تحلیلگر سیا: تفاهم با ایران پیروزی برای تهران است نه واشنگتن

جماران نوشت: فرد فلیتز، رئیس پیشین ستاد شورای امنیت ملی، تحلیلگر سیا و یکی از کارکنان کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان ایالات متحده در تازه ترین نوشتارش به نقد خوش بینی‌ها درباره پیشرفت‌های دولت جو بایدن در حوزه سیاست خارجی پرداخته و در سایت  americangreatness می‌نویسد:

علی‌رغم گزارش‌های اخیر رسانه‌ها درباره دو «پیروزی» فرضی سیاست خارجی دولت  جو بایدن در خاورمیانه، نگاه دقیق‌تر نشان می‌دهد که این پیروزی‌ها آنطور که به نظر می‌رسند نیست و ممکن است به امنیت ملی ایالات متحده آسیب برساند.

یکی از پیروزی‌های ادعایی به تلاش دولت بایدن برای عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی مربوط می‌شود. در 9 اوت، وال استریت ژورنال گزارش داد که مقامات ایالات متحده و عربستان سعودی با چارچوبی برای توافقی موافقت کردند که بر اساس آن عربستان سعودی در ازای امتیازاتی، اسرائیل را به رسمیت می شناسد. اگرچه مقامات دولت بایدن گفتند نهایی شدن این توافق 9 ماه تا یک سال طول می کشد و با احتمالات طولانی روبه رو است، اما آنها همچنین آن را به طور بالقوه «مهم ترین توافق صلح خاورمیانه در  دوره معاصر» توصیف کردند.

یکی دیگر از پیروزی‌های ادعایی بایدن در سیاست خارجی که در 10 آگوست اعلام شد، توافقی برای مبادله زندانیان آمریکایی و ایرانی در ازای آزادسازی 6 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران است که در یک بانک در کره جنوبی نگهداری می‌شود. مقامات بایدن گفتند که این وجوه از طریق یک بانک قطری پرداخت می شود تا اطمینان حاصل شود که فقط برای اهداف بشردوستانه استفاده می‌شود. پنج آمریکایی بر اساس این قرارداد از  زندان آزاد شده‌اند اما تا زمانی که توافقی که به آنها اجازه خروج از کشور نهایی نشود، در بازداشت خانگی در ایران هستند.

در ظاهر، هر دو ابتکار پیشرفت دیپلماتیک به نظر می‌رسد، اما نگاه دقیق‌تر نشان می‌دهد که دولت بایدن تلاش می‌کند تا از طریق توافق‌های مشکوک و ناتمام، برای خود اعتبار جمع و جور کرده و برخی جزئیات خطرناک را از افکار عمومی و کنگره آمریکا پنهان کند.

توافق عادی‌سازی ادعایی عربستان/اسرائیل در صورت وقوع سال ها دیگر عملیاتی خواهد شد، زیرا اما و اگرها و پیش شرط های بسیاری دارد که برآوردن برخی از آنها غیرممکن است. اگرچه کنگره ممکن است با افزایش تضمین‌های امنیتی که بخشی از توافق است موافقت کند، اما بعید است که درخواست عربستان سعودی مبنی بر کمک ایالات متحده به این کشور در توسعه برنامه هسته‌ای شامل غنی‌سازی اورانیوم را تأیید کند.

موانع عمده دیگری برای توافق عادی سازی وجود دارد. به عنوان مثال، سعودی‌ها امتیازاتی از اسرائیل برای پیشبرد توافقنامه صلح نهایی با فلسطینی‌ها می‌خواهند. مقامات اسرائیلی می‌گویند که آنها نسبت به گفت و گو درباره این موضوع گاردی ندارند، اما با درخواست عربستان برای تشکیل کشور فلسطین موافقت نخواهند کرد. بعید است که رهبران فلسطینی بدون این امتیاز با یک توافق جدید موافقت کنند.

دولت بایدن همچنین از عربستان سعودی می‌خواهد که روابط رو به رشد خود با چین را به عنوان بخشی از یک توافق عادی سازی محدود کند. این محدودیت‌ها شامل  اجازه ندادن  به ایجاد پایگاه‌های نظامی چین در این کشور، عدم استفاده از فناوری حساس شرکت‌های چینی مانند هوآوی و عدم معامله با چین با ارز محلی است. اگرچه عربستان سعودی ممکن است با محدود کردن روابط نظامی خود با چین موافقت کند، اما بعید است که امتیاز قابل توجهی در روابط اقتصادی یا انرژی خود با چین برای ملاحظه های امریکا قائل شود، زیرا چین بزرگترین شریک تجاری عربستان سعودی و خریدار اصلی نفت عربستان است.

علاوه بر این، محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی (MBS)، رهبر بالفعل این کشور، سیاست‌های خارجی و دفاعی مستقل‌تری را اجرا می‌کند تا کشورش کمتر به ایالات متحده وابسته باشد. ولیعهد از سال 2021 این تلاش را دوچندان کرده، زیرا خصومت دولت بایدن با عربستان سعودی باعث شده که وی اعتماد آمریکا را به عنوان یک متحد زیر سوال ببرد.

