«محمد کهندل» کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفتگو با «صبح صادق» درباره سخنان اخیر رئیسجمهور در گردهمایی سراسری مسئولان بسیج دانشجویی مبنی بر این موضوع که دانشجو در صورت کتک خوردن هم نباید مملکت خود را رها کند و از کشور خارج شود، به این موضوع اشاره کرد و گفت: «ابتدا باید گفت این انتظار وجود دارد که رئیسجمهور محترم در جمع دانشجویان که یک جمع نخبگانی است، به جای طرح این مسائل به برنامههای اقتصادی کشور اشاره میکردند.» وی ادامه داد: «یکی از موضوعاتی که سالهاست به دولتمردان تذکر داده میشود و رهبر معظم انقلاب نیز بارها این نکته را به مسئولان متذکر شدهاند، دور شدن هر چه سریعتر از پرداختن به مسائل حاشیهای است؛ زیرا مسائل مهمتری وجود دارد که دولتمردان باید به آنها توجه کنند و آن موارد را در مرکز توجه خود، مسئولان و عموم ملت قرار دهند.»
کهندل در این باره یادآور شد: «اینکه رئیسجمهور بیان کردند دانشجو در صورت کتک خوردن باید در کشور بماند، طرح مسائل حاشیهای است؛ در حالی که برای ماندن دانشجو یا هر قشر دیگری از مردم و تمایل نداشتن به مهاجرت، دولت باید به دنبال راهکارهای تأمین معیشت و افزایش رفاه در جامعه باشد.»
این استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی با طرح سؤالی از آقای رئیسجمهور تصریح کرد: «آقای رئیسجمهور بهتر است به این پرسش پاسخ دهند که مگر الان مسائل مهم دیگری برای مطرح کردن در جمع دانشجویان به عنوان آیندهسازان وجود ندارد که به مسئله کتک خوردن و مهاجرت نکردن از کشور اشاره کردهاند؟ ضمن اینکه اصولاً این حرفها کمی غیر منصفانه است، گویا که مثلاً کتک خوردن دانشجویان موضوعی عادی و یک مشکل است.»
وی معتقد است: «بنده بر این باورم که طرح مسائل حاشیهای آن هم در حد ریاستجمهوری طرح انحرافزاست، چرا که انتظار میرود رئیسجمهور در جمع آیندهسازان کشور و فرهیختگان درباره برنامههای اقتصادی و توسعهای کشور ناظر بر رشد اقتصادی سخن بگوید؛ برای نمونه رئیسجمهور در دانشگاهها میتواند مسائلی، مانند بودجه سال آینده کشور و میزان کسری بودجه را به بحث و بررسی بگذارد.»
وی در این باره تصریح کرد: «به جای اینکه رئیسجمهور در جمع دانشجویان مسائل انحرافی را مطرح کند و اینگونه وقت ارزشمندی که میتواند محلی برای چارهاندیشی حل مشکلات کشور باشد، از دست برود، میتواند درباره این موضوع که مثلاً در خصوص متمم بودجه در مجلس یا درخواست کمک از دانشجویان برای ارائه راهکارهای خود برای حل مشکلات اقتصادی جامعه سخن بگوید؛ در این صورت است که احساس میشود رئیسجمهور برای دانشگاه و دانشجو جایگاه ارزشمند و حقیقی آن را قائل شده است.»
این کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی یادآور شد: «وقتی رئیسجمهور عنوان میکند که دانشجو اگر کتک خورده باشد نباید از این کشور برود، اشاره به این موضوع است که حال اقتصاد خوب نیست و دانشجو به هر قیمتی باید در کشور بماند، جدای از اینکه این موضوع یک بحث حاشیهای است و جای آن در دانشگاه نیست و رئیسجمهور به جای این سخن باید به این موضوع اشاره میکرد که دولت در تلاش است دورنمای اقتصادی را برای آحاد جامعه بهبود دهد.»
محمد کهندل یادآور شد: «تنها با ارائه دورنمای رشد و رفاه اقتصادی است که میتوان آحاد مردم، به ویژه جوانان جویای کار و فارغالتحصیلان دانشگاهی را به ماندن در کشور تشویق کرد. اگر رئیسجمهور در جمع دانشجویان حاضر شود و به جای پرداختن به مباحث انحرافی درخصوص بودجه، راهکارهای کاهش تورم، تجارت، تعامل بهتر با مردم و... از دانشجویان نظرسنجی کند، قطعاً این موارد نه تنها نتایج بهتری خواهد داشت؛ بلکه امیدبخش است و باعث عدم میل به مهاجرت میشود.»
