کاهش وابستگی بودجه کشور به نفت یکی از مهمترین درخواست های رهبری معظم انقلاب بوده است. خارج شدن اقتصاد کشور از تک محصولی می تواند شرایط کشور به لحاظ رشد اقتصادی در وضعیت خوبی قرار دهد. رهبر معظم انقلاب از مدتها قبل (دهه 70) مکرراً درخصوص رهایی کشور از وابستگی به درآمد نفت هشدار داده و بر نحوه بودجهریزی بدون وابستگی به نفت و نظارت دقیق بر اجرای بودجه تاکید داشتند. در سالهای پایانی دولت دوازدهم تأکیدات ایشان بر موضوع بودجه بیشتر شد و حتی مرتباً از واژه «اصلاح ساختار بودجه» استفاده کردهاند و در سال ۹۷ شخصاً به موضوع اصلاح بودجه وارد شدند و ذیل بودجه سال ۹۸ مرقوم فرمودند این بودجه هیچ تناسبی با شرایط جنگ اقتصادی ندارد و قطعاً باید اصلاح ساختار انجام شود.
رهبر انقلاب در خرداد سال ۹۸ پای نخبگان را به ساختار بودجه بازکردند و با اشاره به بیماریهای مزمن اقتصادی از جمله «بهرهوری پایین»، «اسراف بسیار خسارتبار در مصرف انرژی»، «نفتی بودن و دولتی بودن اقتصاد»، «مشکلات نظام مالیاتی» و «ساختار بودجه» افزودند دانشگاهها در پرتو علم و ایجاد سازوکار مناسب، به تأمل در راهحلهای اینگونه مشکلات بپردازند. ایشان در مهرماه سال ۹۸ به فایده تحریم برای آینده کشور ایران اشاره کردند و آن را مشکلی کوتاه مدت برشمردند که از آن یک سود بلندمدت (انقطاع از نفت) به دست میآید.
متنوع سازی در آمدهای کشور که دربودجه کشور نیز قابل پیش بینی باشد، می تواند رشد اقتصاد را پایدار کند. در واقع پایدار سازی درآمدهای کشور امکان رشد اقتصادی پایدار را ممکن می کند و این به معنای حرکت کشور در مسیر آینده ای بهتر خواهد بود.
در واقع یکی از بزرگترین آمال سیاستگذاران اقتصادی و دولتهای مختلف کشورمان کاهش وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی است. این درآمدها از یک طرف باعث بدعادت شدن و تنبلی اقتصاد میشود و از سوی دیگر نقطه ضعفی در زمان تحریم است. روند نفتزدایی از بودجه از دهه 90 شروع شد؛ زمانی که دولتهای وقت متوجه شدند تحریمهای نفتی میتواند تا چه میزان برای اقتصاد کشورمان گران تمام شود. رفته رفته سهم نفت از درآمدهای دولت به زیر 50 درصد سوق یافت و در ۲ سال گذشته از دولت سیزدهم هم با وجود بهبود شرایط فروش نفت، این روند ادامه داشته و حتی سرعت گرفته است. از اصلیترین گامهایی که برای این مهم برداشته شده است، شناسایی مؤدیان مالیاتی و ردیفهای مالیاتی جدید بود.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بصیرت به نقل وطن امروز بخش اول لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور مشتمل بر ۷ فصل شامل احکام سقف منابع، سقف درآمد و تراز عملیاتی سقف واگذاری داراییهای سرمایهای، سقف واگذاری داراییهای مالی، منابع هدفمندسازی یارانهها و مفروضات پیشبینی منابع و مصارف بودجه منتشر شد. منابع عمومی دولت در لایحه بودجه با رشد 16.7 درصدی ۲۴۲۹ هزار میلیارد تومان و درآمدهای پایدار نیز با رشد 41.9 درصدی ۱۴۹۵ هزار میلیارد تومان پیشبینی شده است.
