در آستانه یک سالگی جنگ اوکراین، اعضای سازمان ملل به بررسی قطعنامه خروج روسیه از اوکراین در مجمع عمومی پرداخته و این قطعنامه با ۱۴۱ رای مثبت و ۷ رای مخالف تصویب شد. نماینده ۳۲ کشور از جمله ایران و چین به این مصوبه رای ممتنع دادند. به نظر میرسد روسیه چندان اهمیتی برای این رای قائل نباشد و به حضور خود در اوکراین ادامه بدهد. اظهارات اخیر ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه و همچنین جو بایدن رئیسجمهور آمریکا بر این ادعا که جنگ ادامه پیدا خواهد کرد صحه میگذارند.
نکته قابل توجه آن است که رژیم صهیونیستی به قطعنامه حمایت از تمامیت ارضی اوکراین و خروج فوری روسیه از این کشور رای مثبت داد. از طرفی، سفیر این رژیم در سازمان ملل اعلام کرد که اسرائیل به درخواست آمریکا به اوکراین برای ارتقای سامانه دفاع هوایی و موشکی خود کمک میکند. رسانههای اسرائیلی نیز اعلام کردند، شرکت صنایع امنیتی اسرائیل سامانه ضد پهپاد به ارتش اوکراین فروخته است. همچنین قرار است بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل آماده است تا ظرف چند روز یا چند هفته برای اعلام همبستگی با زلنسکی به کییف برود؛ سفری که برای متحد نزدیکش یعنی پوتین یک چالش بزرگ خواهد بود.
این بدان معناست که رژیم صهیونیستی که تاکنون در جنگ اوکراین موضع محتاط و میانه اتخاذ کرده بود، اینک به حمایت رسمی و علنی از اوکراین پرداخته است. شایان ذکر است ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین در کنفرانس خبری اخیر خود در کییف که رسانههای مختلف از جمله رسانههای عبری آن را پخش کردند، گفت: از اسرائیلیها میخواهم بیش از یک میانجی و واسطه باشند، انتخاب کنند که در کنار اوکراین باشند. درباره علت چرخش اسرائیل به سمت اوکراین یک تحلیل آن است که اسرائیل تحت فشار آمریکا قرار دارد و با توجه به طرحهای توسعه طلبانهای که دولت نتانیاهو در کرانه باختری در پیش دارد برای کسب چراغ سبز واشنگتن ناچار به تن دادن به خواست آمریکا در پرونده جنگ اوکراین میباشد.
همچنین گفته میشود اسرائیل در اموری، چون جذب آوارگان یهودی در اثر جنگ اوکراین نیازمند حمایت و کمک اروپا میباشد و به همین دلیل تلاش دارد در جنگ اوکراین نظر اروپا و ناتو را جلب کند. برخی نیز بر این باورند که تنش در مناسبات مسکو و تلآویو موقتی بوده و روابط دو طرف مستحکمتر از آن است که با اینگونه مواضع دچار آسیب جدی شود. این گزاره بدان معناست که ممکن است اسرائیل پس از مدتی بار دیگر تلاش کند در جنگ اوکراین موضع بیطرف اتخاذ کرده و نقش میانجی را ایفا کند.
در مقابل، روسیه رسما به اسرائیل اعلام کرد که در صورت ارسال موشکهای دفاعی یا موشکهای دیگر برای اوکراین چه به صورت مستقیم و چه از طریق کشور سوم پاسخ خواهد داد. به اعتقاد مسکو دولت اسرائیل تمام خطوط قرمزی را که دیمیتری مدودف، معاون ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه در شورای امنیت ملی درباره آن سخن گفته بود نقض کرده و دست به یک اقدام بیپروا زده که پیامدهای خطرناکی دارد.
اکنون سوال ناظران این است که واکنش عملی روسیه به تغییر موضع اسرائیل در قبال جنگ اوکراین چه خواهد بود؟
روسیه برگ برندههای زیادی دارد که میتواند با آن علیه اسرائیل اعمال فشار کند. علاوه بر حمایت از سوریه، ایران، مقاومت فلسطین و لبنان، در فلسطین اشغالی بیش از یک میلیون شهروند روسی هستند که نیمی از آنها یهودی نیستند و صرفا به دلایل اقتصادی به اسرائیل رفتهاند. روسیه میتواند آنها را علیه اسرائیل تحریک کند به ویژه این که اوضاع اقتصادی اسرائیل به دلیل شکافهای داخلی و عملیاتهای شهادتطلبانه فلسطینیها چندان مطلوب نیست.
برخی معتقدند روسیه در نخستین واکنش علیه اسرائیل، به حملات مکرر این رژیم علیه سوریه پاسخ خواهد داد و برای نمونه ممکن است ممنوعیتی که بر ارتش سوریه برای استفاده از موشکهای اس-۳۰۰ و مجهز کردن آن به سامانههای اس-۴۰۰ اعمال کرده برای پایان دادن به حملات اسرائیل لغو کند.
این در حالی است که متحد دیگر سوریه یعنی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که سامانههای موشکی زمین به هوا به ارتش سوریه میفروشد تا سامانههای دفاعی خود را تقویت کرده و بتواند با حملات هوایی اسرائیل مقابله کند. این اقدام در راستای اجرای توافق دفاعی مشترک میان دو کشور است که در ماههای اخیر امضا شده است.
در هر حال تعلل و سکوت روسیه در قبال حملات اسرائیل میتواند اتحاد مسکو و دمشق را دچار آسیب کند، اتحادی که در حمایت دمشق از جنگ روسیه در اوکراین و رای منفی توسط سوریه علیه قطعنامه اخیر بر ضد روسیه بار دیگر خود را نشان داد. تنش کنونی بین مسکو و تلآویو بهترین فرصت برای روسیه برای اعلام حمایت از سوریه از طریق ممانعت اسرائیل از تکرار حملات ایذایی علیه سوریه محسوب میشود.
۱۴۰۱/۱۲/۱۰