دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و امریکا با میانجیگری دولت عمان در روز یک‌شنبه ۲۱ اردیبهشت در حالی به پایان رسید که خبرگزاری‌ها از قول مقام‌های ارشد دولت امریکا بدون ذکر نامشان نوشته‌اند که مذاکرات امروز «دلگرم‌کننده و مثبت» بوده و خبر دادند که برای ادامه گفت‌و‌گو‌ها توافق شده است. وزارت خارجه ایران هم این دور از مذاکرات را «دشوار، اما مفید» توصیف کرد. فارغ از نتایج احتمالی، روند مذاکرات تاکنون فرصت‌ها و دستاورد‌هایی را برای ایران داشته که بهره‌گیری هوشمندانه از آن می‌تواند بخشی از آسیب‌هایی را که مردم ایران در طی این دو دهه از بدعهدی‌ها و تحریم‌های ناجوانمردانه امریکایی‌ها متحمل شده‌اند، جبران کند. 
مواضع متشتت امریکایی‌ها در روز‌های اخیر و در آستانه دور چهارم مذاکرات نشان داد که آنچه امریکایی‌ها درروند این مذاکرات دنبال می‌کنند در عین از بین بردن زیرساخت‌ها، توانمندی‌ها و نقاط قوت مردم ایران، بهره‌گیری از ابعاد جنگ روانی و شناختی این مذاکرات برای برهم زدن نظام محاسباتی مردم و مسئولان و بحران‌سازی در داخل است و این معطوف به این مذاکرات نیست. در مذاکرات گذشته نیز هم اوباما و هم ترامپ که از برجام خارج شد، همین هدف را دنبال می‌کردند. 
اوباما در سال ۱۳۹۴ و بعد از امضای برجام و در شرایطی که امریکا و اروپا به هیچ‌یک از تعهدات خود نکرده بودند، پرده از اهداف اصلی امریکا از ورود به مذاکرات هسته‌ای برداشت و فریبکارانه جوانان ایران را در سخنانش خطاب قرارداده و گفت «شما جوانان ایرانی یک فرصت و مسیر جدید برای آینده‌ای بهتر و پیشرفت برای هر دو ملت ما و جهان دارید. این یک فرصت عالی برای شهروندان ایران است و باید این فرصت را استفاده کنید». روزنامه امریکایی وال‌استریت ژورنال در همان زمان (۳مرداد ۱۳۹۵) با اشاره به اهداف اوباما در امضای برجام می‌نویسد: بخشی از شرط‌بندی اوباما در امضا توافق هسته‌ای بر پایه این بوده که جوانان ایرانی به نسبت اصولگرایان مذهبی که اینک در راس کار هستند، افرادی میانه‌رو‌تر شوند، اما برنامه‌های آموزشی ایران مبین این هستند که اوباما احتمالاً در این شرط‌بندی پیروز میدان نخواهد بود. 
دور جدید مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا در عمان شرایطی آغاز شد که بعد از روی کار آمدن ترامپ در دور جدید و انتشار دستور اجرایی‌اش در مورد ایران در تاریخ ۱۷ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ که به برخی از پیش‌شرط‌ها درزمینه تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای موشکی و حمایت ایران از مقاومت و... تأکید و از ایران درخواست مذاکره کرده بود، رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود در ۱۹ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ با تأکید بر غیرهوشمندانه و غیر شرافتمندانه و غیرمنطقی بودن مذاکرات میان ایران و امریکا، عملاً امریکایی‌ها را در پیشبرد سیاست‌هایشان از طریق فشار و ارعاب ناکام گذاشتند. این موضع‌گیری صریح معظم له سبب عقب‌نشینی ترامپ از پیش‌شرط‌ها و ارسال نامه مستقیم به مقام معظم رهبری در ۲۲ اسفندماه توسط انور قرقاش وزیر مشاور امور خارجه امارات گردید. ترامپ در این نامه عملاً از شرط گفت‌و‌گو درباره مجموع مسائل منطقه‌ای موشکی و امنیتی ایران عقب‌نشینی کرده و صرفاً نسبت به محدود کردن مذاکرات به موضوع هسته‌ای تأکید کرد. این عقب‌نشینی ترامپ در کنار تلاش سنگین دولت امریکا برای مقصر جلوه دادن جمهوری اسلامی ایران درزمینه بالا گرفتن تنش‌ها نزد افکار عمومی در دنیا و به خصوص مردم ایران باعث شد