در لایحه بودجه ۱۴۰۳ سهم درآمدهای نفتی کاهش و سهم درآمدهای پایدار افزایش یافته است، به گونهای که درآمد مالیاتی تقریبا ۲ برابر درآمد نفت از سوی دولت پیشنهاد داده شده است.
بر این اساس سهم درآمدهای پایدار در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ معادل ۶۱,۵ درصد است که افزایش حدود ۱۱ درصدی را نسبت به بودجه امسال دارد. همچنین سهم واگذاری داراییهای مالی در لایحه بودجه سال آینده، 13.2 درصد در نظر گرفته شده که یک درصد نسبت به بودجه سال جاری کاهش یافته است.
در زمینه فروش داراییهای سرمایهای سهم 25.3 درصدی در نظر گرفته شده که نسبت به بودجه امسال نزدیک ۱۰ درصد کاهش یافته و فروش نفت و گاز نیز سهم 22.8 درصدی در بودجه دارد که کاهش 6.2 درصدی را نشان میدهد. بنابراین برنامه دولت در بودجه سال آینده کاهش سهم درآمدهای نفتی و افزایش سهم درآمدهای پایدار است.
* درآمد نفت 614 همت، مالیات 1122 همت
درآمد نفت در لایحه بودجه ۱۴۰۳ حدود ۶۱۴ هزار میلیارد تومان و درآمد مالیاتی هزار و 122 میلیارد تومان از سوی دولت پیشبینی شده که تقریبا ۲ برابر درآمد نفت است. درآمد مالیاتی در لایحه بودجه سال آینده 49.8 درصد رشد دارد.
دولت در لایحه بودجه سال آینده پیشبینی کرده است روزانه یک میلیون و ۳۵۰ هزار بشکه نفت با قیمت ۶۵ یورو به فروش برساند که بر این اساس درآمد نفت در لایحه بودجه ۱۴۰۳ حدود ۶۱۴ هزار میلیارد تومان پیشبینی شده است.
در مجموع در لایحه بودجه 1403 میزان فروش نفت، گاز و فرآوردههای نفتی با کاهش 8 درصدی به 554 هزار میلیارد تومان رسید. میزان فروش نفت، گاز و فرآوردههای نفتی در بودجه امسال 603 هزار میلیارد تومان بود که دولت این عدد را در لایحه بودجه سال آینده به 554 هزار میلیارد تومان کاهش داده است. در صورت تصویب و عملیاتی شدن این پیشنهاد، سهم درآمد حاصل از فروش نفت و فرآوردههای نفتی و گازی از کل بودجه سال آینده از 29 درصد در بودجه سال جاری به 22.8 درصد در بودجه سال 1403 کاهش مییابد.
افزایش 40 درصدی درآمدهای پایدار بودجه 1403
درآمدهای پایدار بودجه برای سال آینده هزار و 495 میلیارد تومان پیشنهاد داده شده است، در حالی که در بودجه امسال میزان درآمدهای پایدار بودجه هزار و 54 میلیارد تومان تصویب شده بود، دولت این عدد را برای بودجه 1403 تا 41 درصد افزایش داده و عدد هزار و 495 میلیارد تومان را پیشنهاد داده است.
همچنین در لایحه بودجه سال آینده مجموع رشد منابع بودجه عمومی دولت ۱۸ درصد نسبت به بودجه سال جاری است. در مجموع با افزایش درآمدهای پایدار و کاهش هزینهها، کسری تراز عملیاتی بودجه پیشنهادی سال آینده نسبت به سال جاری از ۴۵۷ هزار میلیارد به ۳۰۷ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. در بخش حقوق و دستمزد نیز رشد حقوق کارکنان دولت ۱۸ درصد و بازنشستگان ۲۰ درصد نسبت به امسال پیشنهاد شده است.
