▼ حرف روز
بیانیه خوب، بیانیه بد!
در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، نشست کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس و وزیر خارجه آمریکا برگزار شد. در بیانیه پایانی این نشست موضوع جزایر سهگانه مطرح و به تمامیت ارضی ایران تعرض شده است. غربگرایانی که به دلیل مواضع غلط روسیه و چین درباره حاکمیت ایران یکسره آن دو کشور را به باد انتقاد گرفتند و ایران را به تجدیدنظر در روابط با روسیه و چین فراخواندند، حالا پس از گذشت چند روز درباره این اقدام آمریکا سکوت مطلق پیشه کرده و لام تا کام حرفی نمیزنند.
برای این جریان چه اهمیتی دارد که ترامپ بیهیچ دلیلی از توافق هستهای خارج شود و بیسابقهترین تحریمها را علیه ایران وضع کند. «جان بولتون» در کتاب خاطرات خود «اتاقی که در آن اتفاق افتاد» نوشته است، ما(آمریکاییها) تصمیم گرفتیم پس از خروج از برجام و اعمال تحریمهای نفتی، چنانچه ایران مبادرت به فروش نفت در آبهای بینالمللی کند، به نفتکشهای ایرانی حمله نظامی کنیم؛ در پی آن آمریکاییها پس از 18 اردیبهشت 1397 چندین نفتکش متعلق به ایران را در آبهای مدیترانه و دریای سرخ مورد اصابت حملات خود قرار میدهند.
با همه این شرارتهای شیطان بزرگ، باز به تریج قبای غربگرایان برنمیخورد که برای منافع ملی در برابر غرب از خود عکسالعمل نشان دهند و از آنسو مدام به مذاکرات فراتر از هستهای توصیه میکنند. میگویند روابط بینالملل خواندهایم و درسش را هم دادهایم، اما معلوم نیست چرا مذاکره تحت فشار و تحریم را که کاملاً برای منافع ملی ضرر دارد و از قبل نتیجه آن مشخص است، تجویز میکنند؟!
هنوز که هنوز است غصه این را میخورند که چرا در جریان سفر «شینزو آبه» نامه ترامپ از زیر پای آبه خارج نشد تا به دست رهبری برسد! چنانچه آمریکا با شورای همکاری خلیجفارس همدست شوند و درباره جزایر سهگانه بیانیه منتشر کنند، کک غربگرایان نمیگزد، اما کافی است روسیه یا چین همین عمل را مرتکب شوند؛ آن گاه سقف آسمان را به زمین میدوزند.
غربگرایان توافق راهبردی ایران و چین را به منزله غارت منافع ملی ایران تبلیغ میکردند و عملاً با ممانعت از تقرب راهبردي دو کشور، فرصتها و امکانهای بسیاری را از کشور سلب کردند؛ اما در برابر آمریکا بدون لحاظ منافع ملی از مذاکرات تکمیلی و برجامهای اضافه حرف میزنند! علت این تناقضها روشن است؛ برای جریانی که زیست و بقای سیاسی و حتی هویت اجتماعی خود را در پیوند با غرب و خاصه آمریکا تعریف کرده است، چارهای جز ابراز اشتیاق به غرب و ساکنان آن و اظهار تنفر به شرق و به طور مشخص روسیه و چین ندارند.
عزیز غضنفری
▼ گزارش روز
پشت پای نرم اروپا به کاخ سفید؟!
