(روزنامه آفتابيزد - 1396/05/17 - شماره 4961 - صفحه 13)
* حرفه خبرنگاری در ایران و چین چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟
** در ایران محدودیتها کمی بیشتر است، اما فرهنگهای هر دو کشور به یکدیگر شبیه است. هم از طرف مقامات و هم از جانب مردم خبرنگاران چینی با محدودیتهای کمتری مواجه هستند. مردم چین خیلی راحتتر نسبت به مردم ایران مصاحبه میکنند، مثلا مردم ایران هر وقت دوربین را میبینند فرار میکنند. البته بعضی هم دوست دارند صحبت کنند، اما نمیدانم چرا تا دوربین را میبینند پا به فرار میگذارند.
(با خنده) در دفترهای روزنامههای چینی هم همانند ایران مسئولیت هر بخش برعهده یک گروه از خبرنگاران است، اما در ایران چون تعداد خبرنگارانمان کم است مجبور هستیم خیلی از حوزهها را خودمان پوشش دهیم.
* در چین برای نوشتن با چه خطوط قرمزی مواجه هستید؟
** در مورد جداییطلبها، همینطور جمهوری کمونیستی و رهبرانمان نمیتوانیم بنویسیم.
* نحوه برخورد با خبرنگارانتان در صورت عبور از خطقرمز چگونه است؟
** در فونیکس تی وی که اولین و برترین شبکه خصوصی است، معمولا مسئولیت را برگردن خبرنگار نمیاندازند، بلکه این مدیر رسانه و مسئول هست که مسئولیت را برعهده میگیرد. بهطور کل در کشور ما با خبرنگاران کاری ندارند. ما یک وزارتخانه داریم به نام وزارت تبلیغات. نهاد مسئول برای برخورد با خبرنگاران همین نهاد است. مثلا اگر تخلف، شدید باشد، متولی زندان میرود یا آنکه مجبور به استعفا میشود، البته اگر تخلف خیلی شدید باشد چنین اتفاقی میافتد؛ اگر واقعیت را گزارش نکند و خبر دروغین منتشر کند.
* در چین رسانهها چقدر برای مردم قابل اعتماد و قابل استناد هستند؟
** بستگی دارد. مثل ایران. برخی رسانهها برای مردم قابل اعتمادترند.
* مثلا محبوبترین روزنامه و رسانه دیداری و شنیداری در چین کدام است؟
** به این شکل نمیشود گفت. در کدام حوزه؛ سیاسی، اقتصادی و...؟ تعدادشان زیاد است.
* مثلا مطبوعات سیاسی؟
** مثلا برای دولت روزنامه people,s daily (روزنامه مردم). این متعلق به دولت است و دولت بسیاری از اخبارش را در این روزنامه منعکس میکند و تریبون دولتی است.
* شما در دولت احمدینژاد هم روزنامهنگاری میکردید و کار رسانهای انجام میدادید. حالا در دوره ریاستجمهوری حسن روحانی هم به کارتان ادامه میدهید. تفاوت این دولتها را چطور دیدید؟ شما در هر دو دوره هم در ایران زندگی کردید و هم به کار مشغول بودید. شرایط را چطور دیدید؟
** خیلی فرق دارد. مثلا کار و رفتارشان برعکس است. من خبرنگارم و خودم احساس میکنم که مثلا آقای روحانی از نظر مدیریت بهتر است، اما آقای احمدینژاد خیلی دوست داشت با رسانهها به گفتگو و مصاحبه بپردازد. ما سه بار با آقای احمدینژاد مصاحبه اختصاصی کردیم، اما با آقای روحانی تا به حال مصاحبهای نکردهام. آقای روحانی در مقایسه با آقای احمدینژاد چندان با رسانهها ارتباط ندارند و مایل به گفتگوی رسانهای نیستند.
* اتفاقا یک ایرادی که به ایشان میگیرند این است که تیم رسانهای ضعیفی دارند.
** بله، مثلا همانطور که گفتم آقای احمدینژاد سه بار با ما مصاحبه کرد، اما در همین مراسم تحلیف هیئت چینی با آقای روحانی دیدار کرد، ولی هیچ خبرنگاری آن را پوشش نداد. بهطور کل هیچ برنامه دیدار و ملاقاتی را به ما اعلام نکرده و تنها با چند رسانه گفتگو میکنند، اما آقای احمدینژاد بهطور عمومی اعلام میکرد و همه برای مصاحبه میرفتند.
