کامل‌ترین مرتبه عصمت

در گستره تاریخ دین، هیچ حقیقتی به اندازه جایگاه اهل‌بیت پیامبر در مرکز توجه اندیشه اسلامی ندرخشیده است. اینکه چرا خداوند اهل بیت (ع) را در قرآن چنین تجلیل و تکریم کرده، تنها یک پرسش تاریخی یا اعتقادی نیست؛ بلکه پرسشی درباره سازوکار هدایت الهی، فلسفه استمرار پیام نبوت و نقش انسان‌های برگزیده در تحقق اراده خداوند در زمین است. آیات مربوط به اهل بیت (ع) نشانه یک حکمت عمیق الهی است که در لایه‌های مختلف قرآن حضور دارد. قرآن کریم نه تنها ایشان را معیار پاکی، میزان حق، تکیه‌گاه ایمان و ادامه‌دهندگان راه رسالت معرفی کرده است؛ بلکه تنها مسیر هدایت امت را راه اهل بیت (ع) دانسته است. همین حقیقت است که ضرورت شناخت ایشان را روشن می‌کند. آغاز این حقیقت را باید از آیه تطهیر دید؛ جایی که خداوند اراده خویش را آشکار می‌کند که «اِنَّما یُریدُ اللهُ لِیُذهِبَ عَنکُمُ الرِّجسَ اَهلَ البَیتِ وَ یُطهِّرَکُم تَطهیرًا»؛ این تطهیر، دلیل روشنی بر این است که اهل بیت (ع) در نگاه خداوند حاملان رسالت و حاملان حقیقت بی‌نقص دین‌اند؛ زیرا تنها قلب‌های پاک و نفوس مطهر می‌توانند بار سنگین هدایت الهی را بر دوش گیرند.
در این میان آیاتی که به وجود مقدسه حضرت زهرا (س) اشاره دارد، بیشتر جلب توجه می‌کند. حضرت فاطمه زهرا (س) حلقه اتصال نبوت و امامت، محور آیه تطهیر، رکن واقعه مباهله، مصداق کامل کوثر، نمونه برتر «هل أتى» و در شمار «بیوتی» است که نور الهی در آنها تجلی می‌کند. تفاسیر بزرگ شیعه و بسیاری از منابع اهل‌سنت نیز این جایگاه را تأیید کرده‌اند. این آیه مهم‌ترین آیه‌ای است که در آن حضرت زهرا (س) محور قرار دارد. بنا بر روایات متواتر، این آیه در شأن پنج تن: پیامبر، علی، فاطمه، حسن و حسین نازل شده است. روایات «حدیث کسا» که در منابع معتبر شیعه و سنی آمده، نشان می‌دهد پیامبر (ص) دست فاطمه (ع) را گرفت، سپس علی (ع) و حسنین (ع) را زیر عبای خویش جمع کرد و فرمود: «اللهم هؤلاء أهل بیتی»؛ هیچ روایت قابل قبولی وجود ندارد که زنان پیامبر (ص) و احدی از مسلمانان در این جمع باشند؛ زیرا شأن نزول آیه مستقل از آیات قبل و بعد است و سیاق، در اینجا منقطع است. بسیاری از مفسران اهل سنت همچون فخر رازی، طبری، سیوطی و آلوسی نیز این استقلال را تأیید کرده‌اند. تحلیل مضمون آیه نشان می‌دهد که «اراده» خداوند در اینجا، اراده تکوینی است؛ یعنی تحقق یافته و غیرقابل تخلف. عبارت «تَطهیرا» نیز تأکید بر طهارتی خاص است که از هرگونه آلودگی، چه ظاهری و چه باطنی، چه اخلاقی و چه اعتقادی، اهل بیت (ع) را پاک می‌کند. اگر این تطهیر بدون استثناست، پس فاطمه زهرا (س) که در قلب این آیه قرار دارد، در کامل‌ترین مرتبه عصمت قرار گرفته است. این آیه دلیل روشن بر این است که حضرت فاطمه (س) نه تنها بانویی مؤمن و پارساست، بلکه انسان کاملی است که خداوند او را برای نقشی فراتر از مأموریت‌های عادی برگزیده است؛ نقشی در تداوم مسیر نبوت و امامت و شکل‌دهی به هویت امت. مقامی که خداوند فقط و فقط اهل بیت (ع) را معیار حق معرفی می‌فرماید.