در نتیجه، محمد بن سلمان احتمالا با محدود کردن روابط رو به رشد عربستان با چین برای دستیابی به توافق عادی سازی موافقت نخواهد کرد و در عوض با ایجاد روابط با چین و دیگر دشمنان آمریکایی مانند روسیه و ایران، به حفظ اهرم های فشار خود در رابطه با ایالات متحده ادامه خواهد داد.  به دلیل این عوامل، توافق عادی سازی عربستان و اسرائیل در آینده قابل پیش بینی، بعید است.

نویسنده در ادامه این مطلب تلاش می‌کند مسأله تبادل زندانیان و آزادسازی وجوه ایران در کره جنوبی را با عبارت «گروگان‌گیری از سوی جمهوری اسلامی ایران» توصیف کند و در این باره ادعا می‌کند: توافق جدید مبادله زندانیان آمریکایی و ایرانی به دو دلیل مشکل سازتر است. اول، زندانیان آمریکایی گروگان‌هایی هستند که با پرداخت 6 میلیارد دلار باج آزاد شده‌اند. پرداخت مکرر ایالات متحده به ایران برای آزادی آمریکایی‌ها، سابقه بدی را ایجاد کرده است.

این حداقل سومین باری است که ایالات متحده به ایران پول می دهد تا آمریکایی های  زندانی شده را آزاد کند. در سال 2011، دولت اوباما 500,000 دلار «وثیقه» به ایران از طریق عمان پرداخت کرد تا سه کوهنورد آمریکایی را که به طور تصادفی در خاک ایران سرگردان بودند و به اتهام جاسوسی متهم شدند، آزاد کند. در سال 2016، دولت اوباما به عنوان بخشی از توافق هسته ای سال 2015 با ایران (برجام) به تهران 1.7 میلیارد دلار در قالب «پالت پول نقد» برای آزادی پنج آمریکایی پرداخت کرد.

دوم، مبادله زندانیان ایالات متحده و ایران بخشی از یک توافق جدید و محرمانه در مورد برنامه هسته‌ای ایران است که دولت بایدن سعی دارد آن را از مردم آمریکا و کنگره پنهان کند. طبق این توافق، ایران 20 میلیارد دلار تخفیف تحریمی دریافت خواهد کرد و اجازه غنی‌سازی اورانیوم تا سطح 60 درصد اورانیوم 235 را خواهد داشت. ایران همچنین اجازه خواهد داشت تمام زیرساخت‌های مرتبط با سلاح‌های هسته‌ای خود را حفظ کند.

 من با کارولین گلیک، تحلیلگر و روزنامه‌نگار روابط خارجی اسرائیل موافقم که در پانل تلویزیون نیوزمکس در 16 اوت گفت که امتیازات جدید دولت بایدن در مورد برنامه هسته ای ایران به این معنی است که تصمیم گرفته ایران را به یک کشور مجهز به سلاح هسته ای تبدیل کند، اما می خواهد تهران ورود رسمی خود به باشگاه هسته ای را به بعد از انتخابات ریاست جمهوری 2024 به تعویق بیندازد.

علاوه بر این، گزارش شده است که این قرارداد محرمانه در مورد فروش هواپیماهای بدون سرنشین و سایر تسلیحات ایران به روسیه برای استفاده از آن در جنگ علیه اوکراین سکوت می کند. دولت بایدن برای پنهان کردن این توافق از مردم آمریکا و فرار از قانون 2015 که نظارت کنگره بر توافقات هسته ای با ایران را الزامی می کرد، آن را به عنوان مجموعه ای از تفاهمات نانوشته مذاکره کرده است. بسیاری از اعضای کنگره، از جمله رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، مایکل مک کال، به این تفاهم نانوشته به عنوان ترفندی برای دور زدن نظارت کنگره اعتراض کرده‌اند و از دولت بایدن می‌خواهند که این توافق هسته‌ای جدید را برای بررسی به کنگره ارائه کند.

از جنگ در اوکراین، افزایش تنش‌ها با چین، ایران و کره شمالی تا اتحاد جدید چین و روسیه و دیگر تهدیدات امنیت ملی، آمریکایی‌ها دنیا را امروز بسیار بی‌ثبات تر و خطرناک‌تر از زمانی که  ترامپ از ریاست جمهوری خارج شد، می‌بینند. مقامات بایدن می‌دانند که مردم آمریکا سیاست خارجی رئیس جمهور بایدن را در این امر مقصر می‌دانند. در نتیجه، دولت بایدن توافق عادی سازی عربستان و اسرائیل و معامله مبادله زندانیان را به عنوان یک پیروزی بزرگ تبلیغ می‌کند، حتی اگر هر دو توافق ناتمام و دارای اشکالات قابل توجهی برای امنیت ملی آمریکا باشند.