نشریه اخبار و تحلیل‌های سه‌شنبه، ۴ خردادماه

نشریه اخبار و تحلیل‌ها word

نشریه اخبار و تحلیل‌ها pdf

▼حرف روز                   

داور بي‌طرف!

قطار انتخابات رياست‌جمهوري به مرحله پرهيجان اعلام نتايج نهايي احراز صلاحيت شدگان توسط شوراي نگهبان رسيده است و همه منتظرند تا ببيند اين شورا چه کساني را واجد شرايط لازم براي حضور در ميدان رقابت انتخاباتي خردادماه 1400 دانسته است.

گزاره‌هاي تحليلي: 1- در انتخابات مجلس شوراي اسلامي، مجري انتخابات که وزارت کشور باشد، به صلاحيت داوطلبان، رسيدگي مي‌کند و شوراي نگهبان نيز بر آن نظارت خواهد کرد؛ اما در مورد داوطلبان رياست‌جمهوري اين ترتيب رعايت نمي‌شود. بر اساس قانون اساسي، صلاحيت داوطلبان رياست‌جمهوري، پيش از انتخابات رأساً در شوراي نگهبان رسيدگي خواهد شد. در بند (9) اصل 110 قانون اساسي آمده است: «...‏ صلاحيت‏ داوطلبان‏ رياست‌جمهوري‏ از جهت‏ دارا بودن‏ شرايطي‏ که‏ در اين‏ قانون‏ مي‏آيد، بايد قبل‏ از انتخابات‏ به‏ تأييد شوراي‏ نگهبان‏ برسد.» بر اساس اين عبارت، شوراي نگهبان بر امر بررسي صلاحيت داوطلبان رياست‌جمهوري نظارت ندارد، بلکه خود به‌طور مستقيم به صلاحيت آنان رسيدگي مي‌کند. 2- قانون اساسي کشورمان شرايط لازم براي کانديداتوري رياست‌جمهوري را مشخص کرده است. مطابق اصل 115: «رئيس‌جمهور بايد از ميان رجال مذهبي و سياسي که واجد شرايط زير باشند انتخاب گردد: ايراني‌الاصل، تابع ايران، مدير و مدبر، داراي حسن نيت و امانت و تقوا، مؤمن و معتقد به مباني جمهوري اسلامي ایران و مذهب رسمي کشور». 3- تعيين و بررسي شرايطي چون ايراني‌الاصل بودن، تابع ايران بودن و... مواردي نيست که با دشواري‌هايي همراه باشد، اما مواردي چون رجل سياسي بودن، رجل مذهبي بودن، مدير و مدبر بودن، مواردي است که تفسيربردار بوده و نيازمند کمي‌سازي در مفاهيم کيفي است؛ مرجع نهايي اين تشخيص، شوراي نگهبان است؛ شورايي که به فرموده رهبر معظم انقلاب اسلامي: «تشخيص شوراي نگهبان، تشخيص يک عده انسان‌های عادل، بي‌طرف و بصير نسبت به صلاحيت‌ها است» (7/2/92) البته اين تشخيص بدون شک خوشايند بخشي از سياسيون جامعه و هواداران احتمالي آن‌ها نخواهد بود، چراکه به‌هرحال بخشي از افراد احراز صلاحيت نخواهند شد! اما اين بدان معنا نيست که فصل‌الخطاب شوراي نگهبان در اين زمينه را نپذيريم و هتاکانه حق هجمه به شوراي نگهبان را براي خود قائل باشيم!

نکته راهبردی: شوراي نگهبان در اين مرحله حساس، نيازمند حمايت همه‌جانبه ملت است تا فرداي 28 خرداد، آنگاه که سوت پايان بازي به صدا در آمد و نتيجه انتخابات اعلام شد، اين نتيجه موردپذیرش همگاني قرارگرفته و دولت مستقر بتواند باقدرت و اقتدار لازم از مشکلات کشور گره‌گشایی کند. (مهدي سعيدي)

▼گزارش روز                                 

بانکداری یا بنگاه‌داری!

بنگاه‌داری بانک‌ها یکی از معضلات اقتصادی کشور است که سود آن در جیب سرمایه‌داران و دودش در چشم ملت می‌رود؛ یکی از دلایل مشکلات و حتی ورشکستگی بانک‌ها، ورود مستقیم به حوزه سرمایه‌گذاری است؛ رخدادی که به آن «بنگاه‌داری» بانک‌ها گفته می‌شود. این کار تقریباً در تمام کشور‌های دنیا ممنوع است؛ چراکه کارویژه بانک درواقع جذب سپرده، پرداخت تسهیلات و اعطای سود است و نه شرکت داری.

