رأی الیوم: سفر «سالیوان» به عربستان بی‌نتیجه است

«جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا روز شنبه سفر خود به عربستان سعودی را آغاز کرد؛ سفری که با هدف تلاشی ناامیدکننده برای احیای نفوذ از دست رفته آمریکا در منطقه صورت می‌گیرد. برخی از کارشناسان معتقدند که هدف این مقام آمریکایی از این سفر، تلاشی برای احیای پروژه تشکیل جبهه منطقه‌ای برای مقابله با ایران است، و قرار است این سفر، در تکمیل سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا باشد؛ البته «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا نیز قصد دارد با همین اهداف به عربستان سعودی سفر کند.

رأی الیوم در گزارشی نوشت: «آمریکا با حماقت، گستاخی و کوته‌فکری خود به این نتیجه رسید که عربستان را که هم‌پیمان سنتی و 30ساله آن است از دست داده است و اکنون می‌خواهد که رابطه خود با این کشور را احیا کند؛ چرا که رهبر جوان سعودی به آمریکا پشت و به شرق یعنی چین و روسیه گرایش پیدا کرد و روابط خود را با همسایه خود ایران، از سر گرفت؛ مسئله‌ای که بزرگترین اهرم باج‌خواهی آمریکا یعنی کاشت بذر فتنه سیاسی و مذهبی بین تهران و ریاض را از بین برد».

بر اساس این گزارش،سالیوان هیچ پیشنهاد جذابی در چنته خود ندارد تا عربستان را به بازگشت سمت واشنگتن وادار کند و کاری کند که ریاض، از هم‌پیمانان جدید خود (روسیه و چین) دست بردارد و به سازمانهای بریکس و شانگهای نپیوندند، به همین دلیل، انتظار نداریم که سالیوان یا بلینکن بتوانند به موفقیت ملموسی در این زمینه دست یابند و ممکن است در ریاض چیزی جز تعارفات روتین و لبخندهای سرد پیدا نکنند.

رأی الیوم در ادامه تأکید کرد: عربستان سعودی به‌سرعت در حال تغییر است، دیگر اسیر هم‌پیمانی‌های سنتی با کشورهای غربی نیست و منافع خود را بر دیگران ترجیح می‌دهد. همان‌طور که «خالد الفالح» وزیر سرمایه‌گذاری سعودی چند روز گذشته در حاشیه یک کنفرانس بین‌المللی در این زمینه اعلام کرد که «رابطه عربستان با آمریکا به‌قیمت تمام شدن روابط این کشور با سایر کشورها نخواهد بود، بلکه تصمیمات سعودی بر اساس منافع خود است».

در ادامه این گزارش آمده است: به همین دلیل، مسئولان سعودی با خوانش صحیح از تحولات جهانی، به‌خوبی می‌دانند که منافع فعلی و آینده این کشور در گروی ائتلاف چین و روسیه است که از نظر اقتصادی، نظامی و راهبردی در حال پیشرفت هستند. این ائتلاف نظام جهانی نوینی را پایه‌گذاری خواهد کرد که در تقابل با نظام جهانی درحال فرسایش آمریکایی ـ اروپایی است. هماهنگی ریاض و مسکو در زمینه انرژی نیز باعث شد که کاهش قیمت نفت و گاز متوقف شود. به‌دنبال آن روابط عربستان و چین نیز موجب شد حجم صادرات ریاض، سالانه به بیش از یکصد میلیارد دلار برسد، به همین دلیل، عربستان سعودی درخواست پیوستن به گروه بریکس را ارائه داد که رقیب قدرتمندی برای گروه هفت محسوب می‌شود.

 این روزنامه تأکید کرد: رژیم صهیونیستی اکنون در مطبوعات خود این گونه تبلیغ می‌کند که سفر مقامات آمریکایی به عربستان سعودی، با هدف احیای امیدهای صهیونیست‌ها برای عادی‌سازی روابط عربستان با رژیم اسرائیل و پیوستن به توافق موسوم به «ابراهیم» است. آمریکا نمی‌تواند روابط خود را با عربستان احیا کند، آیا آمریکا می‌تواند ریاض را به‌سمت عادی‌سازی روابط با رژیمی سوق دهد که نفس‌های آخر خود را می‌کشد و با یک جنگ سیاسی داخلی و عملیات‌های مقاومتی روبه‌رو است، عملیات‌هایی که امنیت این رژیم را مختل کرده و ناتوانی گنبد آهنین در مقابله با موشک‌های مقاومت را نشان داده است، همچنین منجر به مهاجرت بسیاری از صهیونیست‌ها از سرزمین‌های اشغالی شده است؟