جنگ اوکراین به هیچ عنوان به سود ناتو پیش نمیرود و وضعیت میدانی و فرامتنی آن روز به روز به ضرر کییف و اعضای پیمان آتلانتیک شمالی پیچیدهتر میشود. در یکی از تازهترین این موارد، ۱۵ کشور اروپایی عضو ناتو مدعی شدهاند که در واکنش به حملههای هوایی روسیه به اوکراین قصد دارند سیستم دفاع هوایی خود را تقویت کنند. آلمان هماهنگی اجرای طرحی برای این منظور را برعهده دارد که تفاهمنامه آن امضا شده است؛ اما سؤال اصلی اینجاست که آثار فرامتنی چنین اقدامی بر مناسبات داخلی ناتو چه خواهد بود؟ آیا میتوان ادعا کرد که میان اعضای اروپایی ناتو و آمریکا شکاف معناداری پس از وقوع جنگ اوکراین درگرفته و در حال نشان دادن خود است؟
ایده تقویت سپر دفاع هوایی کشورهای اروپایی را «اولاف شولتس» صدراعظم آلمان اواخر ماه اوت مطرح کرد و حاصل آن را «دست یافتن به امنیت برای تمام اروپا» خواند. شولتس درباره اهمیت این طرح گفته بود سپر دفاع هوایی مشترک اروپایی با صرفهتر و توانمندتر از آن خواهد بود که هر کشوری برای خود با هزینه زیاد یک سامانه دفاعی بسیار پیچیده بر پا کند.ارتش آلمان در حال حاضر برای مقابله با تهاجم هواپیماها و هلیکوپترها در فاصله نزدیک از موشکانداز شانهپرتاب «استینگر» استفاده میکند که در اختیار اوکراین نیز قرار گرفته است. برای مقابله با پرندههای مهاجم در فاصله متوسط، آلمان 12 سامانه ضدهوایی پاتریوت در اختیار دارد که به باور کارشناسان برای دفاع از سراسر این کشور به هیچ وجه کافی نیست. در طرح سپر آسمان اروپا قرار است آلمان و 14 کشور اروپایی عضو ناتو به طور مشترک سامانههای دفاعی مورد نیاز را خریداری و مستقر کنند. این طرح به کشورهای اروپایی امکان میدهد با صرف هزینه کمتر سیستم دفاع ضدهوایی خود را کارآمدتر کنند.
اما نمیتوان نسبت به منازعه مهمی که به تازگی در ناتو میان آمریکا و اعضای اروپایی پیمان آتلانتیک شمالی شکل گرفته، بیتفاوت ماند! اقدام اخیر اروپاییها نشان میدهد، آنها نسبت به نقشآفرینی واشنگتن و مرکزیت آن برای حفظ امنیت اروپا دچار تردید اساسی شدهاند. همپیمانی 15 عضو اروپا به بهانه حفاظت مشترک از حریم هوایی خود، قطعاً مورد استقبال آمریکا قرار نمیگیرد؛ زیرا میتواند الگویی هر چند محدود برای همافزایی بیشتر اعضای اروپایی ناتو و در نتیجه، تضعیف قدرت مانور آمریکا در درون پیمان آتلانتیک شمالی باشد. از سوی دیگر، ما با مفهومی مهم با عنوان اروپای در حال گذار مواجه هستیم که باید نسبت به آن درک جامعی داشته باشیم. کاهش قدرت احزاب سنتی (اعم از محافظهکار و سوسیالدموکرات) در اروپای واحد و رشد آرای احزاب و گروههای ملیگرا و ضد یورو و فراتر از آن، سردرگمی راهبردی اتحادیه اروپا در مواجهه با پدیدههای سیاسی و اجتماعی جاری در این مجموعه، جملگی نمادها و نشانههای این گذار به شمار میآید. اگرچه برخی احزاب و گروههای سیاسی در اروپا موضوع «استقلال از آمریکا در نظام بینالملل» را بهمثابه یک «هدف» در راستای احیای اروپای واحد مطرح میکنند، اما راهبردها، تاکتیکها و ابزارهای اتحادیه اروپا در راستای رسیدن به این هدف هنوز تعریف نشده است. با این حال، ضرورت گذار از آمریکا(به ویژه در ابعاد نظامیـ امنیتی) در میان اکثر شهروندان اروپایی درک شده و اگر سران اتحادیه اروپا نتوانند پاسخی نسبت به این مطالبه ارائه کنند، با بحرانی تمام عیار مواجه خواهند شد. بدون شک، در آیندهای نزدیک شاهد ابراز گلایههایی شدید از سوی مقامات آمریکایی نسبت به تصمیم اخیر 15 عضو اروپایی ناتو خواهیم بود. با همه این اوصاف، کلیت روند شکل گرفته در ناتو، موقعیت آمریکا در این پیمان جمعی را تا حد زیادی تضعیف خواهد کرد.
