نشریه اخبار و تحلیل‌های یکشنبه، ۲ مرداد ماه

حرف روز              

روایت کنیم یا روایت شویم؟

اطلاعات مرکز آمار نشان می‌دهد 36 میلیون ایرانی در واتساپ و 27 میلیون و 600 هزار نفر در اینستاگرام عضو هستند؛ از سویی کاربران تلگرام هم‌اکنون به 27 میلیون نفر رسیده است. این گستردگی شبکه‌های مجازی باعث شده است که جامعه امروز جامعه‌ای باشد که مرتب می‌خواهد از محیطش اطلاعات داشته باشد تا بتواند تصمیم بگیرد و هر لحظه بسیار متحول، مُتَلَوِّن و رنگ‌به‌رنگ است.

حاکم بودن چنین وضعیتی بر فضای مجازی جامعه ما نیز در صورتی است که این حوزه فاقد ابزارهای نظارتی کارآمد و یک سیستم حکمرانی مشخص است. در عصر بی‌نظمی حاصل از اینترنت و شبکه‌های مجازی، جریانی در عرصه فکری و ذهنی پیروز است که بتواند روایت بسازد، کنترل روایت را به دست بگیرد و روایت خود را تثبیت کند. کسی که روایت اول را ارائه می‌دهد و تثبیت می‌کند، چه از ایدئولوژی و چه از اتفاقات جاری، افکار را تصاحب می‌کند و می‌تواند سیاست‌های خود را بر آن‌ها تحمیل کند. به زبان ساده، هرکسی که روایت را زودتر شروع کند در جنگ روایت‌ها پیروز میدان خواهد شد. از عرصه انتزاعات بگذریم و به واقعیات میدانی برگردیم؛ در سفر آیت‌الله رئیسی به اراک اگر از همه خبرهای خوبی که منتشر شد بگذریم، احیا و تقویت دو کارخانه هپکو و آذرآب که روزی غول‌های صنعتی کشور و غرب آسیا بودند، یکی از شیرین‌ترین خبرهای منتشرشده بود؛ اما در فضای مجازی و به علت نبود ضابطه مشخص، آنچه بیشتر از اشتغال مجدد صدها کارگر و مهندس و برگشت امید به عرصه صنعت، ضریب خورد و دیده شد، یاد کردن رئیس‌جمهور از «آیت‌الله حائری یزدی» با پسوند «اراکی» بود! همان‌طور که در سفر به گیلان از میان ده‌ها خبر خوب و امیدوارکننده، سؤال دلسوزانه رئیس‌جمهور از یکی از دست‌اندرکاران سفر مبنی بر خوردن یا نخوردن ناهار، تا به امروز هم در فضای مجازی و رسانه‌ای دست‌به‌دست چرخیده و دیده می‌شود.

این وضعیت نشان می‌دهد که رسانه‌های انقلابی در عرصه جنگ روایت‌ها با مشکلات و چالش‌های اساسی مواجه‌اند و وظیفه امروز آن‌ها قدرتمند شدن در این عرصه است؛ همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند: «شما روایت کنید حقایق جامعه خودتان و کشور خودتان و انقلابتان را. شما اگر روایت نکنید، دشمن روایت می‌کند؛ شما اگر انقلاب را روایت نکنید، دشمن روایت می‌کند». نکته مهم اینکه جنگ روایت‌ها منحصر به عرصه داخلی نیست بلکه به عرصه فراملی و بین‌المللی هم برمی‌گردد؛ جایی که روایت از ایران، ایرانی و توانمندی یا کاستی‌های ما در اذهان ملل می‌نشیند؛ لذا نیازمند بازنگری جدی در حوزه نقش‌آفرینی در این عرصه مهم هستیم. (نویسنده: یعقوب ربیعی)

▼گزارش روز              

پهپادهایی که روسیه هم مشتری خریدشان شده است!

در روزهای گذشته برخی رسانه‌های خارجی خبر فروش پهپادهای ایرانی به روسیه، تغییر معادلات جنگ روسیه- اوکراین به‌واسطه ورود پرنده‌های ایرانی به این مخاصمه و لزوم تنبیه ایران را مطرح کرده‌اند.