که جمع‌بندی ایران معطوف به پاسخ به نامه مذکور باشد و پاسخ ایران در ۷ فروردین‌ماه ۱۴۰۴ از طریق کشور عمان برای طرف امریکایی و متعاقباً با توجه به درخواست امریکا برای انجام مذاکره مستقیم، اولین دور مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا با میزبانی کشور عمان صرفاً باهدف اعتمادسازی نسبت به فعالیت هسته‌ای از روز شنبه ۲۳ فروردین در مسقط آغاز شد. اما امریکایی‌ها متأثر از چالش‌های داخلی، فشار صهیونیست‌ها و... بابیان مواضع متناقض و ادعای ضرورت تعطیلی کامل فعالیت‌های هسته‌ای ایران عملاً، نشان دادند که طرف قابل‌اعتمادی برای گفت‌و‌گو نیستند، به‌گونه‌ای که ترامپ در یک گفت‌وگویی در روز ۱۷ اردیبهشت مدعی می‌شود «ما دو راه در پیش‌رو داریم: یا با ملایمت تأسیسات هسته‌ای آنان را منفجر می‌کنیم یا اینکه به شیوه‌ای بد منفجر خواهیم کرد». این موضع‌گیری به رغم چند دور مذاکره انجام‌شده منشأ همان بدبینی است که رهبر معظم انقلاب فرمودند: مذاکرات ممکن است به نتیجه برسد یا نرسد ما هم به این گفت‌و‌گو‌ها نه خیلی خوش‌بین و نه خیلی بدبین هستیم. البته به طرف مقابل خیلی بدبین هستیم، اما به توانایی‌های خود خوش‌بین هستیم. به همین دلیل روند مذاکرات می‌تواند ماهیت فزون خواهان امریکا و کشور‌های اروپایی در مواجهه با ایران به خصوص برای نسل جدید را روشن نماید. در این زمینه به نکاتی چند می‌توان اشاره کرد:
۱- روند مذاکرات در عین برجسته‌سازی بدعهدی امریکایی‌ها همچون مراحل گذشته مذاکرات، فرصت مناسبی برای تنویر افکار عمومی نسبت به بدعهدی غربی‌ها ایجاد کرده است.
۲- ورود در عرصه مذاکرات ناشی از تصمیم ارکان نظام و مراحل انجام‌شده نیز تاکنون مبتنی بر فرایند‌های قانونی و سازوکار‌های خرد جمعی بوده و به همین دلیل از نقاط ضعف کمتری برخوردار بوده و به همین دلیل اعتماد و باور عمومی به درستی تصمیمات نظام را افزایش داده و زمینه‌ای را برای تقویت انسجام و وحدت ملی ایجاد کرده است. 
۳- آنچه این روز‌ها در عمان در حال وقوع است، عرصه‌ای است برای تثبیت موقعیت جهانی ایران به عنوان بازیگری فعال و مستقل و نشان‌دهنده دست برتر ایران در این گفت‌وگوهاست.
۴- مذاکره کنونی بهانه را از دست بهانه‌جویانی که مشکلات کشور را ناشی از عدم گفت‌و‌گو با امریکا می‌دانستند خارج ساخته و با توجه به سردرگمی و مواضع متشتت امریکائی‌ها، برای نسل جدید ایرانی ثابت کرد که بی‌اعتمادی ایران به امریکا در طول ۴۷ سال گذشته درست بوده و راه‌حل مشکلات در مذاکره با امریکا نیست. 
۵- حضور ایران در مذاکرات و ترسیم شفاف فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران باهدف کاهش تحریم‌ها، از یک‌سو نمایانگر سلامت فعالیت‌های هسته‌ای ایران و از سوی دیگر منعکس‌کننده اراده قاطع ایران در برابر هرگونه تهدید و انسجام ناشی از آن دفع‌کننده تهدید‌های متصور است.
۶- شفافیت ایران در مذاکرات فرصت مناسبی را برای اعتمادسازی برای افکار عمومی و خنثی‌سازی جنگ روانی دشمن در مورد مقصر جلوه دادن ایران درروند مذاکرات و حصول به توافق ایجاد کرده است.
۷- ریشه اصلی شرطی شدن کشور به روند مذاکرات ناشی از عملکرد غلط دولت‌مردان گذشته درروند مذاکرات برجام و علت اصلی خروج ترامپ از برجام باهدف فروپاشی درونی ایران در سال‌های پایانی دهه ۹۰ بود. اما هوشیاری تیم مذاکره‌کننده در دور جدید و پرهیز از ایجاد انتظارات کاذب نسبت به روند توافق و درعین‌حال پرهیز از ایجاد چشم‌انداز ناامیدکننده به رغم بی‌اعتماد بودن به امریکائی‌ها، بهترین فرصت را برای کاهش ارتباط نبض اقتصادی کشور به مذاکرات ایجاد کرده و می‌کند.
