با گذشت چند روز از سرنگونی بالن چینی در سواحل شمالی آمریکا، کماکان ابهامات زیادی درخصوص ماهیت، ماموریت و عملکرد این بالن در محافل تخصصی، امنیتی و رسانههای غربی مطرح میشود. یکی از سوالات کلیدی که مقامات پنتاگون پاسخی دقیق به آن نمیدهند، مربوط به سابقه این موضوع (ارسال بالنهای تجسسی از سوی چین) میباشد. جایی که منابع موثق میگویند چینیها دهها ماموریت بالنی را با هدف جمعآوری اطلاعات از اماکن حساس آمریکایی صورت دادهاند و پس از ماموریتهایی کوتاه، از حریم هوایی آمریکا خارج شده و بازگشتهاند.
دولت جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، اعلام کرده است که بالن جاسوسی چین که آمریکا آن را منهدم کرد، به فناوری جمعآوری سیگنالهای اطلاعاتی از بیش از ۴۰ کشور مجهز بود. دولت بایدن با استناد به تصاویر هواپیماهای جاسوسی «یو-۲» آمریکایی، از این بالن جاسوسی بهعنوان بخشی از یک برنامه جاسوسی هوایی عظیم و مرتبط با ارتش چین نام برد. بنابر ادعای آسوشیتدپرس، یک ناوگان از بالنهای چینی تحت کنترل ارتش چین هستند و بهطور خاص برای جاسوسی استفاده میشوند. ایالات متحده اعلام کرد این بالنها به تجهیزاتی با فناوری بالا مجهزند و برای جمعآوری اطلاعات حساس از اهداف مختلف در سراسر جهان استفاده میشوند. به گفته دولت آمریکا، بالنهای مشابهی بر فراز پنج قاره شناور شدهاند.
دادههایی که اعلام نمیشود!
بیانیه یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا جزئیات بیشتری را ارائه داد. اعلام این جزئیات بهصورت عمومی، توانایی تکذیب مداوم چین مبنی بر استفاده از بالن جاسوسی را دشوار میکنند. ازجمله ادعای چین روز پنجشنبه این بود که اتهامهای آمریکا درمورد بالن، یک «جنگ اطلاعاتی» علیه پکن است. مجلس آمریکا برنامه بالن چین را یک «نقض علنی» علیه حاکمیت آمریکا نامید. جمهوریخواهان از جو بایدن انتقاد کردهاند که چرا زودتر بالن را پایین نیاورد!
پیش از آنکه آمریکا اطلاعات جدیدی ارائه دهد، مائو نینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین اصرار داشت که این بالن بزرگ بدون سرنشین، یک بالن هواشناسی غیرنظامی بود که از مسیر خارج شده بود. او افزود آمریکا با تیراندازی به آن، «بیش از حد واکنش نشان داده» است. مائو گفت این بیمسئولیتی است و اتهامها ممکن است بخشی از جنگ اطلاعاتی آمریکا علیه چین باشد.
پنتاگون میگوید وزیر دفاع چین از تماس تلفنی با لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، برای بحث درباره مسئله بالن جاسوسی خودداری کرد. چین به سوالها پاسخ نداده است. برای مثال، بالن به چه بخش دولتی یا چه شرکتی متعلق بوده یا اینکه چگونه برنامهریزی شده است. منابع ارشد دولت ایالات متحده میگویند که لاشه بالن جاسوسی چین که به دست ارتش آمریکا بر فراز اقیانوس اطلس سرنگون شد، به آزمایشگاه پردازش اداره تحقیقات فدرال (افبیآی) در کوانتینوی ویرجینیا منتقل میشود. همانطور که منابع ارشد دولتی به شبکه خبری فاکس گفتند قرار است بقایای بالن چینی در روزهای آینده در این مرکز مورد تجزیهوتحلیل قرار گیرد. همزمان، قطعات و بقایای احتمالی بالن جاسوسی چین در سواحل کارولینای جنوبی مشاهده شده است و پلیس از ساکنان منطقه خواسته که مشاهدات احتمالی خود را گزارش کنند.
سادهسازی ماجرا توسط بایدن!