گزاره‌های خبری: 1- جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید اعلام کرد؛ ایران قصد دارد چند صد پهپاد به‌خصوص از انواع رزمی با قابلیت حمل سلاح در اختیار روسیه قرار دهد و آموزش روس‌ها را به‌زودی در ماه جاری آغاز می‌کند. وحشت غربی‌ها از ورود تسلیحات ایرانی به جنگ تا اوکراین به دلیل قدرت بسیار بالای ایران در عرصه هواپیماهای بدون سرنشین است. روس‌ها پیشتر نیز بارها در جلسات خصوصی از تمایل خود برای واردات پهپادهای ایرانی پرده برداشته‌اند. حال با ورود تسلیحات ابرقدرت پهپادی جهان به جنگ اوکراین، باید دید غربی‌ها چه تدبیری برای این تغییر موازنه قدرت می‌اندیشند. ۲- رسانه CRUX در یادداشتی تحلیلی با این موضوع که چرا روسیه می‌خواهد از ایران پهپاد بخرد؟ نوشت: «‌ایران از یک زیست‌بوم پهپادی نیرومند و متنوع برخوردار است. آن‌ها نسخه‌های گوناگون پهپادی در اختیار دارند که قابلیت خود در میدان نبرد را ثابت کرده‌اند. ‌در گذشته نیز کارشناسان نظامی یادآوری کرده‌اند که چه دوست داشته باشیم یا نه، ایران یک قدرت پهپادی است». ۳- شبکه اسکای‌نیوز عربی نیز در تحلیلی ضمن اشاره به اینکه قدرت فنّاورانه پهپادهای ایرانی به حدی است که غول تسلیحات دنیا یعنی روسیه خریدار آن شده است، نوشت: «روسیه که جزو مهم‌ترین صادرکنندگان اسلحه در جهان به شمار می‌رود، به نظر می‌رسد این بار بنا بر اطلاعات آمریکا، خود مشتری اسلحه باشد».

گزاره‌های تحلیلی: 1- جمهوری اسلامی ایران به‌طور رسمی اعلام کرده که مخالف جنگ و تخریب در هر جای جهان است؛ بااین‌حال در موضوع جنگ اوکراین، ریشه درگیری را سیاست غلط غربی‌ها و آمریکا در منطقه می‌داند که با مشی توسعه‌طلبی و گسترش حوزه نفوذ خود در مرزهای پیرامونی روسیه، موجبات عکس‌العمل روسیه را فراهم کرده است. 2- ادعای مقامات غربی علیه ایران اسلامی در شرایطی مطرح می‌شود که آن‌ها سالهاست غرب آسیا را به انبار سلاح‌های کشنده خود تبدیل کرده‌اند و همواره نوک تهدیدات آن‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است. 3- خریدوفروش تسلیحات نظامی جدید و به‌روز همواره در برنامه ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران قرار داشته است؛ به‌طوری‌که در سفر سال گذشته سرلشکر باقری، رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح کشورمان به روسیه، تجهیز نیروی هوایی، زمینی و دریایی، مطرح و موردبحث قرار گرفت. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه در خصوص همکاری ایران و روسیه در زمینه نظامی تصریح می‌کند: «سابقه همکاری‌های میان جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در حوزه برخی فناوری‌های نوین، به پیش از آغاز جنگ در اوکراین برمی‌گردد و در مقطع اخیر هیچ تحول خاصی دراین‌ارتباط رخ نداده است». 4- اگرچه هیچ مقام مسئولی از جمهوری اسلامی موضوع فروش پهپاد به روسیه را تأیید نکرده است، اما مسئله مهم، ترس مقامات آمریکایی از پهپادهای ایرانی است. آن‌ها در گذشته ضرب شصت این پهپادها را در سوریه، عراق، یمن و سرزمین‌های اشغالی فلسطین تجربه کرده‌اند و این بار ترس آن‌ها از تغییر موازنه قدرت در هماوردی سلاح‌های غربی با پهپادهای ایرانی در میدان درگیری دیگری است. (نویسنده: فرهاد کوچک‌زاده)