همچنین منابع عمومی دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۳ بیش از 2 هزار و 429 میلیارد تومان در نظر گرفته شده که نسبت به بودجه امسال 16.7 درصد افزایش دارد. واگذاری داراییهای مالی با رشد حدود 8 درصدی 319 هزار میلیارد تومان پیشنهاد داده شده است. در بودجه ۱۴۰۳ بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان برای واگذاری شرکتهای دولتی در نظر گرفته شده است. واگذاری شرکتهای دولتی در بودجه سال آینده بیش از 43 درصد کاهش پیدا کرده است. میزان واگذاری شرکتهای دولتی در بودجه امسال 106 هزار میلیارد تومان بود که در لایحه بودجه سال آینده میزان واگذاریها 60 هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده است.
فروش اوراق مالی که در بودجه امسال 187 هزار میلیارد تومان بود، در بودجه سال آینده به 254 هزار میلیارد تومان افزایش یافته و با رشد 36 درصدی همراه است. در لایحه بودجه 1403 درآمد حاصل از عوارض گمرکی 3.8 درصد کاهش یافته است اما در مقابل سود حاصل از عملکرد شرکتهای دولتی رشد 76.5 درصدی خواهد داشت.
درآمد حاصل از فروش و واگذاری اموال منقول و غیرمنقول (مانند درآمد حاصل از مولدسازی داراییهای دولت) با 44.6 درصد کاهش از 108 هزار و 439 میلیارد تومان در بودجه سال جاری به 60 هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه سال آینده کاهش داشته است. در مجموع در لایحه بودجه سال آینده درآمد حاصل از واگذاری داراییهای سرمایهای 16 درصد کاهش داشته است.
در بخش واگذاری داراییهای مالی، درآمد حاصل از فروش و واگذاری انواع اوراق مالی و اسلامی با 36.1 درصد افزایش به 254 هزار و 600 میلیارد تومان افزایش یافته اما در بخش درآمد حاصل از فروش سهام شرکتهای دولتی، رقم پیشنهادی در لایحه بودجه از 106 هزار میلیارد تومان در بودجه سال 1402 به 60 هزار میلیارد تومان در بودجه سال آینده کاهش مییابد.
بودجه 13 میلیارد یورویی برای واردات کالاهای اساسی
در لایحه بودجه پیشنهادی دولت برای سال آینده بیش از 13 میلیارد یورو برای واردات کالاهای اساسی پیشبینی شده است. دولت در لایحه بودجه 1403 برای واردات کالاهای اساسی 13.65 میلیارد یورو منابع تعیین کرده است.
* حق اشتراک 300 و 400 تومانی برق و گاز
در بودجه سال ۱۴۰۳ هر واحد مسکونی برای گاز و برق باید به ترتیب ۴۰۰۰ ریال و ۳۰۰۰ ریال بپردازد، این عدد برای واحدهای تجاری ۳۰ هزار ریال است. بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۳ به استناد ماده ۱۲ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) به هر یک از وزارتخانههای نفت و نیرو از طریق شرکتهای تابعه ذیربط اجازه داده میشود ماهانه از هر واحد مسکونی مشترکان گاز مبلغ 4 هزار ریال، از هر واحد مسکونی مشترکان برق مبلغ ۳ هزار ریال و از هر یک از واحدهای تجاری مشترکان گاز و برق مبلغ ۳۰ هزار ریال اخذ و به عنوان منابع داخلی نزد خزانهداری کل کشور واریز کنند.
برای مشترکان روستایی مبالغ فوقالذکر معادل ۵۰ درصد است و مشترکان فاقد انشعاب گاز از پرداخت معافند. وجوه فوق مشمول مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده نخواهد بود.
همچنین عوارض موضوع ماده ۵ قانون حمایت از صنعت برق کشور به میزان ۱۰ درصد مبلغ برق مصرفی در سقف 89 هزار میلیارد ریال تعیین شده است. مشترکان برق روستایی و عشایری مجاز، از شمول حکم این جزء معافند. 35 درصد از این منابع به حساب شرکت توانیر نزد خزانهداری کل کشور برای حمایت از توسعه و نگهداری شبکههای برق روستایی و جابهجایی تیر برق در معابر روستایی و 65 درصد مابقی برای تولید برق تجدیدپذیر و پاک و توسعه فناوریهای تجدیدپذیر با اولویت روستایی، عشایری و خانوارهای کمدرآمد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور به حساب سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق (ساتبا) نزد خزانهداری کل کشور واریز میشود تا بر اساس مبادله موافقتنامه با سازمان برنامه و بودجه کشور به صورت کامل به مصرف برسد.