* در کشور شما دسترسی کامل به اطلاعات وجود دارد، یعنی بهطور خاص در کشور شما مقوله فیلترینگ و سانسور وجود دارد؟
** بله، چون رسانههای ما خصوصی هستند خیلی محدودیت ندارند. مثلا مصاحبه آقای احمدینژاد یا هر مقام ایرانی هیچ مشکلی نداشته و همه را پخش کردیم، اما تلویزیون دولتی چین بهخاطر نظارت دولت معمولا سانسور شدید وجود دارد.
* یعنی رسانههای خصوصی در چین آزادی عمل بیشتر و بهتری دارند؟
** بله. رسانههای دولتی سانسور شدیدی را به خود میبینند.
* شما اشراف خوبی به نشریات، مطبوعات و رسانههای ایرانی دارید. من دیدم که در مراسم تحلیف خیلی خوش برخورد بودید و ارتباط خیلی خوبی با همکاران ایرانی داشتید. بهطور کلی مطبوعات ایرانی را چطور میبینید؟
** به نظر من خبرنگاران ایرانی خیلی بااستعداد و حرفهایاند. همه خیلی تلاش میکنند و گزارش تولید میکنند و حتی همیشه به من خیلی کمک میکنند. بهطور کل ایرانیها خیلی میهماننوازند و من با 12 سال سابقهکار در ایران میگویم خیلی مردم ایران را دوست دارم. مثلا بعضی وقتها شرایط خیلی سخت است، اما ایرانیها خیلی کمک میکنند.
* به نظرتان دست خبرنگاران ایرانی در انتشار مطالب بازتر است یا خبرنگاران چینی؟
** دست ما بازتر است.
* جدای از شرایط کاری خودتان خبرنگاران ایرانی در داخل ایران راحتتر می نویسند یا خبرنگاران چینی در چین؟
** من خیلی نمیدانم شما چه شرایطی دارید. همه کشورها به هر حال محدودیتهایی دارند. در چین خیلی سخت نیست. ما خطقرمزهای مشخصی داریم و غیر از آن، همه چیز گزارش میشود، ولی در اینجا شاید بزرگترین مشکل هماهنگی است و پیگیریها برای مصاحبه به سختی انجام میشود. هزاربار نامه مینویسیم تا جواب دهند.
* یعنی بهطور خاص دسترسی به مقامات ایرانی سخت است، در چین راحتتر این ارتباط برقرار میشود؟
** در چین درخواست را میگیرند و سریع جواب میدهند که مایل به مصاحبه هستند یا نه، ولی اینجا نه. یا حتی وقتی میخواهم از یک فضای عمومی مانند پارک فیلمبرداری کنم، میگویند اجازه ندارید و مجوز لازم دارد و باید از منطقه، شهرداری و جاهای دیگر نامه بگیرید تا چنین کاری انجام دهید.
* پس با سختیهای زیادی مواجه شدید؟
** همانطور که گفتم حتی در یک پارک برای مصاحبه با مردم به مشکل خوردم و گفتند باید نامه بنویسی به شهرداری منطقه و سازمانهای دیگر و حتی دفتر پارک.
* یعنی این شرایط برای یک خبرنگار ایرانی در چین پیش نخواهد آمد که مثلا بخواهد با یک مقام چینی صحبت کند، میتواند بهراحتی بعد از نامهنگاریهای مرسومتان این گفتگو را انجام دهد یا حتی همین مثالی که زدید؛ اگر من به چین بیایم و بخواهم در پارک فیلمبرداری و مصاحبه داشته باشم امکانش برای من فراهم است؟
** من در مورد گفتگو با مقامات را درست نمیدانم که میتوانید یا نه. اما شما میتوانید از خبرنگارانتان در چین این سوال را بپرسید، اما تا جایی که من میدانم مقامات چینی نسبت به مقامات ایرانی راحتتر وقت مصاحبه میدهند. یا مثلا در پارکها و کلا اماکن عمومی راحت میتوانید این کار را انجام دهید. مثلا برای کاری از ارشاد مجوز داشتم، اما در قسمت دیگری گفتند نه، ما این مجوز را قبول نمیکنیم باید مجوز مخصوص ما را بگیرید.