▼ اخبار

محمدرضا باهنر: تعدیل اقتصادی باید از دولت مرحوم هاشمی انجام می‌شد، ما نگذاشتیم

دبیر کل جامعه اسلامی مهندسین در گفتگو با ایلنا گفت: «اگر کسی فکر کند در کشور با رأی جمع کردن می‌تواند در مقابل نظام بایستد، اشتباه می‌کند؛ یعنی در کل دنیا نمی‌توانید یک کشور و یا یک حکومت پیدا کنید که بشود با روش دموکراتیک در مقابل نظام حاکم بر آن کشور ایستاد. تمام دنیا یک سری اصول ثابت دارند که ثابت است و قابل‌تغییر نیست. یک موقع طرف رقیب احزاب است؛ اما یک موقع طرف رقیب نظام است. رقیب نظام را هیچ کشوری تحمل نمی‌کند و این خیلی طبیعی است؛ همان داستان فتنه سال ۸۸ است. در سال ۸۸ من یک هفته بعد از انتخابات، پیش مهندس موسوی رفتم، گفتم ۱۳ میلیون رأی خوب و درست حسابی گیرتان آمده، این آرا را نگهدار، در مقابل نظام نایست. گفت نه، تقلب شده است. گفتم اگر مجدد انتخابات برگزار کنند و رأی نیاوری چه‌کار می‌کنی، گفت دوباره می‌گویم تخلف شده است. خودش رأی‌‌های خود را خراب کرد و همان‌هایی که به مهندس موسوی رأی داده بودند، به خیابان‌ها آمده و شعار مرگ بر فتنه‌گر سر دادند». باهنر در ادامه گفتگویش به سیاست‌های اقتصادی دولت رئیسی نیز پرداخته و گفته است: «کار حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی کار بسیار سنگین و خطیری بود. این کاری بود که باید انجام می‌شد. هر چه این کار به تأخیر می‌افتاد، سخت‌تر می‌شد. خدا مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را رحمت کند؛ سال ۷۶ می‌گفت می‌خواهم تمام قیمت‌های یارانه‌ای را حذف کنم؛ چون به تورم ۴۹ درصدی خوردیم، آن زمان ما در مجلس بودیم و نگذاشتیم این کار را انجام دهد. شاید هم مقصر ما بودیم که نگذاشتیم و سرعت این کار را گرفتیم، اما این کار باید از همان موقع انجام می‌شد».

اندیشکده آمریکایی: دولت بایدن باید از تلاش برای انزوای ایران دست بردارد!

اندیشکده آمریکایی «ریسپانسیبل استیتکرافت» در تحلیلی نوشت که خواه توافق هسته‌ای حاصل شود و خواه حاصل نشود، واشنگتن باید در سیاست استاندارد خود مبنی بر منزوی کردن ایران تجدیدنظر کند. طبق این گزارش، دولت بایدن همچون دولت‌های پیشین ایالات‌متحده که از دهه 1980 تاکنون، انزوای ایران را به‌عنوان راهبرد غالب خود قرار داده‌اند، به دنبال انزوای ایران بوده است. این گزارش ادامه می‌دهد،‌گرچه تلاش‌هایی برای عادی‌سازی روابط بین عربستان و رژیم صهیونیستی صورت گرفته است اما ریاض وارد تعامل دیپلماتیک با ایران شده است. مقامات آمریکایی اخیراً در جلسات خصوصی با همتایان شورای همکاری خلیج‌فارس و کشورهای اروپایی پیشنهاد کرده‌اند که در صورت عدم احیای برجام، از همه کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس ازجمله عمان، قطر و امارات انتظار دارد که به کمپین علیه ایران بپیوندند اما هیچ‌یک از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به دنبال تنش با ایران نیستند. در بخش پایانی گزارش آمده است، علی‌رغم آن‌که بایدن به احیای توافق هسته‌ای ایران تمایل دارد اما سیاست‌های وی در غرب آسیا مشابه سیاست‌های رؤسای جمهور پیشین آمریکا است. با یا بدون برجام، ایالات‌متحده باید به منطقه اجازه دهد تا تمام راه‌های دیپلماتیک را برای گسترش همکاری و یکپارچگی با ایران سپری کنند و این در بلندمدت به نفع ثبات و امنیت آمریکا، خلیج‌فارس و فراتر از آن است.