گزاره‌های خبری: 1- ۱۷ بانک بزرگ در کشور، روی‌هم‌رفته حدود ۷۸ شرکت انبوه‌ساز دارند. 2-  بیش از ۸۰ درصد بازار‌های مالی کشور در کنترل بانک‌ها و بازار پول است و بانک‌ها متهم ردیف اول التهاباتی همچون بحران‌های ارزی در کشور هستند. 3- بانک‌ها برج‌سازی می‌کنند، به خودشان وام و تسهیلات ساخت مسکن می‌دهند و وقتی بازار مسکن وارد فاز رکودی می‌شود، سرمایه بانک‌ها در برج‌های ساخته‌شده و بی‌مشتری منجمد می‌شود. 4- شایان ذکر است در سال ۱۳۹۶، اعتراضات مردمی با هیزم ورشکستگی برخی مؤسسات مالی کوچک اوج گرفت، اما بانک‌های بزرگ از بحران در امان ماندند. 5- در سال ۱۳۹۷، ایران اساساً با نشانه‌هایی از این بحران مواجه شد و در سال ۱۳۹۹ هم اگر بازار سرمایه (یا به‌اصطلاح بورس) نبود، ممکن بود شوک تورمی به بحران بانکی هم بینجامد. 6- اخیراً شکل بنگاه‌داری بانک‌ها تغییر کرده است و بانک‌ها وارد بورس شده‌اند و در حال خرید برخی از شرکت‌ها هستند.

نکته پایانی: یکی از دلایل افزایش بنگاه‌داری بانک‌ها این است که دولت‌ها در برخی موارد برای کاهش بدهی خود به بانک‌ها، سهام شرکت‌ها یا مالکیت برخی از واحدهای اقتصادی را به‌عنوان رد دیون به بانک‌ها واگذار می‌کنند و به خاطر همین است که مقام معظم رهبری سال 1397 در دیداری که به مناسبت هفته دولت با رئیس و اعضای دولت دوازدهم داشتند، ضمن انتقاد از رفتارهای خارج از وظیفه بانک‌ها، نسبت به بنگاه‌داری و تصاحب املاک برخی از بانک‌ها فرمودند: «چرا بانک‌ها مشکل نقدینگی پیدا می‌کنند، برای اینکه شعبه زیاد می‌کنند. برای اینکه آسایشگاه برای افراد خودشان می‌سازند. بنده یک وقتی در تهران از جایی عبور می‌کردم، دیواری طولانی بود که هرچی می‌رفتیم ادامه داشت! پرسیدم این تشکیلات عظیم برای کیست؟ گفتند مال فلان بانک است، بانک غلط می‌کند که چنین کاری کند. حالا اینکه تشکیلاتی است که لابد برای تفریح و این حرف‌ها است. بانک‌ها بنگاه‌داری می‌کنند. جلوی بنگاه‌داری بانک‌ها را بگیرید. بانک برای بنگاه‌داری نیست». (نویسنده: فرهاد مهدوی)

▼ خبر ویژه                    

تمدید یک‌ماهه توافق ایران با آژانس

نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «تصمیم ایران برای ادامه ضبط داده‌ها حداکثر به مدت یک ماه دیگر به اطلاع آژانس رسید. داده‌های سه ماه گذشته همچنان در اختیار سازمان انرژی است و به آژانس منتقل نمی‌شود و داده‌های یک ماه پیش رو هم صرفاً نزد ایران خواهد ماند». دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، دیروز طی بیانیه‌ای خبر از تمدید یک‌ماهه تفاهم ایران و آژانس داد و اعلان کرد: «امروز سوم خرداد ۱۴۰۰ فرصت سه‌ماهه در خصوص نگهداری داده‌های دوربین‌های نظارتی نصب‌شده در تأسیسات هسته‌ای ایران به پایان می‌رسد. شورای عالی امنیت ملی با تأکید بر تداوم توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران بر اساس قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران»، با توجه به در جریان بودن مذاکرات فنی پیرامون حل‌وفصل موضوعات پادمانی بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به‌موازات مذاکرات وین در جریان است، [سازمان انرژی اتمی کشورمان] حفظ داده‌های دوربین‌های نظارتی را به مدت یک ماه از تاریخ سوم خرداد ۱۴۰۰ ادامه دهد تا از این طریق فرصت لازم برای پیشرفت و به نتیجه رسیدن مذاکرات فراهم شود».