افزایش نرخ آب برای مشترکان پرمصرف
وزارت نیرو در لایحه بودجه 1403 مکلف شده درباره مشترکانی که بیش از 2 برابر الگو مصرف کردهاند، به ازای هر مترمکعب مازاد، 35 درصد نرخ را افزایش دهد. در لایحه بودجه 1403 کل کشور وزارت نیرو از طریق شرکتهای آب و فاضلاب استانی سراسر کشور مکلف است علاوه بر نرخ آب به ازای هر مترمکعب فروش آب شرب بالاتر از الگوی مصرف تا 2 برابر بیش از الگو، 15 درصد نرخ آببها را افزایش دهد و درباره مشترکانی که بیش از 2 برابر الگو مصرف کردهاند، به ازای هر مترمکعب مازاد، 35 درصد نرخ را افزایش داده و از آنان دریافت و به خزانهداری کل کشور واریز کند. وجوه فوق مشمول مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده نخواهد بود. 100 درصد وجوه دریافتی از محل حساب مذکور در ردیف معین در بودجه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور جهت آبرسانی شرب شهرهای دارای تنش آبی، روستایی و عشایری و شهرهای زیر 25 هزار نفر و اصلاح شبکه آن و تکمیل فاضلاب روستایی و آبرسانی سایر اختصاص مییابد، به نحوی که 30 درصد منابع مذکور برای آبرسانی عشایر و باقی مانده برای آبرسانی شهری و روستایی براساس بحران و کمبود آب سالم بین استانها، در مقاطع 3 ماهه توزیع شود. مبادله موافقتنامه بین شرکتهای آب و فاضلاب و سازمان امور عشایر ایران و سازمان مدیریت و برنامهریزی استانها الزامی است.
* اختصاص 758 هزار میلیارد تومان برای یارانهها
بر اساس تبصره 10 لایحه بودجه سال آینده، مبلغ 758 هزار میلیارد تومان به عنوان منابع هدفمندی یارانهها در نظر گرفته شده است. بر اساس ارقام پیشبینیشده در لایحه بودجه 1403 کل کشور، در راستای اجرای هدفمند کردن یارانهها، تمام دریافتیهای قانون مذکور به علاوه 40 درصد از منابع داخلی ریالی و ارزی حاصل از فروش محصولات فرعی گاز مانند اتان، پروپان، بوتان، پنتان و گوگرد به استثنای عوارض شهرداریها و دهیاریها، حق بیمه مشترکان گاز طبیعی و منابع حاصل از آب و برق و عوارض گازرسانی و حق بیمه منازل مسکونی، در اجرای قانون تاسیس صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی به میزان 758 هزار میلیارد تومان توسط شرکتهای تابعه وزارت نفت، بابت دریافتی حاصل از فروش داخلی فرآوردههای نفتی و فروش صادراتی فرآوردههای نفت و گاز با احتساب عوارض و مالیات ارزش افزوده و نیز فروش خوراک گاز به پتروشیمیها و سوخت صنایع به حساب سازمان هدفمندسازی یارانهها واریز میشود. یارانه نقدی معیشتی و مستمری مددجویان و یارانه داروی موضوع این تبصره مستقیما به ذینفع نهایی و سرپرست خانوار یا داروخانهها پرداخت میشود. همچنین مابهالتفاوت قیمت بنزین در سال 1398 مشمول عوارض و مالیات بر ارزش افزوده و سهم 14.5 درصد شرکت ملی نفت ایران نمیشود.
