از ما عصبانی باشید!

آیه پایانی سوره فتح، تصویری زنده و پرمعنا از سیمای امت اسلامی به دست می‌دهد. خداوند در این آیه صفات امت همراه پیامبر (ص) را چنین ترسیم می‌کند؛ در برابر کافران سختگیر و مقاوم‌اند، در میان خودشان سرشار از محبت و مهربانی‌اند، همواره در مسیر رشد و کمال قدم برمی‌دارند و در نهایت به جایی می‌رسند که این استقامت و رشد، خشم دشمنان خدا را برمی‌انگیزد.
خشم و ناراحتی کفار از دیدگاه قرآن، نه یک امر منفی، بلکه نشانه سلامت راه مؤمنان و گواه درستی مسیر آنان است. زیرا دشمنان خدا از چیزی ناراحت می‌شوند که خلاف منافع و خواسته‌های باطل آنان است و این درست همان چیزی است که خدا از مؤمنان می‌خواهد. اما پرسش اینجاست که مؤمنان چگونه می‌توانند کاری کنند که کفار از آنان عصبانی شوند و اصلاً چرا باید به دنبال چنین اثری باشند؟ آیا این خشم، صرفاً یک واکنش عاطفی است یا حکمت و فلسفه‌ای پشت آن وجود دارد؟ برای پاسخ باید به دو نکته توجه کنیم:
نخست اینکه خشم کفار نسبت به مؤمنان، نتیجه طبیعی ایمان و عمل صالح آنان است. هرگاه مسلمانان با اخلاص، عزت، مقاومت و همبستگی قدم بردارند، منافقان و دشمنان دین ناخودآگاه دچار عصبانیت و کینه می‌شوند.
دوم اینکه این خشم نشانه‌ای از تأثیرگذاری مؤمنان بر جبهه باطل است. دشمن زمانی می‌رنجد که احساس خطر کند و این یعنی مؤمنان در جایگاه واقعی خود ایستاده‌اند. از این رو، برای اینکه مؤمنان موجب خشم کفار شوند، پیش از هر چیز باید در ایمان خود استوار باشند و در رفتارشان نماد عملی اسلام را نشان دهند. نخستین راه، حفظ عزت و استقلال است. قرآن کریم بار‌ها تأکید کرده است که «وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِینَ»؛ یعنی عزت ویژه خدا و پیامبر (ص) و مؤمنان است. اگر مسلمانان در برابر سلطه‌طلبی‌های دشمنان سر خم نکنند، طبیعی است که قدرت‌های استکباری از این ایستادگی برآشوبند. دشمن می‌خواهد امت اسلامی همیشه وابسته، ترسان و نیازمند باقی بماند، اما وقتی ببیند مسلمانان با اتکاء به خداوند روی پای خود ایستاده‌اند، خشمگین می‌شود. راه دوم، حفظ وحدت و همبستگی میان مؤمنان است. دشمنان خدا همیشه تلاش می‌کنند صفوف مسلمانان را متفرق کنند، چون می‌دانند اتحاد آنان بزرگ‌ترین قدرت است. وقتی مؤمنان به رغم اختلافات قومی، مذهبی و سیاسی، در برابر دشمن مشترک یکدل شوند، این صحنه برای کفار آزاردهنده است. آیه نیز می‌گوید مؤمنان «رُحَماءُ بَیْنَهُم» هستند؛ این همدلی و مهربانی، تیر زهرآگینی است که به قلب دشمن می‌نشیند، زیرا او از راه تفرقه نتوانسته به هدفش برسد. راه سوم، مجاهدت در برابر ظلم و فساد است. یکی از بزرگ‌ترین عواملی که کفار را عصبانی می‌کند، این است که مسلمانان در برابر تجاوز و ستم سر تسلیم فرود نیاورند. تاریخ نشان داده است که هرگاه مسلمانان در برابر استعمار و استبداد قیام کردند، خشم دشمن شعله‌ور شده و عقب نشسته است. آنان می‌خواهند ملت‌ها در سکوت و ذلت باقی بمانند، اما وقتی صدای مقاومت بلند شود، توازن منافع‌شان بر هم می‌خورد. اینجاست که عصبانیت آنان نشانه زنده بودن امت اسلامی است. همان‌طور که خداوند در آیه ۱۳۹ آل‌عمران می‌فرماید: «سستی نکنید، اندوهگین نشوید، شما برترید اگر ایمان داشته باشید.»