رأی الیوم گزارش داد: «ریاض در زمان دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا مدعی بود که روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی خواهد کرد؛ اما به‌سمت جایگزین مناسبی رفت و روابط خود را با مسکو، پکن و تهران تقویت کرد که به‌اعتقاد ناظران و کارشناسان عربستان سعودی، آمریکا و رژیم صهیونیستی را فریب داد».

در ادامه گزارش روزنامه مذکور آمده است: شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد ما با یک «عربستان سعودی جدیدی» رو‌به‌رو هستیم که با عربستان گذشته بسیار متفاوت است؛ کشوری که تا پیش از این بر اساس نظریه « نفت به‌ازای حمایت» بود. زمانی که «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در سفر سال گذشته خود به ریاض، نتوانست روابط خود را با عربستان احیا کند و بدون حتی یک قرارداد تجاری یا تسلیحاتی به کشورش بازگشت، آیا سالیوان و بلینکن موفق به احیای روابط ریاض و واشنگتن خواهند شد؟ به‌هرحال تغییرات سریعی در عربستان سعودی صورت گرفته است و این مسئله از روی آرزو نیست؛ بلکه بر اساس تحقیق و مطالعه‌های دقیق بوده است.

عربستان سعودی، ایران و چین روز جمعه نوزدهم اسفند 1401 برابر با دهم مارس 2023 میلادی در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند در نتیجه‌ گفت‌وگوهای انجام‌شده، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی توافق کردند ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی کنند.

به‌دنبال این توافق رسانه‌ها و محافل آمریکایی نگرانی خود را از روند تحولات منطقه غرب آسیا که خلاف خواست آمریکا پیش می‌رود ابراز کرده‌اند.

روشن است که ماهیت روابط ریاض و واشنگتن اجازه قطع مناسبات یا رهایی از وابستگی بین دو طرف را نمی‌دهد؛ اما گام‌هایی که سعودی‌ها در راستای همگرایی و تقویت روابط با رقبا و دشمنان ایالات متحده همچون چین، روسیه و ایران برداشته‌اند عملاً در مسیر دوری از مدار آمریکا قرار می‌گیرد.

بسیاری معتقدند که فاصله نسبی عربستان از آمریکا می‌تواند سعودی‌ها را از فشارهای ایالات متحده برای توافق با رژیم صهیونیستی رها کند، به‌ویژه اینکه چین در این زمینه هیچ فشاری به ریاض وارد نمی‌کند و به‌خلاف آمریکا عادی‌سازی با اسرائیل را شرط همکاری با عربستان نمی‌داند و اساساً علاقه‌ای به پرونده اسرائیل در منطقه ندارد.

به‌طور کلی عربستان متوجه شده است که دوره تک‌قطبی بودن جهان و انحصار قدرت در دست آمریکا به‌سر آمده است و نمی‌توان صرفاً روی ائتلاف با این کشور حساب باز کرد؛ بنابراین بهترین گزینه برای خروج از تونل بحران‌های فعلی در سطوح مختلف، حرکت به‌سمت شرق است.

از سوی دیگر در شرایطی که صهیونیست‌ها و برخی رسانه‌های هم‌پیمان غرب در منطقه، عربستان سعودی را در صف عادی‌سازی روابط با اسرائیل می‌دانستند، عربستان سعودی با میانجیگری چین، طی توافقنامه‌ای با ازسرگیری روابط خود با ایران، همگان را غافلگیر کرد. نخستین گمانه‌ای که توافق ایران و عربستان آن هم با میانجیگری چین به اذهان آورد این بود که عربستان از مسیری که در آن قرار گرفته بود، عدول کرده و به‌سمت هم‌پیمان‌های جدید در منطقه حرکت کرده است. طرح عادی‌سازی روابط سعودی‌ها با رژیم صهیونیستی با توافق ایران و عربستان و توسعه روابط عربستان پس از آن با اعضای محور مقاومت به‌طور کلی در بن‌بست قرار گرفته است.

منبع:‌ تسنيم