* خودروهای بالای 3 میلیارد تومان مشمول مالیات میشوند
در لایحه بودجه 1403 پیشنهاد شده است خودروهای بالای 3 میلیارد تومان مشمول سالانه یک درصد مالیات شوند. در بند «س» تبصره 6 لایحه بودجه 1403 آمده است: انواع خودروهای سواری، وانت دوکابین دارای شماره انتظامی شخصی در اختیار مالکان اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی که قیمت روز خودروی آنها بیش از 3 میلیارد تومان است مشمول سالانه یک درصد مالیات میشوند.
* پرداخت ۶ هزار میلیارد تومان به صندوق بیمه محصولات کشاورزی
طبق لایحه بودجه ۱۴۰۳، به دولت اجازه داده میشود ۶ هزار میلیارد تومان جهت پرداخت سهم دولت به صندوق بیمه محصولات کشاورزی به صورت نقدی، یا اسناد خزانه اسلامی (یکساله) با تضمین از سوی دولت پرداخت شود. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ بخش کشاورزی در بند «ب» تبصره ۵ (حوادث غیرمترقبه) آمده است: در اجرای بند 7 ماده 61 قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور و تبصره ذیل ماده ۴۹ قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور به دولت اجازه داده میشود از محل منابع تنخواهگردان موضوع بند «م» ماده 28 قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) مبلغ ۶ هزار میلیارد تومان جهت پرداخت سهم دولت به صندوق بیمه محصولات کشاورزی به صورت نقدی، یا اسناد خزانه اسلامی (یکساله) با تضمین از سوی دولت اقدام کند.
* درآمد سالانه ۱۲۰ میلیون تومان معاف از مالیات
دولت در بودجه سال ۱۴۰۳ پیشبینی کرده است مبالغ دریافتی کارکنان دولت که کمتر از سالانه ۱۲۰ میلیون تومان میشود معاف از مالیات باشد. بر اساس بند «ث» تبصره ۱۶ لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ دولت پیشبینی کرده است مبالغ دریافتی کارکنان دولت که کمتر از سالانه ۱۲۰ میلیون تومان میشود معاف از مالیات باشد. بر این اساس مبالغ دریافتی سالانه از ۱۲۰ تا ۱۶۸ میلیون تومان ۱۰ درصد، از ۱۶۸ تا ۲۷۶ میلیون تومان، ۱۵ درصد، از ۲۷۶ تا ۴۰۸ میلیون تومان ۲۰ درصد مالیات اخذ خواهد شد.
* حذف یارانه ثروتمندان
طبق لایحه بودجه ۱۴۰۳، سازمان هدفمندسازی یارانهها موظف است با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به حذف یارانههای خانوارهای غیرمشمول حمایت دولت اقدام کند. بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳ نشان میدهد که بر اساس ماده ۷ تبصره ۱۰ این لایحه، سازمان هدفمندسازی یارانهها موظف است با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به حذف یارانههای خانوارهای غیرمشمول حمایت دولت به موجب آییننامهای که به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان هدفمندسازی یارانهها به تصویب دولت میرسد، اقدام کند. گفتنی است تقریبا هر ساله در بودجههای سنواتی به این موضوع تاکید میشود اما در عمل تاکنون یارانهبگیران به صورت دقیق غربال نشدهاند.
