جنبشهای مقاومت از سال ۱۹۴۸ تاکنون بالغ بر ۱۷ عملیات تبادل اسرا با رژیم صهیونیستی انجام دادهاند. در این اتفاقات هزاران نفر از اسرای فلسطینی که برخی از آنها با حبس ابد و احکام بسیار سنگین مواجه بودند، آزاد شدهاند. از مهمترین این عملیاتها میتوان به عملیات تبادل «الجلیل» و «وفاداری آزادگان» اشاره کرد. در این عملیات، طرف فلسطینی توانست شرایط خود را به دشمن صهیونیستی دیکته کرده و هزاران نفر از اسرای فلسطینی را در برابر سه صهیونیست در عملیات اول و یک صهیونیست دیگر در عملیات دوم آزاد کند. در حالی که شرایط نامتوازن عملیات تبادل اسرا خشم بسیاری از محافل صهیونیستی را برانگیخت، اما رژیم صهیونیستی هر بار مجبور شد این تبادل را بپذیرد. در این فرآیند افزون بر اسرا، جنازه افراد کشته شده و نقشههای میدان مین نیز بین دو طرف تبادل شده است. در گزارش پیشرو سعی کردهایم مهمترین عملیات تبادل اسرا را از زمان حمله وحشیانه رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸ تاکنون شرح دهیم:
۱ ـ تبادل بعد از جنگ سال ۱۹۴۸، که رژیم صهیونیستی عملیات تبادل اسرا را با مصر، اردن، سوریه و لبنان انجام داد و در جریان آن صدها نظامی عرب را در مقابل صدها نظامی صهیونیست آزاد کرد.
۲ ـ در سال ۱۹۵۴ نیروهای مصری و سوری در دو عملیات در «کانال سوئز» و «بلندیهای جولان»، ۱۵ نظامی صهیونیست را به اسارت گرفتند. مصر نظامیان را به رژیم صهیونیستی تحویل داد، اما سوریه چهار نفر از این افراد را با ۴۱ اسیر سوری که در سال ۱۹۵۶ اسیر شده بودند، مبادله کرد. گفتنی است، اسیر پنجم رژیم صهیونیستی در زندان سوریه به هلاکت رسیده بود.
۳ ـ در روز ۲۱ ژانویه سال ۱۹۵۷ صهیونیستها پنج هزار و پانصد مصری را که در جنگ سال ۱۹۵۶ اسیر کرده بود، آزاد کردند. درمقابل، مصر نیز چهار نفر از اسرای صهیونیست را که در همان جنگ به اسارت گرفته بود، آزاد کرد.
۴ ـ در ۱۲ دسامبر سال ۱۹۶۳ عملیات تبادل اسرا میان رژیم صهیونیستی و سوریه صورت گرفت و در جریان این عملیات ۱۱ نظامی و شهروند صهیونیستی در مقابل ۱۵ اسیر سوری آزاد شدند.
۵ ـ در ۱۵ ژوئن سال ۱۹۶۷ عملیات تبادل اسرای جنگ سال ۶۷ میان صهیونیستها و کشورهای عربی آغاز شد و در سال ۱۹۶۸ به پایان رسید.
۶ ـ در سال ۱۹۶۸ اولین عملیات تبادل اسرا میان اشغالگران قدس و جبهه ملی برای آزادی فلسطین با میانجیگری صلیب سرخ انجام شد. مبارزان این جبهه یک هواپیمای صهیونیستی وابسته به «شرکت العال» را با صد سرنشین ربوده و آن را مجبور به فرود در الجزایر کردند. این عملیات با آزادی سرنشینان این هواپیما در مقابل آزادی ۳۷ اسیر فلسطینی که حکمهای شدیدی در زندانهای رژیم صهیونیستی برای آنها تعیین شده بود، به پایان رسید.
۷ ـ در سال ۱۹۷۴ رژیم صهیونیستی مجبور شد ۶۵ اسیر فلسطینی را در مقابل آزادی دو جاسوس خود در مصر آزاد کند.
۸ ـ در سال ۱۹۸۳ نیز عملیات تبادل اسرا میان رژیم صهیونیستی و «جنبش فتح» انجام شد. در این عملیات همه بازداشتیهای بازداشتگاه انصار در جنوب لبنان که شامل ۴ هزار و ۷۰۰ نفر بودند، آزاد شدند. افزون بر این، تعداد ۶۵ اسیر دیگر نیز از زندانهای صهیونیستی آزاد شدند. جنبش فتح نیز درمقابل، ۶ نظامی صهیونیست از یگانهای ویژه این رژیم را که به اسارت گرفته بود، آزاد کرد.
