بامداد ۲۳ خردادماه، رژیم صهیونی با تجاوزی آشکار، شماری از فرماندهان ارشد نظامی و شهروندان غیرنظامی ایران را به شهادت رساند و همچنین تأسیسات نظامی ایران را هدف حملاتی قرار داد. این اقدام، زمینهساز پاسخی قاطع از سوی جمهوری اسلامی ایران شد؛ پاسخی که فراتر از یک واکنش نظامی صرف، چالشی جدی در برابر ساختار پدافند هوایی چندلایه و گرانقیمت رژیم صهیونی پدید آورد.
«وعده صادق۳» و اثبات ضعف سامانههای میلیاردی
عملیات «وعده صادق۳»، که همان شب با تلاش نیروی هوافضای سپاه آغاز شد و طی ۱۲ روز در ۲۲ موج ادامه یافت، اگرچه درگیریها را موقتاً خاتمه داد، دستاوردهای راهبردی مهمی به همراه داشت. این عملیات، ادعاهای مکرر آمریکا و رژیم صهیونی در خصوص قابلیتهای سامانههای پدافندی رژیم صهیونی را بهشدت زیر سؤال برد. با وجود تمام تبلیغات پیرامون استحکام پدافند رژیم صهیونی، موشکها و پهپادهای ایرانی موفق شدند بیش از ۲۶ هدف راهبردی، بهویژه مراکز نظامی و امنیتی ارتش رژیم جعلی صهیونی را که نقاطی کلیدی به شمار میآمدند، هدف حمله قرار دهند. این نفوذ گسترده، نشان داد که سدهای دفاعی رژیم صهیونی، آنچنان که ادعا میشدند، نفوذناپذیر نیستند.
«سرلشکر سیدیحیی صفوی» دستیار و مشاور فرمانده معظم کل قوا، با اشاره به حجم بالای درگیریها، آماری حیرتانگیز ارائه میدهد: «در جنگ تحمیلی اخیر، تمام ذخایر موشکی (پدافندی) رژیم صهیونی تمام شده بود؛ به این معنا که این رژیم بیش از ۶۰۰ موشک تاد را در این جنگ شلیک کرده بود.» این حجم مصرف بالا، خود گواهی بر شدت عملیات و تلاش مذبوحانه رژیم کودککش صهیونی برای مقابله با امواج حملات ایران است.
سامانه «تاد». لایهای پرهزینه و شکننده
یکی از مهمترین سامانههای پدافندی مورد استفاده رژیم صهیونی، تاد (THAAD) است که دوربردترین لایه دفاع هوایی این رژیم را تشکیل میدهد. تاد، سامانهای دفاع هوایی مرحله پایانی و با ارتفاع بالاست که شرکت لاکهید مارتین آن را طراحی کرده و در سال ۲۰۰۸ برای مقابله با موشکهای بالستیک تولید شده است.
این سامانه از چهار بخش اصلی شامل رادار TPY-۲، مرکز فرماندهی و کنترل، پرتابگرها و موشک رهگیر تشکیل شده است. رادار TPY-۲ توانایی کشف اهداف را از فاصله ۱۰۰۰ کیلومتری دارد و موشکهای آن میتوانند اهداف را تا برد ۲۰۰ کیلومتری منهدم کنند. هر آتشبار تاد معمولاً شامل ۶ تا ۸ پرتابگر است که هر کدام قابلیت شلیک ۸ موشک را دارند. به این ترتیب، یک آتشبار تاد میتواند بین ۴۸ تا ۶۴ موشک شلیک کند. با این حال، بارگذاری مجدد هر پرتابگر حدود ۳۰ دقیقه زمان میبرد که در بحبوحه حملات گسترده، یک نقطه ضعف جدی به شمار میآید.
۴۸ میلیون دلار در مقابل ۴۰ هزار دلار
شکست عملیاتی تاد در برابر حملات ایران، با یک فروپاشی مالی نیز همراه بود. کارشناسان نظامی برآورد کردهاند که هر فروند موشک سامانه تاد حدود ۱۲ میلیون دلار هزینه دارد. در مقابل، قیمت هر پهپاد ایرانی تنها بین ۱۵ تا ۴۰ هزار دلار تخمین زده میشود.
این تفاوت نجومی در قیمت، یک چالش اقتصادی عظیم برای رژیم صهیونی و حامیانش به وجود آورده است. بر اساس برآوردها، اگر سامانه دفاعی صهیونی برای انهدام تنها یک پهپاد ایرانی مجبور به استفاده از یک خشاب چهارتایی از موشکهای تاد شود، رقمی حدود ۴۸ میلیون دلار صرف خواهد شد. افزون بر این، ظرفیت تولید موشکهای تاد در آمریکا، حتی با وجود فشارهای سیاسی، محدود است و تنها حدود ۵۰ فروند در سال تولید میشود. این محدودیت، در کنار نرخ بالای مصرف در طول درگیریهای اخیر، نشان میدهد که پدافند هوایی رژیم صهیونی نه تنها در رهگیری موشکها و پهپادهای ایرانی ضعف دارد، بلکه از نظر پایداری مالی و تأمین مجدد ذخایر نیز بسیار پرهزینه و شکننده است.
درهمشکستن «پیشرفتهترین پدافند جهان»
ساختار دفاع هوایی رژیم صهیونی در سالها و دهههای گذشته، با هزینهای بیش از ۸۵ میلیارد دلار (به گفته سعدالله زارعی)، بهصورت چندلایه شامل سامانههایی، چون تاد، پیکان، فلاخن داوود، گنبد آهنین و پاتریوت مستقر شده است. رژیم صهیونی این سیستم را بهعنوان «پیشرفتهترین پدافند جهان» معرفی میکرد.
اما همانطور که «سرتیپ سمیر راغب» ژنرال بازنشسته ارتش مصر، تأکید میکند: «موشکهای ایرانی موفق شدند از سدهای پدافندی رژیم صهیونی عبور کنند. پدافند هوایی رژیم صهیونی بهعنوان پیشرفتهترین پدافند جهان شناخته میشود. حتی آمریکا چنین سامانه پدافند هواییای در اختیار ندارد. با این حال، در چنین مخمصهای گرفتار شدهاند.»
یکی از مهمترین پیامدهای جنگ اخیر، اثبات ناکارآمدی سیستم پدافند میلیون دلاری رژیم صهیونی در مقابل پهپادها و موشکهای کمهزینهتر ایرانی است. این ناکامی، نشاندهنده یک تحول مهم در عرصه دفاعی منطقه و به رخ کشیدن توان نظامی ایران در عرصه بینالمللی است. این عملیات نشان داد صرفاً گرانقیمت یا چندلایه بودن یک سیستم پدافندی، تضمینکننده امنیت در برابر تاکتیکهای نوین حملات موشکی و پهپادی نیست.