* اخذ مالیات از فراریان مالیات بر ارزش افزوده
طبق لایحه بودجه ۱۴۰۳، مالیات و عوارض ارزش افزوده مودیان مالیات بر ارزش افزوده بابت هر یک از دورههای سنوات ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۰ باید از سوی سازمان مالیاتی برآورد و اخذ شود. بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳ نشان میدهد که بر اساس بند «ر» تبصره ۶ لایحه، به وزارت امور اقتصادی و دارایی (سازمان امور مالیاتی کشور) اجازه داده میشود مالیات و عوارض ارزش افزوده مودیان مالیات بر ارزش افزوده بابت هریک از دورههای سنوات ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۰ را که اظهارنامههای خود را در موعد مقرر تسلیم نکرده و تاکنون مورد رسیدگی قرار نگرفتهاند و مالیات آنها نیز برآورد نشده است از طریق حسابرسی سیستمی بر اساس میزان فعالیت اطلاعات موجود در سامانههای مالیاتی سوابق مالیاتی پرونده عملکرد و با توجه به میزان اعتبارپذیری خرید کالا و خدمات فعالیت مودیان مذکور بر اساس دستورالعملی که به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی ظرف سه ماه بعد از ابلاغ این قانون تهیه شده و به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی میرسد، تعیین و اظهارنامه برآورد کند. در صورت اعتراض این گونه مودیان به مالیات قطعی تعیینشده پرونده قابل طرح در هیأت موضوع تبصره ۲ ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم خواهد بود. مجموع جریمههای قابل پرداخت توسط مودی از هر نوع در این بند نمیتواند از 50 درصد اصل مالیات تعیین شده بیشتر باشد.
پیشبینی فروش روزانه یک میلیون و ۳۵۰ هزار بشکه نفت
دولت پیشبینی کرده است سال ۱۴۰۳ روزانه یک میلیون و ۳۵۰ هزار بشکه نفت را با قیمت ۶۵ یورو و سالانه ۱۱ میلیارد متر مکعب گاز با قیمت هر مترمکعب ۲۹ یورو به فروش برساند. براساس اطلاعات منتشر شده در جدول شماره ۶ مفروضات منابع و مصارف عمومی، دولت پیشبینی کرده است قیمت هر بشکه نفت صادراتی ۶۵ یورو باشد، همچنین نرخ تسعیر پیشنهادی ارز در این جدول ۳۱ هزار تومان در نظر گرفته شده است. انتظار میرود مقدار صادرات نفت خام و میعانات گازی روزانه یک میلیون و ۳۵۰ هزار بشکه باشد، همچنین براساس اطلاعات این جدول، میزان صادرات گاز در سال ۱۱ میلیارد مترمکعب برآورد شده که قیمت هر مترمکعب گاز صادراتی ۲۹ یورو در نظر گرفته شده است.
* اختصاص ۴ هزار میلیارد تومان برای رفع نقاط حادثهخیز جادهها
طبق لایحه بودجه ۱۴۰۳، صندوق تأمین خسارتهای بدنی ۴ هزار میلیارد تومان به صورت نقدی یا اوراق مالی اسلامی برای سرمایهگذاری در رفع نقاط حادثه خیز جادهای به وزارت راه و شهرسازی میپردازد. بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳ نشان میدهد بر اساس ماده ۴ تبصره ۱۵ لایحه که درباره صندوق تأمین خسارتهای بدنی است، این صندوق با تصویب شورای عالی حملونقل و ایمنی کشور مبلغ 40 هزار میلیارد ریال به صورت نقدی یا اوراق مالی اسلامی برای سرمایهگذاری در رفع نقاط حادثه خیز جادهای به وزارت راه و شهرسازی پرداخت کند.
* پاداش پایان خدمت کارمندان ۵۲۰ میلیون تومان شد
طبق لایحه بودجه ۱۴۰۳، سقف پاداش پایان خدمت کارمندان ۵۲۰ میلیون تومان خواهد بود. بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳ نشان میدهد پاداش پایان خدمت موضوع قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینههای ضروری به کارکنان دولت پاداش پایان خدمت کارکنان مشمول ماده ۱۰۷ قانون مدیریت خدمات کشوری با احتساب فوقالعاده بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون مذکور به مقامات، رؤسا، مدیران و کارکنان تمام دستگاههای اجرایی موضوع ماده یک قانون برنامه 5 ساله هفتم توسعه، همچنین وزارت اطلاعات، نیروهای مسلح و سازمان انرژی اتمی در ازای هر سال خدمت حداکثر تا ۳۰ سال و تا سقف 5 میلیارد و 200 میلیون ریال خواهد بود. اعمال این بند برای نیروهای مسلح با رعایت تبصره 3 ماده 117 قانون مدیریت خدمات کشوری است.