رسانه آلمانی: پوتین تخصص ایران در مقابله با تحریم‌ها را فرامی‌گیرد

سفر رئیس‌جمهور روسیه به تهران کماکان در کانون توجه رسانه‌های جهان قرار دارد به‌طوری‌که وبگاه شبکه خبری «دویچه وله» آلمان روز شنبه در این زمینه نوشت: ولادیمیر پوتین روزهای گذشته با رهبر عالی ایران بازدید کرد. ناظران بر این باورند که مسکو به دنبال راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌های ایالات‌متحده و اتحادیه اروپاست و شاید از تخصص ایران در مقابله با تحریم‌ها درس بگیرد. هفته‌نامه آمریکایی «نیوزویک» نیز چهارشنبه گذشته دراین‌باره نوشت، پوتین در سفر هفته گذشته خود به تهران، برای اولین بار از زمانی که دستور حمله به اوکراین را صادر کرد، به خارج از مرزهای اتحاد جماهیر شوروی سابق سفر کرد. این نوع جدیدی از اتحاد است که می‌تواند در مقابل غرب قرار گیرد و بر آن فشار وارد کند.

اخبار کوتاه

◄ عراق: ملاقات علنی وزرای خارجه ایران و عربستان برگزار می‌شود/ «فؤاد حسین» وزیر خارجه عراق تأکید کرد که نشست آینده ایران و عربستان در بغداد و به‌صورت علنی برگزار می‌شود. وی افزود: «تاکنون پنج دیدار در سطح امنیتی برگزار شده و اکنون ولیعهد سعودی از عراق خواست تا دیداری بین وزیر امور خارجه عربستان با همتای ایرانی‌اش برگزار کنیم. به‌زودی زمان این نشست را اعلام می‌کنیم».

◄ دستور کار سیاسی و اقتصادی در پشت پرده پررنگ کردن تقلب کنکور/ «احمد نادری» عضو هیئت‌رئیسه مجلس درباره تخلفات کنکور گفت: «شاید هیچ‌کس به اندازه من و تعداد محدود دیگری، از تخلفات سازمان سنجش در این چند سال مطلع نباشد. روش‌های تقلب کنکور ۱۴۰۱، سال گذشته هم وجود داشت. پشت پررنگ کردن تقلب کنکور امسال، یک دستور کار سیاسی و اقتصادی از سوی گروهی خاص است؛ سیاسی از این نظر که بحث ضربه زدن به دولت رئیسی در میان است و اقتصادی از آن نظر که مافیای کنکور می‌خواهد خود را به مافیای آموزش‌وپرورش و مافیای معدل، سوق و تسری دهد».

◄ وزارت بهداشت: گشت بارداری نداریم!/ سخنگوی وزارت بهداشت با رد شایعه راه‌اندازی «گشت بارداری» توسط این وزارتخانه، گفت: «چیزی تحت عنوان گشت بارداری در مراکز بهداشتی و‌ درمانی وجود ندارد و تمامی خدمات بهداشتی، درمانی و مشاوره‌ای درباره بارداری و درمان ناباروری در سطوح مختلف، توسط پزشکان، ماما‌ها و بهورزان به‌طور حضوری یا از طریق سامانه یکپارچه باروری سالم ارائه می‌شود». وی در بخش دیگری از اظهارات خود به امکانات سامانه باروری سالم اشاره و تصریح کرد: «کاربران اعم از مادران باردار و افراد نابارور از طریق این سامانه خدمات مشاوره‌ای تلفنی رایگان و پیامک‌های مراقبتی دریافت خواهند کرد».

◄ بازداشت شبکه‌ای از عوامل سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی/ وزارت اطلاعات خبر داد: «شبکه‌ای از عوامل سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی که برای انجام عملیات تروریستی به کشور اعزام شده بودند، پیش از هر اقدام خرابکارانه‌ای توسط سربازان گمنام امام زمان شناسایی و بازداشت شدند. اعضای این شبکه از طریق یکی از کشورهای همسایه با عوامل موساد در ارتباط بوده و از اقلیم کردستان وارد کشور شده بودند».

◄ اطلاعات 5.4 میلیون اکانت توییتر به فروش گذاشته شد/ هکر‌ها با آسیب‌پذیری امنیتی توییتر که در اوایل سال ۲۰۲۲ کشف شده بود، اطلاعات حدود 5.4 میلیون اکانت را به دست آورده و حالا این اطلاعات را برای فروش عرضه کرده‌اند.