۹ ـ در سال ۱۹۸۴ رژیم صهیونیستی مجبور شد در برابر آزادی شش صهیونیست، ۳۱۱ اسیر سوری را آزاد کند.
۱۰ ـ در سال ۱۹۸۵ جبهه ملی فلسطین شاخه فرماندهی کل موفق شد در ازای تحویل دادن سه نظامی صهیونیستی که آنها را در جنوب لبنان اسیر کرده بود، ۱۱۵۰ اسیر فلسطینی و لبنانی و تعداد دیگری از اسرای عرب را آزاد کند.
۱۱ ـ در سال ۱۹۹۱ دو عملیات تبادل اسرا میان رژیم صهیونیستی و حزبالله لبنان انجام شد. اولین تبادل در ۲۱ ژانویه بود که بهموجب آن رژیم صهیونیستی مجبور شد ۲۵ بازداشتی را که دو زن نیز در بین آنها بودند، آزاد کند. در عملیات دوم رژیم صهیونیستی مجبور شد برای بازگرداندن جنازه یکی از نظامیان خود که نزد حزبالله بود، ۵۱ اسیر را از بازداشتگاه «الخیام» آزاد کند.
۱۲ ـ در سال ۱۹۹۷، عملیات تبادل اسرا میان اردن و رژیم صهیونیستی انجام شد. اردن مزدوران و جاسوسان صهیونیستی را که در جریان ترور ناکام «خالد مشعل» اسیر شده بودند، آزاد و درمقابل، رژیم صهیونیستی «شیخ احمد یاسین»، مؤسس جنبش حماس را آزاد کرد.
۱۳ ـ حزبالله لبنان در سال ۱۹۹۸ موفق شد در ازای تحویل دادن جنازه یک درجهدار صهیونیست، ۶۰ اسیر لبنانی را که ۱۰ نفر از آنها از زندانیهای داخل سرزمینهای اشغالی و ۵۰ نفر دیگر از زندان «الخیام» بودند، آزاد کند. حزبالله همچنین جنازه ۴۰ شهید لبنانی را در این عملیات از رژیم صهیونیستی بازپس گرفت.
۱۴ ـ در سال ۲۰۰۴ نیز عملیات تبادل اسرا میان حزبالله لبنان و رژیم صهیونیستی انجام شد. میانجیگری این عملیات را آلمان برعهده داشت. براساس این تبادل، جنازه سه نظامی صهیونیستی و یک نیروی احتیاط صهیونیستی با ۴۰۰ اسیر فلسطینی، ۲۳ اسیر لبنان، ۵ اسیر سوری، ۳ اسیر مراکشی، ۳ اسیر سودانی، یک لیبیایی و یک شهروند آلمانی که رژیم صهیونیستی وی را به وابستگی به حزبالله متهم میکرد، مبادله شدند. تحویل پیکر ۵۹ شهروند لبنانی و تحویل نقشه میدانهای مین در جنوب لبنان و بقاع غربی از دیگر مواردی بود که تلآویو مجبور به اجرای آن در این عملیات شد.
۱۵ ـ در سال ۲۰۰۸ حزبالله لبنان بار دیگر عملیات تبادل اسرا را با دشمن صهیونیستی انجام داد و در این تبادل «سمیر قنطار» و سه نفر دیگر از اسرای لبنانی را که در جنگ ۳۳ روزه اسیر شده بودند، به همراه پیکر صدها نفر از شهدای فلسطینی و لبنانی و آزادی تعدادی از اسرای فلسطینی تحویل گرفت و در مقابل جنازه دو اسیری را که در سال ۲۰۰۶ به دست نیروهای حزبالله اسیر شده و در حملات موشکی رژیم صهیونیستی به لبنان جان باخته بودند، به صهیونیستها تحویل داد.
۱۶ ـ در ۱۱ اکتبر سال ۲۰۱۱، جنبش حماس با دشمن صهیونیستی در زمینه تبادل ۱۰۲۷ اسیر فلسطینی با «گلعاد شالیت» صهیونیست که در بند نیروهای حماس بود، به توافق دست یافت. شالیت از سال ۲۰۰۶ به دست نیروهای حماس به اسارت درآمده بود و براساس اعلام روزنامه صهیونیستی، در ازای آزادی اسرای فلسطینی به رژیم صهیونیستی بازگردانده شد.
۱۷ ـ ۲۵ نوامبر ۲۰۲۳ رژیم صهیونیستی در ازای ۵۰ اسیر صهیونیستی، ۱۵۰ اسیر فلسطینی را آزاد کرد. افزون بر این، ۱۰ تایلندی و یک فیلیپینی نیز از سوی حماس به نشانه حسن نیت آزاد شدند.