سعید سبحانی
▼ اخبار
1ـ غایب مناظره انتخاباتی جمهوریخواهان
بر اساس فهرست منتشر شده از سوی کمیته ملی جمهوریخواهان، ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا و نامزد پیشرو حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاستجمهوری 2024 این کشور از شرکت در مناظره دوم هم صرفنظر کرده و این دوره از برنامه مناظره هم بدون حضور وی برگزار میشود. بر این اساس، «ران دیسانتیس» فرماندار ایالت فلوریدا، «نیکی هیلی» فرماندار سابق کارولینای جنوبی، «تیم اسکات» سناتور کارولینای جنوبی، «ویوک راماسوامی» کارآفرین آمریکایی، «مایک پنس» معاون رئیسجمهور سابق، «کریس کریستی» فرماندار سابق ایالت نیوجرسی و «داگ بورگوم» فرماندار داکوتای شمالی در این مناظره شرکت خواهند کرد. پیشتر دونالد ترامپ، اولین مناظره انتخاباتی را هم نادیده گرفت و در پیامی ادعا کرد میتواند تمام نامزدهای دیگر حزب جمهوریخواه در آن مناظره را شکست دهد. او روز دوشنبه نیز مناظرات مقدماتی جمهوریخواهان را اقدامی «احمقانه» توصیف کرد و مناظره را مانند یک مصاحبه شغلی عنوان کرد. ترامپ سپس گفت به چنین برنامههایی علاقهمند نیست.
2ـ هیچ استادی از دانشگاه تهران اخراج نشده است
دکتر مقیمی، رئیس دانشگاه تهران درباره ادعای اخراج چند نفر از استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: «مدتی است در فضای مجازی و رسانههای معاند بحث خروج استادان دانشگاهی را مطرح میکنند. باید بگویم در دانشگاه تهران در دو سال اخیر حتی یک مورد اخراجی نداشتهایم. مواردی وجود دارد که استاد حقالتدریس یا پیمانی بوده که بنا به دلایلی آن فرد موفق به کسب شاخصهای علمی لازم نشده و گروه آموزشی نسبت به آن فرد ارزیابی مثبت نداشته است؛ بنابراین طبیعی است وقتی قرارداد استادی یک ساله است و پس از پایان مدت قرارداد مجدداً با وی قراردادی منعقد نمیشود، این حالت دیگر معنای اخراج ندارد و فقط به معنای پایان قرارداد رسمی سازمان است؛ ضمن اینکه اگر به این موضوع نگاه کنیم همواره شاهد این نوع قراردادها و رفتن و آمدنها هستیم.»
3ـ کارگزاران در عرصه انتخابات فعال است
«محمد قوچانی» رئیس کمیته سیاسی حزب کارگزاران گفت: «کارگزاران با شرکت فردی اعضای حزب در انتخابات مخالفت کرده است، اما شکل ائتلافی در چهار صورت ممکن است؛ در قالب جبهه اصلاحات، در قالب جبهه جدیدی از اصلاحطلبان، جبهه اعتدال با معتدلین اصولگرا و اصلاحطلبان و چهارم در صورت اپوزیسیون یا جنبش اجتماعی. رأی کمیته سیاسی همکاری با جبهه اصلاحات بوده اما جبهه اصلاحات فاقد راهبرد مشخصی است تا جایی که در اطلاعیه پیش از ثبتنام اولیه گفته است توصیهای به اصلاحطلبان ندارد. همچنین بهتدریج با 10 چهره سیاسی مرجع، مانند سیدمحمد خاتمی، سیدحسن خمینی، ناطقنوری، ظریف و لاریجانی دیدار میکنیم.»
4ـ تنش در روابط تلآویوـ مسکو بالا گرفت
تنش در روابط روسیه و تلآویو بالا گرفته است، تا آنجا که «ماریا زاخارووا»، سخنگوی وزارت خارجه روسیه ضمن انتقاد از حمایت رژیم اسرائیل از امنیت نیروگاه و تأسیسات هستهای اوکراین، موضوع هولوکاست را به مقامات تل آویو یادآوری کرد. در رویارویی دیپلماتیک اخیر، روابط روسیه و رژیم صهیونیستی با چالش مواجه شده و مسکو تل آویو را متهم کرده است که به اوکراین در حفاظت از نیروگاههای هستهای خود کمک میکند.