* در چین خبرنگاران ایرانی هم هستند که شما با آنها برخوردی داشته باشید؟
** بله دیدم.
* تعدادشان زیاد است؟
** به هر حال از صدا و سیمای ایران در چین حضور دارند یا ایرنا. بقیه خبرنگاران بهصورت هیئتی میروند و برمیگردند. به نظر من باید بیشتر به چین سفر کنند، چون واقعا فکر میکنم ارتباط بین خبرنگاران ایرانی با چین کم است و باید افراد بیشتری بروند و گزارش تهیه کنند و همینطور خبرنگاران چینی بیشتری باید به ایران بیایند تا فضای ایران را بیشتر و بهتر درک کنند.
* با توجه به عکسهایی که فرستادید با مقامات ایرانی زیادی مصاحبه داشتید. کدامشان برایت خاطرهانگیزتر بوده و جذابیت بیشتری داشته است؟
** همه خوب بودند.
* بهطور خاص کدامشان برایتان خاطرهساز بود؟
** آقای صالحی دانشمند و مهربان هستند. یک جنتلمن و دانشمند بزرگ. خیلی فروتن، باسلیقه، بااستعداد و با خبرنگاران خارجی مهربان برخورد میکنند و به سوالات همه پاسخ میدهند. من خیلی از دکتر صالحی خوشم میآید. آقای دکتر روحانی هم خیلی به نظرم دانشمند میرسند و با اینکه سخت گفتگو میکنند، اما خیلی کوتاه و روشن صحبت میکنند. آقای احمدینژاد خیلی شوخی میکردند و در صحبتهایش از کلمات ساده استفاده میکردند و همیشه در جواب سوالات من سوال میپرسید.
* چقدر جالب! اتفاقا خبرنگاران ایرانی هم همین نظر را دارند که آقای احمدینژاد سوال را با سوال جواب می دهد.
** دقیقا همینطور است. همه خیلی خوب هستند و من خیلی دوست دارم بیشتر با ایرانیها صحبت کنم و شبکههای ما هم خیلی خوب پوشش میدهند. یا مثلا سخنگوی محترمی که قبلا بودند؛ آقای عراقچی یا آقای بهرام قاسمی. همه خیلی خوب صحبت میکنند. به نظر من خیلی جنتلمن و باشخصیت و با ادب هستند. بهطور خاص آقای عراقچی. تقریبا همه خوب صحبت میکنند.
* تفاوت بین برخورد مقامات ایرانی با خبرنگاران در مقایسه با برخورد مقامات چینی با خبرنگاران را چطور می بینید؟ به قول شما کدامشان جنتلمنتر یا خوش برخوردترند؟
** در ایران خیلی سخت جواب میدهند. مثلا وزیر خارجه چین خیلی مهربان است.
* یعنی نسبت به آقای ظریف در ایران در دسترستر است؟
** نه، آقای ظریف هم خیلی خوب هستند، اما فکر میکنم مشغله بسیار زیادی دارند و سخت میشود با او مصاحبه کرد. من خودم با ایشان صحبت نکردهام.
* یعنی مثلا از وزیر خارجه چین راحتتر میشود گفتگو گرفت؟
** بله راحتتر است.
* بهعنوان آخرین سوال میخواستم این را بپرسم که تعداد رسانههای خصوصی چین چه تعداد است و منابع مالیشان از کجا تامین میشود؟
** بیشتر از طریق تبلیغات تامین میشود.
* یعنی همین شبکه فانیکس که شما هستید از طریق تبلیغات درآمدزایی میکند؟
** بله. هرچه محبوبیت بیشتر باشد تبلیغات بیشتری هم به شبکهها میرسد.
* الان در تلویزیون رسانه شما محبوبترین رسانه خصوصی بعد از سی سی تی وی هستید؟
** بله، ما جایزه محبوبترین رسانه در آسیا را دریافت کردیم.
http://aftabeyazd.ir/?newsid=80560
ش.د9601839