحی و روانی آنان را در معرض مخاطره قرار بدهند؛ همین تیراندازیهایی که در تگزاس اتفاق افتاد و حدود بیستوخردهای نفر کشته شدند، در نظر بگیرید. آیا رسانههای آمریکا تصاویر جنازهای را پخش میکنند؟ اگر رسانههای مسئول و رسمی، روایت حوادث و بحرانهای مختلف کشور را صحیح، درست و زودتر از دیگران منتشر کنند، باعث میشود که شایعه شکل نگیرد. اگر رسانههای رسمی و مسئول، روایت صحیح و اول و درست و جامع داشته باشند، قطعاً جلوی شایعات را میگیرد».
اخبار کوتاه
◄ لایحه تورمزدای دولت روی میز نمایندگان!/ وزیر اقتصاد گفت: «لایحه دوفوریتی جدیدی برای بازگشت نرخ ارز محاسباتی گمرک به نرخ ۴۲۰۰ تومان به مجلس ارائه شده است. اهمیت این مسئله از این جهت است که نرخ محاسباتی ارز در گمرک تأثیر بالایی در هزینه تمامشده تولید دارد و برای آنکه قیمتها در سال ۱۴۰۱ بیش از این افزایش پیدا نکند، دولت تصمیم به بازگشت نرخ محاسباتی گمرک به نرخ سال گذشته گرفته است. با توجه به تأثیر این موضوع بر قیمت تمامشده تولید، امیدوار هستیم مجلس با فوریت این لایحه موافقت کند».
◄ پوتین هفته آینده به تهران میآید/ «پورابراهیمی» رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه رئیسجمهور روسیه هفته آینده به ایران سفر خواهد کرد، گفت: «برنامهریزی برای توسعه همکاریهای اقتصادی ایران و روسیه، اولویت رایزنیهای رؤسای جمهور دو کشور خواهد بود». سخنگوی کرملین اطلاع داد که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه ۲۸ تیر به تهران سفر میکند. پوتین در اجلاس سهجانبه با رئیسجمهوری اسلامی ایران و رئیسجمهوری ترکیه، در تهران حضور مییابد. او در این سفر نشستهای دوجانبه نیز برگزار خواهد کرد.
◄ دو برابر نانواییها در کشور، املاکی داریم!/ رغبت به فعالیت در املاکیها بهعنوان شغلی پردرآمد و بیزحمت، آنچنان زیاد شده که اکنون بیش از مشاغل ضروری همچون نانوایی، تولید پوشاک و ...، بنگاه املاکی داریم. این حجم از بنگاه املاک یکی از دلایل بینظمی در بازار مسکن بهویژه اجارهبها است. بهگونهای که بنگاهداران برای دریافت کمیسیون بیشتر، از هر ترفندی برای افزایش قیمت ملک و اجاره استفاده میکنند.
◄ روزنامه آمریکایی: عمر جو بایدن بهزودی به پایان میرسد/ روزنامه واشنگتنتایمز به استناد نتایج جدیدترین نظرسنجیها در آمریکا که جو بایدن را رکورددار بدترین رئیسجمهوری ایالاتمتحده در ۷۶ سال گذشته معرفی کرده است، پیشبینی کرد که دوران ریاست او بر کاخ سفید بهزودی به پایان میرسد. در حال حاضر نتایج این نظرسنجی حاکی از محبوبیت ۳۳ درصدی بایدن است که کمترین میزان مقبولیت در میان روسای جمهوری آمریکا در ۷۶ سال گذشته است.
◄ نفت به 140 دلار میرسد!/ «روسیا الیوم» نوشت: «رسانههای غربی فاش کردند که یک مسئول در وزارت خزانهداری آمریکا تأکید کرده است که اگر برای قیمت نفت خام روسیه سقف تعیین نشود، بهای نفت با 40 درصد افزایش به 140 دلار میرسد». پیش از این رهبران گروه 7 در نشست خود بر سر تعیین سقف برای قیمت نفت وارداتی از روسیه در آینده به توافق رسیدند. هدف از این اقدام کاهش درآمدهای نفتی روسیه است.
◄ بازپرداخت ۵۰ هزارمیلیاردی بدهیهای دولت روحانی!/ وزارت اقتصاد اعلام کرد: «از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا ۲۰ تیرماه، دولت ۴۹ هزار و ۶۳۱ میلیارد تومان از بدهیهای ایجاد شده در سالهای قبل را تسویه کرده است».