نشریه اخبار و تحلیل‌های شنبه ۲۷ آبان‌ماه ۱۴۰۲

▼ حرف روز

لیبرال دموکراسی کیلویی چند؟!

جنگ رژیم صهیونیستی علیه مردم مظلوم فلسطین ابعاد گوناگونی برای بررسی دارد. برخی از این ابعاد آنقدر مهم هستند که نباید از آنها صرف نظر کرد. راهکار نیز آن است که در این باره تولید آگاهی صورت گیرد و حتی بهتر آن است‌ ثبت و ضبط شود تا در تاریخ بماند. یک جریان فکری و سیاسی در دنیا که تا داخل ایران نیز امتداد دارد، سال‌های طولانی است می‌کوشد تا ليبرال دموکراسی را نسخه شفابخش و پایانی نظام‌های سیاسی معرفی کند و از طرف دیگر می‌کوشد دولت‌های غربی را بهترین الگوها و حامیان دموکراسی و حقوق بشر در جلوی دیدگان جهانيان نشان دهد.
جنایت‌های جنگی و جنایت علیه بشریت که از سوی رژیم صهیونیستی علیه غيرنظاميان غزه صورت می‌گیرد، نشان داد همه ادعاهای آنها شعارهایی بیش نیست. کشورهای مدعی حقوق بشر و دموکراسی که فوت مرحومه مهسا امینی سبب شد تا آسمان را به زمین بدوزند و ماه‌ها هر چه در توان داشتند علیه جمهوری اسلامی ایران به کار بگیرند و جنگی ترکیبی علیه ملت ایران راه بیندازند، چگونه است که اکنون در مسئله بحران انسانی غزه، سکوت توأم با رضایت و فاجعه‌بارتر اینکه برخی از آنها حمایت آشکار و علنی از صهیونیست‌ها را نیز در پیش گرفته‌اند؟! دیگر این رژیم جعلی چه باید بکند تا مدعيان حقوق بشر مسیر مخالفت را در پیش بگیرند؟ سایر اماکن عمومی که جای خود دارد، بیمارستان‌ها به اصلی‌ترین هدف صهیونیست‌ها طی بیش از چهل روز گذشته تبدیل شده است؛ اما باز صدایی از مدعیان حقوق بشر برنمی‌خیزد. بخش عمده‌ای از شهدای فلسطینی را کودکان و زنان تشکیل می‌دهند؛ اما باز دولت‌های غربی خاموشی پیشه کرده‌اند. حتی مردم اروپا و آمریکا به طرز بی‌سابقه‌ای در حمایت از ملت فلسطین و در مخالفت با سکوت و حمایت دولت‌های خودشان اعتراضات و راهپیمایی برگزار کرده‌اند، اما باز خبری از مقامات غربی نیست که نیست. این نحوه مواجهه دولت‌های غربی با موضوع فلسطین در آینده نیز تغییر نخواهد کرد. در لیبرال دموکراسی غرب، منافع سیاسی و استکباری تعیین‌کننده رفتارهای جهانی است. اخلاق و انسانیت مادامی‌که منافع آن دولت‌ها چیز دیگری را اقتضا می‌کند در سیاست‌های آنها جایگاهی ندارد. جدا از تلاش‌های دستگاه دیپلماسی کشور، دانشگاه‌ها و مراکز فکری و فرهنگی کشور هرگز نباید این عمل خباثت‌آلود دولت‌های غربی را نادیده بگیرد. در این زمينه ضروری است دستگاه‌ها و رسانه‌هایی که در فضای خارج از کشور کار می‌کنند، اقدامات مناسب را ترتیب دهند. باید در دانشگاه‌ها حقایق لیبرال دموکراسی غرب انعکاس یابد. عرصه هنر نیز نباید از مسؤلیت تاریخی و انسانی خود در معرفی چهره حقیقی غرب شانه خالی کند.                                   