۸- سیاست‌گذاری مناسب رسانه‌ای و همراهی بیشتر رسانه‌ها، سبب مدیریت مواضع و دیدگاه‌های جریان‌های داخلی و پیشگیری از شکل‌گیری دوقطبی در جامعه بر روی موضوع مذاکرات شده و نقش مهمی در خنثی‌سازی جنگ روانی و شناختی دشمن تاکنون داشته است. 
۹- توجه و پاسخگویی به ابهامات موجود نسبت به چرایی انجام مذاکره با امریکا به رغم بدعهدی‌ها و جنایات این رژیم علیه مردم ایران و خروج یک‌جانبه امریکا از برجام و احتمال پشت پا زدن به تمامی توافقات، از اولویت‌های جهاد تبیین در این مرحله از مذاکرات ومسئولیت سنگین رسانه‌ها است، بیانات رهبر معظم انقلاب در این زمینه در دیدار با جمعی از مسئولان ارشد سه قوه در روز ۲۶ فروردین، بسیار راهگشا است.

محمد رستم‌پور

«لاغر، بارور و البته جمهوری‌خواه»؛ این نسخه زن ترازی است که کمپین جدید جمهوری‌خواهان برای زنان جوان آمریکایی تدارک دیده، از طریق مجلات سلامتی، کانال‌های یوتیوب و اینفلوئنسرهای اینستاگرامی. کمپین جدید مدعی است زنان آمریکا حالا بیدار شده‌اند و به دروغ‌های فمینیست‌ها درباره جهان و تاریخ و البته تفاوت‌های زن و مرد پی برده‌اند. گاردین از راه افتادن یک اکوسیستم رسانه‌ای خبر داده که به دنبال جلب رای دختران و زنان بویژه از نسل‌های جدیدتر است. بر اساس آمارها، 56 درصد مردان زیر ۳۰ سال به ترامپ رای داده‌اند، در حالی که این رقم در دور پیشین انتخابات ریاست‌جمهوری 41 درصد بوده است. ترامپیست‌ها در پی تغییر الگو و سبد رای‌های ثابت جامعه آمریکا هستند و در این تغییر، به دنبال آنند پایگاه رای زنان و جوانان را از دموکرات‌ها بگیرند. در نبرد راست‌گرایی و فمینیسم، حالا جمهوری‌خواهان در پی برساخت تصویری از یک زن تراز، در تلاش برای خلق کلیشه‌ای مدرن از یک زن گاوچران آمریکایی در عصر جدید، محتواهایی زرد برای زن درمانده از رقابت نابرابر با جامعه مردسالار می‌سازند؛ محتواهایی که زن را تماما همسر، مطلقا خانه‌دار و کاملا شریک جنسی می‌خواهد و برای نقش اجتماعی او و کارکرد تمدن‌سازانه او هیچ نقش و جایگاهی قائل نیست. مشکل اما دقیقا از همان لحظه‌ای آغاز شده که رسانه با آن شروع کرده؛ جامعه، تصویر و کلیشه و طرح و نقشی را می‌بیند که با واقعیت بیگانه است. بر اساس یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۳، از هر ۱۰ زن آمریکایی ۴ نفر برای مدیریت نیازهای مراقبت از کودک مجبورند شغل خود را تغییر دهند. رسانه، ترسیم و تصویری از زن مطلوب ارائه می‌کند که وهم‌آلود، فانتزی و ناکارآمد است و در نتیجه، جهانی می‌سازد که تنهایی و انزوا را به هر شکل از رابطه ترجیح می‌دهد. بررسی محتوای گاردین از مجلات، پادکست‌ها و صفحات اجتماعی کمپین جدید نشان می‌دهد زن تراز جدید، باید تمام معیارها و مشخصات مورد پسند و اقبال یک مرد سفیدپوست را داشته باشد، اگرنه به اشکال مختلف مورد تمسخر قرار می‌گیرد. مثلا تصویر زنان سفیدپوست مزرعه‌داری که به همراه چندین فرزندشان در مزرعه زندگی می‌کنند، روی جلد مجلات می‌آید یا تکنیک‌های زناشویی متعددی پررنگ می‌شود که زن را فقط تأمین‌کننده خوشبختی مرد می‌شناسد و هیچ‌گونه حق و در نتیجه مسؤولیتی ورای دیوارهای خانه‌اش ندارد. 