وی در این باره افزود: «وقتی دانشجو در چنین مواجههای با رئیسجمهور قرار بگیرد، به این نکته بسیار مهم امیدوار میشود که مسئولان و دولتمردان برای او ارزش قائلند و به راهکارها و تفکرات دانشجویانی که دغدغه رفع مشکلات و مسائل کشور را دارند، بها میدهند. این موضوع زمینهساز آغاز همفکری، همراهی و همکاری دانشجویان و دانشگاه با دولت است.»
محمد کهندل معتقد است: «در این صورت میتوان مانع مهاجرت دانشجویان شد. وقتی دانشجو احساس کند تمام نیروها و ابزارهای کشور برای حل مشکلات و به نتیجه رسیدن و ثمر دادن رشد و بهبود اقتصادی به کار گرفته شده است نه اینکه در جمع دانشجویان عنوان شود حتی اگر وضعیت اقتصادی خراب است، دانشجو نباید به دولت اعتراضی داشته باشد یا در صورت کتک خوردن نیز نباید از کشور خارج شود. ضمن اینکه به تجربه دیدهایم هر گاه دانشجویان و جوانان بیشتر در امورات کشور و تصمیمات دخیل بودهاند، علاقه و مشارکت آنها نیز به کشور و مسائل آن افزایش یافته و مسائلی، چون مهاجرت نیز روندی کاهشی داشته است.»
این عضو هیئت علمی دانشگاه یادآور شد: «دانشجو زبان زور را رد میکند، بلکه زبان کار وعمل و تفاهم را میپسندد؛ به این دلیل تأکید میکنم رئیسجمهور با دادن آمار و برنامههایی که قرار است برای بهبود وضعیت معیشتی و اقتصادی انجام شود، میتواند امیدواری ایجاد کند.»
وی تأکید کرد: «امیدواری که در زمینه بهبود وضعیت اقتصادی کشور داده میشود، نباید فقط خاص دانشجویان و فارغالتحصیلان داخل کشور بدانیم، بلکه وقتی نسبت به بهبود وضعیت اقتصادی امیدواری داده میشود، قطعاً بخش زیادی از افرادی که به خارج مهاجرت کردهاند نیز تمایل پیدا میکنند به وطن خود بازگردند؛ چرا که دولت برنامه محور عمل میکند و دنبال اشتغالزایی و بهبود محیط کسبوکار است. ضمن اینکه در حال حاضر تعداد زیادی از افرادی که به هر دلیلی از کشور مهاجرت میکنند، بعد از چند سال یا به کشور بازگشته یا علاقهمند به بازگشت هستند.»
این کارشناس اقتصادی گفت: «وزارت علوم باید در این زمینه بسیار کوشا باشد؛ همکاری وزارت علوم با دولتمردان به ویژه در بخشهای اقتصادی برای استفاده از نظرات و کارشناسی دانشجویان نخبه به بهبود روند حل مشکلات اقتصادی کشور کمک میکند؛ پس راههای گوناگونی برای امیدوار کردن دانشجویان به منظور باقی ماندن در کشور وجود دارد به جای اینکه از دانشجو بخواهیم بعد از کتک خوردن در کشور بماند.»
کهندل معتقد است: «نباید همه چیز را صفر و صدی دید، وقتی از دانشجوی اخراجی صحبت میشود، به این معنا نیست که همه دانشجویان اخراجی بیگناه اخراج شدهاند، ممکن است برخی ابهاماتی اخراج شده باشند؛ اما در این خصوص نباید سیاسی برخورد کرد، بلکه باید منصفانه مسائل را مطرح کرد تا حق هیچ دانشجویی زائل نشود و دانشجویانی که با دلایل مبرهن اخراج شدهاند، خود را داخل دانشجویانی نکنند که به فکر اعتلای این سرزمین و بهبود وضعیت اقتصادی و رفع مشکلات جامعه هستند.»
وی در پایان گفتگو خاطر نشان کرد: «اگر رئیسجمهور به اشتغال، مسکن، افزایش رفاه دانشجویان برای ازدواج و سایر مسائلی که با توسعه اقتصاد در ارتباط است، توجه داشته باشد، قطعاً کمتر دانشجویی میل به مهاجرت پیدا میکند و همه برای سرافرازی ایران اسلامی تلاش خواهند کرد.»