▼ اخبار

جلیلی: با الفاظ و طعنه جلوی فساد گرفته نمی‌شود

«سعید جلیلی» داوطلب کاندیداتوری ریاست‌جمهوری گفته است: «عمده دارایی‌ها و امکانات کشور نظیر بودجه و اختیار صدور مجوزها در اختیار دولت است. اگر دولت سازوکارهای مقابله با فساد را فعال کند، دیگر کار به قوه قضاییه نمی‌رسد. ۱۸ میلیارد دلار از بیت‌المال هدر رفت، چون تجارب گذشته برای مبارزه با فساد را کنار گذاشتند. کسی اگر چندین سال در مجلس مسئولیت داشت، کارنامه‌ای در حوزه مبارزه با فساد ارائه نکند، نمی‌تواند بگوید من به دنبال منافع مردم هستم. با الفاظ و با تیکه به این و طعنه به آن ‌که فساد جلویش گرفته نمی‌شود. این‌که می‌گویم کشور با نمایش اداره نمی‌شود، یکی از نمایش‌ها این است که بیاییم دو تا جمله خوب درست کنیم، بگوییم فعلاً همه با این دو تا جمله مشغول باشند. اخیراً گفته‌شده اقتصاد کشور پادگان نیست، دادگاه نیست، ‌فلان نیست خب همه این‌ها یا هست یا نیست شما گزارش کار خودت را بده. دوازده سال شما مسئولیت داشتید؛ بگویید در این دوازده سال برای مبارزه با فساد چه کرده‌اید؟».

رئیس اتاق بازرگانی ایران: سرنوشت اقتصاد و تولید را به برجام گره نزنید

«غلامحسین شافعی» در بیست و نهمین جلسه هیئت نمایندگان اتاق مشهد عنوان کرد: «شاهدیم که در گذر این سال‌ها به‌جای تمرکز بر سیاست‌های اقتصادی، اقتصاد را سیاسی کردند و از همین منظر به آن ضربه وارد شد. تا زمانی که سایه سیاست بر اقتصاد کشور سنگینی کند و هزینه‌های سیاست را بخش اقتصاد بپردازد؛ تحول مثبتی رقم نخواهد خورد». وی تأکید کرد: «سیزدهمین رئیس‌جمهور ایران، میراث‌دار مشکلات عدیده‌ای از گذشته خواهد بود و علاوه بر آن سطح مسائل و مشکلات نیز رو به تزاید است و تدبیری فراتر از عملکردهای معمول برای عبور از این شرایط، نیاز خواهد بود». رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، به موضوع مذاکرات برجامی نیز اشاره کرد و ضمن ابراز امیدواری نسبت به ثمریابی این گفتگوها، متذکر شد: «توصیه ما به مسئولان این بوده که سرنوشت اقتصاد و تولید کشور را به برجام گره نزنند. حقیقت آن است که اگر روش‌های ما در مسائل اقتصادی متحول نشود، ولو آنکه همین فردا هم برجام به ثمر برسد و تحریم‌ها برداشته شود، باز مشکلات ریشه‌ای به قوت خود باقی بوده و در بزنگاه‌های مختلف، اثرات آن را شاهد خواهیم بود. باور داریم که حرکت به سمت یک حکمرانی خوب، ما را به توسعه در تمامی بخش‌ها خواهد رساند».

پاسخ رهبر انقلاب اسلامی به نامه‌های سران گروه‌های فلسطینی

رهبر معظم انقلاب دیروز (سوم خرداد) در پاسخ به نامه اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس، نوشتند: «نامه جنابعالی را که در آن شرح و تحلیل جهاد اخیر فلسطین را مرقوم داشته‌اید، دریافت کردم. مبارزه شما، مقاومت در برابر ظلم و کفر و استکبار است و چنین مبارزه‌ای مرضی خداوند عزیز قدیر و مصداق: اِن تَنصُروا اللهَ یَنصُرکُم وَ یُثَبِّت اَقدامَکُم است. به حول و قوه الهی پیروز خواهید شد و ارض مقدّسه را از لوث وجود غاصبان تطهیر خواهید کرد. ان‌شاءالله». معظم له در پاسخ به نامه زیاد نخاله، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی نیز مرقوم کردند: «نامه برادرانه جنابعالی را دریافت کردم. جهاد بزرگ و پیروز شما برادران فلسطینی، چشم دوستدارانتان در سراسر جهان را روشن کرد. دل‌های ما در صحنه مبارزات شما حاضر و دعای ما برای دوام و استمرار پیروزی‌های شما، دائم است. وعده الهی راست است که فرمود: وَ لَیَنصُرَنَّ اللهُ مَن یَنصُرُه، و شما پیروزی نهائی را خواهید دید. ان‌شاءالله و بحوله و قوّته»

ایران در آستانه سیاه‌چاله پیری!