در این میان، کماکان شاهد سادهسازی موضوع توسط بایدن هستیم! رئیسجمهور آمریکا گزارشهایی را در خصوص امکان جاسوسی پیشرفته از کشورش توسط بالنهای چینی در زمان گذشته، حال و آینده را دریافت کرده است، اما در صورت پذیرش رسمی این گزارشها، خود را به متهم اصلی پرونده شکست اطلاعاتی آمریکا در این نبرد تبدیل ساخته است. اگرچه بالنهای تجسس از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون، به عنوان یک ابزار جاسوسی در راستای تقویت ابزارهای بازدارندگی و اقدام کشورها علیه یکدیگر به کار رفته است، اما این موضوع نمیتواند منجر به سادهسازی ماجرا توسط رئیسجمهور آمریکا و همراهانش شود! بر اساس آنچه منابع امنیتی و نظامی آمریکا نسبت به آن اذعان کردهاند، فرستندههای پیشرفتهای که بر روی بالنهای جاسوسی نصب میشود، آنها را به ابزارهایی با ساختار سنتی، اما کارکردی پیچیده تبدیل کرده است.
نکته مهمتر اینکه بالن چینی بر فراز سواحل شمالی آمریکا، خصوصا ایالت مونتانا پرواز کرده است! مونتانا کانون فعالیتهای ممنوعه هستهای و تسلیحاتی آمریکاست. در این میان، سوال مهمی مطرح است که مقامات آمریکایی هنوز قادر به پاسخدهی نسبت به آن نشدهاند: آیا تجسس ماهوارهای بالنهای چینی، قابلیت ارسال اطلاعات مستقیم و آنلاین را به پایگاههای رصد مرکزی در پکن داشته یا خیر! به عبارت بهتر، آیا بالنها صرفا اطلاعات را جمعآوری کرده یا قدرت ارسال آن به صورت فوری و زنده را به کشور میزبان خود را دارند! در صورتی که پاسخ این سوال مثبت باشد، آمریکا یکی از سختترین شکستهای امنیتی خود را در حوزه فناوریهای امنیتی از پکن دریافت کرده است.
پاتک چینیها به بایدن
پس از سقوط دولت ترامپ از مسند قدرت، برخی تحلیلگران مدعی بودند که رئیسجمهور آمریکا از شدت تنشها با پکن خواهد کاست، اما موضوعاتی مانند انعقاد پیمان ضد چینی اوکاس میان آمریکا، استرالیا و انگلیس از یک سو و تشدید مداخلهگرایی آمریکا در تایوان و حتی اعلام چندباره حمایت واشنگتن از تایوان در صورت نبرد نظامی با چین، منجر به تیرگی شدید روابط پکن-واشنگتن گردید. کار به جایی رسید که برخی تحلیلگران، خطر دموکراتها و بایدن برای امنیت چین و منطقه شرق آسیا را به مراتب نسبت به ترامپ و جمهوریخواهان بیشتر دانستند. در چنین شرایطی، ماجرای پرواز بالن چینی در حریم امنیتی آمریکا، بدترین ضربهای بود که چینیها میتوانستند به دولت مداخلهگر بایدن وارد سازند. شاید در یک نگاه کلی بتوان گفت که رئیسجمهور آمریکا و همراهانش مانند بلینکن و سالیوان هرگز تصور پاتک امنیتی پکن به خود را در سطح کنونی نمیکردند.
بدون شک با انهدام و سقوط بالن، منازعه پکن و واشنگتن در ابعاد منطقهای و امنیتی متوقف نخواهد شد. چینیها اکنون ضریب بازدارندگی و امکانات پدافندی خود در هرگونه تقابلی با واشنگتن را تقویت کردهاند. نظرسنجیها در آمریکا نشان میدهد که شهروندان این کشور، برخورد بایدن با ماجرای بالن چینی را دور از انتظار و از روی ضعف تلقی کردهاند. همین مسئله منجر به فریادهای مکرر جمهوریخواهان بر سر رئیسجمهور آمریکا و کاخ سفید شده است. شاید این همان نقطه هدف کوتاه مدتی بود که چینیها قصد داشتند در پرونده مداخلهگرایی دولت بایدن در تایوان به آن دست پیدا کنند..