نقد ماهوی بیانیه اروپاییان علیه ایران / بدهکارانی در لباس طلبکار!

 سه کشور اروپایی عضو برجام بعد از ارائه گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به شورای حکام این نهاد بین‌المللی درباره برنامه هسته‌ای ایران، مدعی شدند که اقدامات ایران در توسعه برنامه اتمی خود هیچ توجیه غیرنظامی ندارد. بر اساس بیانیه مشترک آلمان، بریتانیا و فرانسه، اعضای اروپایی برجام که در سایت وزارت خارجه انگلیس منتشر شد، هیچ تغییر اساسی در رفتار جمهوری اسلامی دیده نمی‌شود. در این بیانیه ادعا شده است که ایران طی ماه‌های گذشته «بی‌وقفه» به تنش‌ها پیرامون برنامه هسته‌ای خود که توجیه غیرنظامی ندارد، ادامه داده و برخلاف بیانیه مشترکی که در ماه مارس با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد، تمایل اندکی برای شفاف‌سازی فعالیت‌های هسته‌ای خود نشان داده است. سه کشور اروپایی عضو برجام در ادامه به گزارش فصلی اخیر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرده و گفته‌اند ذخایر اورانیوم غنی شده ایران ۲۱ برابر سقف تعیین شده در برجام است. در خصوص بیانیه اخیرتروییکای اروپایی، نکاتی وجود دارد که نمی‌توان نسبت به آن‌ها بی تفاوت ماند!

 اروپاییان طلبکار هستند نه بدهکار!
اروپاییان در بیانیه اخیرخود، به مانند همیشه کمترین اشاره‌ای نسبت به بی‌تعهدی مطلق خود در برجام (خصوصا در پروسه رفع تحریم‌های ضد ایرانی) نکرده و از موضع یک طلبکار، به بررسی و تحلیل فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان پرداخته‌اند. آن‌ها (تروییکای اروپایی)، مدعی هستند وضعیت ذخایر اورانیوم ایران در کنار توسعه چشمگیر فعالیت‌های هسته‌ای، از جمله نصب سانتریفوژ‌های پیشرفته جدید در سایت‌های اتمی و تولید اورانیوم فلزی که در ساخت بمب هسته‌ای کاربرد دارد، «سوال جدی» درباره ماهیت و مقاصد برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایجاد می‌کند! این در حالیست که کاهش تعهدات ایران در برجام، پاسخی قاطعانه و محکم نسبت به بی تعهدی مطلق اروپاییان بوده است. به عبارت بهتر، اروپاییان باید به جای صدور بیانیه‌ای کاملا غیر حقوقی و سیاسی (با هدف هموارسازی مسیر مانور تبلیغاتی صهیونیست‌ها و آمریکا علیه ایران)، به فکر عواقب و تبعات بی‌تعهدی مطلق خود در قبال توافق هسته‌ای باشند. صدوربیانیه اخیر اروپاییان، در قالب وچارچوب دیپلماسی عمومی و با هدف تاثیرگذاری معکوس و سلبی علیه فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان صور گرفته است.
فارغ از موارد و مطالباتی که به درستی و در قبال رفع کامل موارد ادعایی و پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، لزوم ارائه تضمین‌های نهایی درخصوص احیای توافق هسته‌ای و رفع عملیاتی تحریم‌ها مطرح می‌شود، رفتارشناسی تروئیکای اروپایی در این مذاکرات بسیار قابل تأمل است. صدور بیانیه مشترک ۳کشور انگلیس، فرانسه و آلمان آن هم پس از اعلام گزارش رافائل گروسی مدیر کل آژآنس بین المللی انرژی اتمی، مصداق یک کمدی سیاسی کمیاب درحوزه روابط بین‌الملل محسوب می‌شود. این ۳کشور که نسبت به عدول از تعهدات اولیه خود در توافق هسته‌ای و همراهی با واشنگتن در اعمال راهبرد فشار حداکثری علیه کشورمان متهم هستند، اکنون به دنبال نوعی دلالی (و نه تعهد پذیری) در پروسه احیای توافق هسته‌ای هستند!