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به آمار مردان و زنان مجرد ایرانی، گفت: «از ۱۳ میلیون مرد و زن مجرد ایرانی، 2.5 میلیون نفر آنان از سن ازدواج عبور کردند». زالی افزود: «کشور در آستانه سیاه‌چاله پیری قرار دارد و سرعت رشد سالمندی در کشور بسیار نگران‌کننده است که باید با یک نگاه عمیق ‌و استراتژیک در این راستا عمل کنیم». رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ازدواج‌های دانشجویی را یکی از باثبات و موفق‌ترین ازدواج‌ها برشمرد و گفت: «امروز تشویق‌ و ترتیب جوانان به ازدواج از یک امر اجتماعی به یک ‌ضرورت اجتماعی بدل شده است».

اخبار کوتاه

◄ تصویب 19 ساعت مداومت کاری فقط برای یک روز!/ کمیته اطلاع‌رسانی ستاد انتخابات کشور، دستورالعمل بهداشتی انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ را که پس از تصویب در ستاد ملی کرونا که از سوی رئیس‌جمهور ابلاغ شده است را در ۱۵ بند منتشر کرد. در این دستور‌العمل به وزارت کشور اجازه داده می‌شود با هماهنگی شورای نگهبان، به‌منظور جلوگیری از ازدحام در شعب، ساعت اخذ رأی را از ساعت ۷ صبح روز ۲۸ خرداد، آغاز و در صورت لزوم در شعبه‌های شلوغ تا ساعت ۲ صبح روز بعد تمدید نماید.

◄ دست رد شورای نگهبان به بانیان وضع موجود/ با پایان یافتن بررسی صلاحیت کاندیداهای ریاست جمهوری در شورای نگهبان، اسامی نامزدهای نهایی به وزارت کشور ارسال شد. نتایج نهایی حاکی از آن است که شورای نگهبان در روند بررسی صلاحیت‌ها، پرونده و سوابق افراد را بدون توجه به موقعیت و جایگاه آن‌ها، مدنظر قرار داده و قانون را فدای مصلحت‌اندیشی نکرده است.

◄ شرکت انگلیسی: ایران با بیت‌کوین تحریم‌ را دور می‌زند/ یک شرکت انگلیسی تحلیل بازار رمز ارز مدعی شد که ایران از استخراج بیت کوین برای دور زدن و کاهش تأثیر تحریم‌هایی که آمریکا و سایر کشورها از سال ۲۰۰۶ بر این کشور اعمال کرده‌اند، استفاده می‌کند. این شرکت اعلام کرد، ایران به‌طور غیرمستقیم از استخراج بیت‌کوین برای صادرات بخشی از ذخایر انرژی خود که صادرات آن‌ها با تحریم‌های مذکور با مشکل روبرو شده است، استفاده می‌کند.

◄ گردان‌های قسام: دست‌هایمان روی ماشه است/ شاخه نظامی جنبش حماس اعلام کرد: «هزینه تصمیم برای حمله به تل‌آویو و فرودگاه «بن‌‌گوریون» شهادت شماری از فرزندان این ملت بوده است. ما به دشمن قاطعانه می‌گوییم که اگر بازگردید ما نیز بازمی‌گردیم و دست‌هایمان روی ماشه است. قطعاً نبرد ما مراحل دارد که هنوز مکتوب نشده است».

◄ رئیس پلیس راهور: هوای مردم را داشته باشید!/ سردار هادیان‎فر گفت: «همکاران شرایط مردم را درک کنند و اگر راننده‎ای تخلف خود را پذیرفت، فقط تذکر بدهند و جریمه‎اش نکنند».

◄ تعدی دولت به حقوق عامه!/ رئیس قوه قضائیه گفت: «بررسی علت قطعی‎های مکرر برق یکی از مصادیق اصلی رسیدگی به حقوق عامه است و نباید نسبت به تضییع این حق بی‌توجهی صورت گیرد. سازمان بازرسی و دادستانی کل کشور علت قطعی برق را بررسی کنند».

◄ سریال «شهید بروجردی» ساخته می‌شود/ نگارش سریال شهید بروجردی هم‌زمان با سالروز آزادسازی خرمشهر در مرکز سیمافیلم آغاز شد. این شهید بزرگوار علاوه بر حضور مؤثر در مبارزات قبل از انقلاب، بعد از انقلاب نیز وارد سپاه شد و از اولین افرادی است که سپاه را تشکیل داد و تا لحظه شهادت، دلاورانه در جبهه‌ها حضور داشت.