عزیز غضنفری

▼ گزارش روز

دولت سیزدهم و بازار سرمایه

دولت سیزدهم در حالی به پاستور ورود یافت که یکی از اصلی‌ترین شعارهای خود را بهبود وضعیت بازار سرمایه قرار داد. هرچند روند و حرکت بازار سرمایه در ایران مبتنی بر رشد واقعی اقتصاد نیست و گاهی با وجود رشد منفی در تولید ناخالص ملی، شاهد صعود هزار واحد شاخص بورس هستیم و این به دلیل مشکلات ساختاری بازار سرمایه و ناهماهنگی‌های موجود در نهادهای اقتصادی است که می‌تواند بر روند حرکت بورس تأثیر گذارد، و البته در این زمینه رئیس دولت سیزدهم تاکنون بخشنامه‌ها و دستوراتی را در بهبود عملکرد بورس ابلاغ کرده‌اند، اما این دستورات به تغییرات بنیادین و ریشه‌ای در حل و فصل معضلات بازار سرمایه منجر نشده است. زمانی که دولت سیزدهم بر مسند کار قرار گرفت، روح بی اعتمادی در بازار سرمایه موج می‌زد. این بی‌اعتمادی متأثر از ریزش سال ۱۳۹۹ بود که عملاً سهامداران را وارد بهت، ترس و زیان فراوان کرده بود و تقریباً کمتر کسی جرئت پیدا می‌کرد که حتی از سرمایه‌گذاری مجدد در بورس سخن به میان آورد. بنابراین، گام اول و سخت‌تر، بازگشت ثبات و آرامش به بازار سرمایه بود.
نکته بعدی توجه به اندام‌واره بودن اقتصاد است. اینکه همه اجزا با هم در ارتباط هستند. دولت سیزدهم در بدو شروع کار با تورم بالا و ناترازی شدید بانک‌ها روبه‌رو بود. بنابراین، سیاست انقباض پولی و افزایش نرخ بهره را در پیش گرفت تا بتواند تورم و بانک‌ها را که در مقایسه با بورس در اولویت بیشتری هستند، کنترل کند. موضوع فوق ‌لعاده مهم اینکه نرخ بهره با شاخص بورس نسبت عکس دارد. اساساً مهار تورم در اولویت بیشتری نسبت به بورس قرار دارد و دولت باید بیشتر به آن توجه کند. موضوع بعدی در بررسی نموداری شاخص کل است. چنانکه در نمودار بالا مشاهده می‌شود، دولت شاخص بورس را در ۱۳۷۵۰۰۰ واحد تحویل گرفت. در این مدت کف شاخص ۱۲۱۵۰۰۰ واحد بوده است و متناسب با انتظارات سیاسی، انتظارات تورمی و نرخ دلار، شاخص بورس تا سقف ۲۵۳۸۰۰۰ احد نیز رسیده است. فارغ از اینکه این رشد متأثر از نماگرهای اقتصادی بوده یا خیر، می‌توان اذعان کرد روند کلی شاخص در دولت سیزدهم مثبت بوده است، هرچند سایه بی‌اعتمادی به صورت کامل از بورس برداشته نشده است. 
برخی با اتکا به شاخص دلاری بورس، بیان می‌کنند که دولت موجب نزول و ریزش مداوم بورس شده است. در صورتی که چنین اظهار نظری با اتکا به شاخص دلاری، بدون در نظر گرفتن نرخ دلار از اساس اشتباه است. شاخص دلاری از تقسیم ارزش ریالی بازار سرمایه به نرخ دلار حاصل می‌شود که در آن رابطه عکس با نرخ دلار و رابطه مستقیم با ارزش بازار دارد و هر دوی این پارامتر نسبت به دولت سابق بسیار تغییر کرده است.                

علی محمدی

▼ خبر ویژه

تکذیب خبر سراسر دروغ

پس از تکذیب رسمی خبر «رویترز» از جانب حماس، نشریه خط‌ حزب‌الله وابسته به دفتر حفظ و نشر حضرت‌ آیت‌الله ‌خامنه‌ای نیز در گزارش هفته آخرین شماره خود، خبر منتشر شده در خبرگزاری رویترز درباره محتوای دیدار رئیس دفتر سیاسی حماس با رهبر معظم ‌انقلاب ‌اسلامی ‌ایران را «سراسر کذب» خواند. این نشریه با دروغ نامیدن این‌گونه اخبار، نوشت: «چندی پیش حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار آقای اسماعیل‌هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس و هیئت همراه با ایشان بر سیاست همیشگی جمهوری اسلامی ایران در حمایت از نیروهای مقاومت فلسطین در مقابل اشغالگران صهیونیست تأکید کردند.» گفتنی است نشریه خط حزب‌الله با اشاره به دروغگویی‌های متعدد صهیونیست‌ها در جریان حملات وحشیانه اخیر به ملت فلسطین و مردم غزه خصوصاً بیمارستان شفا، این‌گونه عملیات روانی را، بازی صهیونیست‌ها و پروژه‌بگیران رسانه‌ای و بنگاه‌های خبرپراکنی با افکار عمومی دنیا در جهت سرپوش گذاشتن روی جنایات صهیونیست‌ها در نوار غزه عنوان کرده است.