شکلی از تحجر مدرن، زینت داده شده با انگاره‌های شبه‌علمی که دائماً در پادکست‌ها یا اپلیکیشن‌های تناسب اندام تبلیغ و ترویج می‌شود. مهم‌ترین نکته در رشد کمی و کیفی درگاه‌های جدید رسانه‌‌ای راستگرایی جدید این است که جامعه آمریکا نسبت به برخی رفتارها مانند آموزش جنسی به کودکان یا تسامح در برخی اشکال تغییر جنسیتی سرخورده شده و صرف ‌نظر از اهداف سیاسی پشت کمپین جدید و مبتنی بر نگاه خوشبینانه به زندگی مادران و مادربزرگ‌ها در گذشته‌ای نه چندان دور، نگاه جدید را می‌پسندد، بویژه آنکه نگاه جدید، زیبایی، آراستگی، جذابیت و تنانگی زن را به رسمیت می‌شناسد، هر چند به آن هویتی وابسته می‌دهد. به تعبیر گویاتر، زن در کمپین و نگاه جدید، به هویت فطری خود نزدیک می‌شود اما برای مرد و البته برای کلیت اقتصاد. موضوع درخور توجه درباره این کمپین این است که افکار عمومی جهانیان به دلیل پیشرفت‌های فناورانه و البته میل تهاجمی ایالات متحده به تحمیل فرهنگی هنجار خود نیز منتظر چنین وضعیتی است. هیچ‌کدام از امواج و مراحل فمینیسم نتوانسته آن رضایتمندی و شادمانی مورد انتظار وعده داده شده را برای زنان فراهم آورد و ادعای برابری زن و مرد در عمل حتی به پارلمان‌های کشورهایی که مرتباً در فهرست احترام‌گذارترین‌ها به آزادی و امنیت زنان در رتبه‌های نخستند، نرسیده است. در نتیجه بیم آن می‌رود چنین چرخشی که شاید بتوان از آن به عنوان وجه زنانه ترامپیسم یاد کرد، بزودی به باقی نقاط جهان از جمله ایران برسد. 
۲۷ آذر سال گذشته، رهبر انقلاب در دیدار جمعی از بانوان نکاتی را گفتند که به بهانه این بررسی قابل طرح است. اولا از نظر آیت‌الله خامنه‌ای، هیچ طرح نظری و اندیشه فلسفی پشت طراحی‌ها و بیان‌های غربی درباره زن وجود ندارد، بلکه این انگیزه سیاسی و منفعت اقتصادی است که طرح و نقشی را می‌سازد و پیش می‌برد. ثانیاً خلاف آنچه کمپین جدید جمهوری‌خواهان تبلیغ و ترسیم می‌کند، به تعبیر رهبر انقلاب، بنای خلقت بر زوجیت بوده است و نقش متفاوتی که زن و مرد در خانواده پذیرفته‌اند، به دلیل برتری مرد بر زن نیست. ثالثاً خلاف آنچه اکوسیستم رسانه‌ای جدید جمهوری‌خواهان تبلیغ می‌کند، مردها تمدن را نساخته‌اند، بلکه این مرد و زن در کنار هم بوده‌اند که رویدادهای اثرگذار اجتماعی را رقم زده‌اند: «در کشور قطعا جمعیت زیادی از بانوان، در مراتب علمی، فکری، نوآوری، ابتکار، اجتهاد درخشنده‌اند؛ یعنی واقعا کار شده. زن ایرانی توانست از هویت کشور، فرهنگ کشور صیانت کند؛ توانست از سنت‌های تاریخی و اصیل کشور صیانت کند؛ با متانت خودش، با حیای خودش، با عفتی که به خرج داد. در دانشگاه وارد شد، در فعالیت‌های سیاسی وارد شد، در فعالیت‌های بین‌المللی وارد شد اما فاسد نشد؛ [این] خیلی مهم است». 
کلیشه جدید جمهوری‌خواهان برای زن آمریکایی، بدیل فمینیستی و ضدخانواده زن نیست، بلکه مکمل و چه بسا باید گفت نسخه جدیدتر آن است. چیزی که در ایران بارها و بارها و هنگام شرح و بسط «الگوی سوم زن» رد شده است. هفته گذشته یکی از تبیین‌گران این الگو که کنش اجتماعی اخلاق‌مدارانه‌ای از زن ارائه و زن را همزمان همسر و البته هم‌تراز با مرد در ساخت تمدن ترسیم می‌کرد، مظلومانه به قتل رسید. دکتر زهرا میرزایی از جمله همان زنان فهیم و مبتکری بود که در کنار مادری کوشش داشت نظام هنجاری مورد نظر اسلام را بدرستی بفهمد و به دقت تبیین کند. علاوه بر مظلومیت او، روایت‌های مغشوش و انحرافی درباره چرایی و نحوه از دنیا رفتنش، کام خانواده‌ و دوستانش را تلخ کرد. رسانه به اندازه سهم و نقش خود در پی مقابله با کژی‌هاست. فراتر از این باید مجموعه اکوسیستم رسانه‌ای کشور بویژه در حوزه رسانه‌های اجتماعی قانونمند شود تا چنین فداکارانی که حتی جان خود را به دلیل اعتبار ایمانی‌شان از دست می‌دهند، دچار ترور شخصیتی نشوند.