پدیده انقلاب اسلامی، محصول تفکر و روحیه انقلابی مردم ایران بود و مبتنی بر اصول و مبانی خاصی شکل گرفت؛ از این رو اولین و مهمترین شاخص برای تفکر و روحیه انقلابی، همین التزام به مبانی و اصول و ارزشهای اساسیِ انقلاب است؛ اما این مبانی و اصول چیست؟
الفـ اسلام ناب محمدی؛ مهمترین مبنای انقلاب اسلامی، اسلام ناب محمدی است؛ یعنی اسلامی که ضد تحجر و التقاط است و با ظلم و استکبار و فساد و ویژهخواری سر سازش ندارد و سلطه و دخالت بیگانگان را بر نمیتابد و علیه اشرافیگری و اختلاف طبقاتی میشورد و طرفدار محرومان بوده و عدالتخواه است و علاوه بر آن، حاکمیت توأمان اسلام و مردم را توصیه میکند؛ نه لائیک و غربگراست (مانند اسلام آمریکایی) و نه تکفیری و خشن (مانند اسلام متحجر که داعش را تولید میکند) و نه مناسکی و میان تهی است؛ بلکه بر فقاهت استوار است. این اسلام اهل انزوا و گوشهگیری نیست و خود را در روابط فردی محصور نکرده؛ بلکه به سمت قیام و عمل حرکت میکند و معتقد به تشکیل حکومت است، نه اینکه سیاست و حکمرانی را وظیفه خود نداند.
ب ـ پیشرفت و تکامل در تعامل با محیط در عین مراقبت از انحرافهای ممکن؛ به عبارت دیگر باید اهتمام به تحول علوم مرتبط با اداره جامعه در عرصههای سیاسی و اقتصادی و فرهنگی اعم از فقه و جامعهشناسی و علوم سیاسی و... داشته باشیم و البته رهبری این تحول باید به دست متخصصان و دانشمندان باشد که اهل تعمق بوده و در زمینه یافتن راههای نو، تبحر دارند. نکته مهم در این محور، پرهیز از خاماندیشی و ارائه نظریههای بیمبنا و بسیط است. اگر در تعامل با محیط به فکر تحول و تکامل نباشیم یا اینکه به اسم تکامل، به ورطه خاماندیشی و بسیطگویی بیفتیم نیاز نرمافزاری انقلاب در حل مشکلاتی که با آنها مواجه میشود، بیپاسخ گذاشته و مانع از روند جاری انقلاب میشویم که در نهایت به رکود و خمیدگی آن منجر میشود.
ج ـ حمایت از محرومان و مظلومان در هر نقطه عالَم. در نقطه مقابل این محور، بیتفاوتی نسبت به محرومان در اداره کشور و کنار گذاشتن عدالت اجتماعی و در مقابل، تمرکز بر توسعه اقتصادی به مفهوم لیبرال و نئولیبرال و نیز بیتوجهی به مظلومان عالم قرار دارد که در تعارض با انقلابیگری است.