 
▼ اخبار 

۱ـ حماس حذف شدنی نیست

«جاناتان کوک» نویسنده و روزنامه‌نگار مستقل بریتانیایی در نوشتاری تفصیلی برای «میدل‌ایست‌آی» درباره سیاست دولت جو بایدن، می نویسد: «گول نخورید؛ بایدن به طور کامل برای پاکسازی قومی غزه موافقت کرده است.» ایالات متحده این قدرت را دارد که در هر زمانی که بخواهد جلوی مرگ و ویرانی غزه را بگیرد. اما این گزینه را انتخاب نمی‌کند. فریبکارانه‌ترین ادعای کاخ سفید این فرض است که اسرائیل می‌تواند حماس و در نتیجه، تمام مقاومت فلسطین را از غزه ریشه کن کند. مبارزان فلسطینی نیروی بیگانه‌ای نیستند که به این منطقه حمله کرده باشند. آنها به طور طبیعی از جمعیتی بیرون آمدند که چندین دهه سوءاستفاده نظامی و ظلم اسرائیل را تحمل کرده است. حماس میراث این رنج است. سیاست‌های نسل‌کشی‌ـ مگر اینکه بخواهد همه فلسطینی‌ها را از بین ببرد‌ـ مقاومت را نابود نخواهد کرد. اسرائیل به سادگی خشم بیشتری را برانگیخته و انگیزه قوی‌تری برای انتقام به مردم غزه خواهد داد.

۲ـ وقت قهر کردن نیست

«سیدحسین نقوی‌حسینی» فعال سیاسی اصولگرا با اشاره به اعتراض برخی چهره‌ها به نتایج تأیید صلاحیت گفت: «اولین شرط فعالیت سیاسی همه جریان‌ها، گروه‌ها و افراد تمکین به قانون است. افراد و گروه‌ها نمی‌توانند نسبت به قانون تمکین نداشته باشند و نسبت به قانون یاغی‌گری کنند و اپوزیسیون نظام باشند؛ اما در چارچوب آن قانون بخواهند فعالیت کنند و انتظار تأیید صلاحیت هم داشته باشند. من چهار دوره تأیید صلاحیت شدم و یک دوره هم نشدم، اما در آن دوره‌ای که صلاحیتم تأیید نشد، به قانون تمکین کردم.» او ادامه داد: «شورای نگهبان و هیئت‌های نظارت نه با کسی دشمنی دارند و نه با کسی رفاقت دارند و وقتی افراد تأیید یا ردصلاحیت شده باید به قانون تمکین کنند. اصلاح‌طلبان نمی‌خواهند به قانون تمکین کنند و بپذیرند که باید در چارچوب قانون فعالیت کرد.» وی افزود: «نیازی به قهرکردن نیست. هر کسی هم که صلاحیتش در این مرحله تأیید نشده است می‌تواند اعتراض کند.»

۳ـ سردر گمی در برابر ایران

یک رسانه انگلیسی در تحلیلی به سردرگمی آمریکا و متحدان غربی این کشور در قبال برنامه هسته‌ای ایران اشاره کرده و به نقل از دیپلمات‌های غربی گزارش داده، بعید است شورای حکام آژانس در جلسه آتی خود قطعنامه‌ای الزام‌آور علیه ایران صادر کند. خبرگزاری «رویترز» در این تحلیل نوشته است: «برای غرب راه‌های چندانی به منظور مهار فعالیت‌های هسته‌ای ایران باقی نمانده، چرا که مذاکرات هسته‌ای مدفون شده و اعمال تحریم‌های سخت‌تر علیه تهران با خطر تشدید تنش‌ها در منطقه‌ای که همین حالا به دلیل جنگ غزه در آتش می‌سوزد، همراه خواهد بود.» این خبرگزاری می‌نویسد: «چهار دیپلمات فعلی و سه دیپلمات سابق غربی فضای نومیدانه‌ای از چشم‌اندازهای تلاش‌های غرب جهت مهار برنامه هسته‌ای ایران ترسیم می‌کنند.» این دیپلمات‌ها همه به شرط عدم افشای نام‌شان با خبرگزاری رویترز گفت‌وگو کرده‌اند.