 سوء سوابق برجامی اروپاییان
سوء سوابق برجامی اروپاییان، به اندازه‌ای پررنگ و محرز است که جایی برای صدور بیانیه اعتراضی آن‌ها علیه فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان باقی نمی‌گذارد. در سال۲۰۱۷ میلادی، زمانی که دونالد ترامپ ماه‌های اول حضور خود در رأس معادلات سیاسی و اجرایی واشنگتن را سپری می‌کرد، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در ملاقات با او و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر سابق رژیم اشغالگر قدس به آن‌ها تعهد داد که «بسط توافق هسته‌ای» و «گسترش تعهدات یکجانبه ایران» در ذیل این توافق را در دستور کار قرار خواهد داد. پس از مدتی کوتاه، ترزا می، نخست‌وزیر سابق انگلیس و آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان نیز به پیروی از سیاست‌های کلان ترامپ، تحدید و مهار حداکثری ایران قدرتمند را در دستور کار قرار دادند. دائمی‌کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران در سند توافق، گنجاندن مسئله توان موشکی ایران در قالب یک الحاقیه به برجام و اعطای قدرت نامحدود به آژانس جهت بازرسی‌های پادمانی و فراپادمانی نامحدود در ایران ازجمله مواردی بود که آمریکا و تروئیکای اروپایی بر سر حصول آن‌ها با یکدیگر به توافق رسیده بودند. بنابراین، اروپاییان در خروج آمریکا از توافق هسته ای، نقش یک "شریک جرم"را ایفا می‌کنند.

 استیصال اروپاییان در مقابل ایران قدرتمند
نکته دیگر، به استیصال بازیگران اروپایی در پیشبرد استراتژی فشار حداکثری علیه ایران بازمی گردد. در این میان، مقاومت همه‌جانبه ایران سبب شد تا بازیگران غربی به این هدف شوم دست پیدا نکنند. استراتژی فشار حداکثری دولت سابق آمریکا در برابر ایران شکست خورد و بازیگران اروپایی نیز در این شکست سهمگین با واشنگتن سهیم هستد. این قاعده، در خصوص رفتار‌های برجامی مزورانه دولت بایدن نیز صادق است. استیصال کنونی غرب پای میز مذاکره نیز ثمره همان مقاومت است. اروپاییان همان بازیگرانی هستند که «اصل سند برجام» را که به امضای آن‌ها رسیده بود، در راستای اعمال استراتژی فشار حداکثری علیه ایران به «سندی باز و تفسیرپذیر» تشبیه کردند و درصدد گنجاندن رویا‌های دست‌نیافتنی خود در آن برآمدند!
در اینجا نکته مهم‌تری وجود دارد که کلید اصلی درک رفتار بازیگران اروپایی در مذاکرات وین قلمداد می‌شود. در جریان توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه مارس۲۰۲۲ (اسفندماه۱۴۰۰) و زمانبندی صورت‌گرفته میان رافائل گروسی، مدیرکل آژانس و مسئولان سازمان انرژی اتمی کشورمان درخصوص حل‌وفصل و مختومه‌سازی پرونده‌های مطروحه علیه اماکن ادعایی، تروئیکای اروپایی نقش یک «حمایت‌کننده» را ایفا کرده بودند. اما پس از مدتی کوتاه اروپاییان به گروسی دستور دادند ضمن نادیده‌گرفتن زمانبندی ذکر‌شده، زمینه را جهت صدور قطعنامه‌ای سیاسی و غیرقابل توجیه علیه ایران در شورای حکام آژانس فراهم سازد. گروسی نیز متاسفانه در این مسیر با اروپاییان همراه شد! تروییکای اروپایی در پشت پرده به‌خوبی می‌دانند که در مذاکره مستقیم با تهران بابت کارشکنی علنی خود در قبال «توافق ایران-آژانس»، حرفی برای گفتن ندارند و محکوم به پذیرش خطای بزرگ خود هستند. بدون‌شک تروئیکای اروپایی به‌واسطه عملکرد وقیحانه خود در قبال توافق هسته‌ای و تأثیر مستقیم در ایجاد گره‌های کور ایجاد‌شده در مذاکرات، اساسا در جایگاه یک «متهم» قرار دارند نه یک «واسطه‌گر»! قطعا رویکرد روز‌های اخیر بازیگران اروپایی در قبال گزارش آژانس، نباید به سادگی از سوی دستگاه دیپلماسی کشورمان مورد اغماض قرار گیرد. اکنون زمان آن رسیده که پاسخ قاطعانه‌ای به تروییکای اروپایی در ازای شانتاژ سیاسی آن‌ها داده شود!