5ـ ترامپ کلاهبردار
قاضی ایالت نیویورک حکم داد که ترامپ و پسرانش برای سالها در حین بنا کردن امپراتوری املاک و مستغلاتش، که او را به شهرت و همچنین زمامداری کاخ سفید رساند، مرتکب کلاهبرداری شده است. قاضی ایالت نیویورک گفت: ترامپ و شرکتش، بانکها و شرکتهای بیمه و دیگران را با ارزشگذاری بیش از حد روی داراییهای خود و اغراقکردن در ارزش اموال، بر اساس اسناد مورد استفاده در معاملات و تأمین مالی، فریب دادهاند.
▼ اخبار کوتاه
◄ واریز سود به حساب سهامداران/ در شش ماه ابتدایی سال جاری بیش از 51 هزار میلیارد تومان سود از سوی سپردهگذاری مرکزی از طریق اطلاعات سامانه سجام به حساب 42 میلیون سهامدار واریز شد. در آخرین هفته شهریور نیز 2 هزار و 912 میلیارد و 406 میلیون تومان سود جاری و سنواتی از سوی سپردهگذاری مرکزی از طریق اطلاعات سامانه سجام به حساب سهامداران واریز شد.
◄ اتصال خزر به خلیجفارس نزدیک است/ وزیر راه و شهرسازی گفت: «تا سه ماه آینده با افتتاح راهآهن رشتـ کاسپین از بندر شهید رجایی به دریای شمال و بندر کاسپین متصل میشویم. برای توسعه ترانزیت ایران توسعه کریدورهای شمالـ جنوب با اتصال ریلی و سپس جادهای بین دریای شمال و دریای جنوب ضرورت است.»
◄ عضو جدید «باشگاه تریلیون دلاری»/ گزارشهای جدید نشان میدهد، تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی برای اولین بار از سقف یک تریلیون دلار فراتر رفت. به این ترتیب، عربستان سعودی موفق شد بسیار زودتر از تاریخ تعیین شده در سال 2025 به هدف پیوستن به باشگاه تریلیون دلاری دست پیدا کند.
◄ قول برای رفع مشکل تهلنجیها/ آیتالله حسینیبوشهری، عضو مجلس خبرگان رهبری شب گذشته در دیدار با آقای رئیسی خواستار برطرف شدن نگرانی مردم نسبت به کالای ملوانی و افزایش سفر ملوانان شد. رئیسجمهور نیز اظهار داشت: «این مطالبه در اسرع وقت پیگیری خواهد شد.»
◄ سه سرمربی ایرانی/ در رقابتهای تکواندو هانگژو «یوسف کرمی» هدایت تیم ملی پاکستان، «فرزاد عبدالهی» هدایت تیم ملی لبنان و «محمدرضا یاری» هدایت تیم ملی تکواندو عراق را بر عهده داشته و تکواندوکاران این کشورها را هدایت میکنند.
◄ قالیباف در آفریقای جنوبی/ رئیس مجلس شامگاه دیشب به منظور حضور در نهمین مجمع پارلمانی گروه بریکس وارد فرودگاه واترکلوف در پرتوریای آفریقای جنوبی شد و مورد استقبال رسمی مقامات پارلمانی این کشور قرار گرفت.
◄ توهین مکرون به پناهجویان/ رئیسجمهور فرانسه در یک برنامه تلویزیونی با اشاره به موج مهاجرت پناهجویان از شمال آفریقا به اروپا گفت: «ما نمیتوانیم تمام بدبختیهای دنیا را جذب کنیم.»
◄ عروسی مرگبار عراق/ در پی وقوع آتشسوزی در یک تالار جشن عروسی در شهرستان حمدانیه استان نینوا واقع در شمال غرب عراق، دست کم 100 نفر کشته و 150 نفر زخمی شدند.
◄ مشکل کنسرت نداریم/ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: «در هیچ استانی برای برگزاری کنسرت مشکلی نداریم.»