۴ـ اصلاح‌طلبان انتخابات را باخته‌اند؟

«حسین مرعشی» با بیان اینکه جبهه اصلاحات و نزدیکان این جبهه پیشاپیش از انتخابات ۱۴۰۲ برای مجلس کناره‌گیری کردند، گفت: «این انتخابات برای اصلاح‌طلبان برگ سوخته است. چون از ابتدا هم درباره استفاده از برگ انتخابات به تصمیم نرسیده بودند و رها کردند. به این دلیل که به تصمیم نرسیده بودند، الان دیگر انتخابات برای اصلاح‌طلبان برگ سوخته است.» این عضو حزب سازندگی درباره این سؤال که «آیا تغییر ترکیب جبهه اصلاحات در این تصمیم مؤثر بود؟» گفت: «نه تأثیری نداشت. کلاً اصلاح‌طلبان از بنیان به انتخابات ورود نکرده و پیشاپیش انتخابات را واگذار کردند. این برگ سوخته ممکن است به ما لطمه بزند و آنچه اصلاح‌طلبان باید به آن فکر کنند، این است که چگونه با این برگ سوخته برخورد کنند که اگر شرایط شان را بهبود نمی‌بخشد‌ـ که نمی‌بخشد‌ـ اوضاع را بدتر نکند.»

▼ اخبار کوتاه

◄ «بلومبرگ» نوشت: «به گفته افراد مطلع، ایالات متحده و متحدان اروپایی آن در حال تلاش برای طرحی جهت استقرار یک نیروی حافظ صلح بین‌المللی در نوار غزه پس از جنگ هستند که فشار بر اسرائیل را برای پایان دادن به عملیات نظامی خود افزایش می‌دهد.» در ادامه این مطلب آمده است: «این افراد که خواستند نام‌شان فاش نشود، گفتند که مقامات آمریکایی و اروپایی اذعان دارند که سؤالات بزرگی درباره اینکه آیا چنین طرحی در غزه قابل اجراست یا نه، باقی است و می‌دانند که اسرائیل همچنان نسبت به چنین طرحی بدبین است.»

◄ «محمدعلی الحوثی» عضو شورای سیاسی انصارالله یمن گفت: «آمریکا و دیگر کشورها باید ادعاهای خود را درباره رهگیری موشک‌ها و پهپادهای یمن که در حمایت از غزه به سمت اراضی اشغالی شلیک می‌شوند، ثابت کنند. موشک‌ها و پهپادها برای حمایت از غزه و مظلومان فلسطین به اهداف خود می‌رسند. ادعای آمریکا و دیگر کشورها درباره سرنگونی این پهپادها درست نیست. اگر ادعای‌شان درست است، پس فیلم سرنگونی را نشان ما بدهند. همانطور که قهرمانان در یمن فیلم سرنگونی پهپاد MQ9 را نشان دادند.»

◄ «سردار سلامی» با بیان اینکه صهیونیست‌ها از سر استیصال به جنگ نوزادان رفته‌اند، گفت: «همانگونه که طوفان‌الاقصی از جایی که دشمن محاسبه نمی‌کرد، فرا رسید، باید باز هم منتظر طوفان‌های دیگری باشند که از راه‌هایی که گمان نمی‌کنند به آنها خواهد رسید. مسلمانان جهان امروز بیش از هر زمان همدل هستند، و حتی در دنیا و بین غیر مسلمانان هم یک جهان در برابر آمریکا و شرکای او ایستاده است.»

◄ «ابوالفضل حسن‌بیگی» فعال سیاسی اصولگرا درباره نگاه مردم به جریان‌های تندروها گفت: «تندروها در هر جریانی باشند نزد مردم مردودند و منفی هستند، لذا هر چه بخواهند شعار تندروی بدهند مثل یک دهه گذشته نیست که توجهی را بتوانند کسب کنند. معتقدم نامزدهایی که صادق به انقلاب و کشور هستند، بهتر در انتخابات مورد اقبال جامعه قرار می‌گیرند.»

◄ طبق آمار کپلر صادرات نفت ایران در ۱۵ روز ابتدایی نوامبر به مرز ۲ میلیون بشکه رسید. به تازگی مشاور امنیت انرژی بایدن گفته بود، آمریکا میزان فروش ایران را پایین می‌آورد! ولی طبق نمودار، روند نزولی دو ماه قبل متوقف شده و ایران حتی می‌تواند رکورد فروش ماهانه را در دوره دوم تحریم بشکند.

◄ «زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین در نشستی با نمایندگان رسانه‌ها گفت: «در حال حاضر من روی کمک گرفتن از غرب متمرکز هستم. تمرکز آنها [کشورهای غربی] به دلیل وضعیت خاورمیانه در حال تغییر است و بدون حمایت [آنها] ما عقب‌نشینی خواهیم کرد.»