شاید امروز هم دیر باشد!/ هوش مصنوعی از دغدغه رهبری تا لازمه دنیای جدید 

‌می‌گویند هوش مصنوعی انقلاب چهارم است همان انقلابی که مرز‌های علم و  تکنولوژی را جابجا می‌کند؛ لذا هر کشوری از آن عقب بماند با حکمرانی که در دستان پیشقراولان قرار می‌گیرد به عقب هدایت شده و از  آینده جا می‌ماند. رهبر معظم انقلاب با درک این مهم و لازمه اقدام و پیشرفت در هوش مصنوعی تاکنون چندین بار روی اهمیت موضوعی و لزوم  دستیابی به جنبه‌های مختلف آن از  تاکید کرده‌اند.

مقام معظم رهبری در اولین دیدار خود با کابینه دولت چهاردهم بار دیگر بر اهمیت هوش مصنوعی و لزوم توجه ویژه مسئولان به این حوزه خصوصا لایه‌های زیرساختی آن تأکید کردند: «اگر به لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی نرسیم، ممکن است در دنیا آژانسی برای هوش مصنوعی مانند انرژی اتمی تشکیل دهند و مانع پیشرفت کشور شوند.» این دغدغه به خوبی به لزوم اهمیت اقدام و عمل در حوزه تکنولوژی‌های جدید به ویژه هوش مصنوعی  هم پای انرژی هسته‌ای و بلکه بالاتر از آن تاکید می‌کند.
حقیقت جهان و عکس‌العمل یابندگان تکنولوژی‌های جدید نشان داده است که اگر در دستیابی به علم روز دنیا عقب بمانیم باید منتظر محدودیت‌های کشور‌هایی که پیش از این بدان دست یافته‌اند برای جلوگیری از دسترسی همگان به آن باشیم.

رقابتی راهبردی 
باید اذعان داشت هوش مصنوعی جدیدترین رقابت استراتژیک و راهبردی را در جهان به خود اختصاص داده است و همه کشور‌ها در حال تلاش برای دستیابی به جنبه‌های مختلف آن هستند تا از این جهش جدید دنیای تکنولوژی عقب نمانند.
شاید بهتر باشد اینگونه تعبیر کرد که تکنولوژی هوش مصنوعی امروز  تبدیل به صحنه نبردی برای آینده شده است و کشور‌های مختلف با سرمایه‌گذاری‌های کلان، اهداف جاه‌طلبانه‌ای را دنبال می‌کنند تا بتوانند به قدرت اول هوش مصنوعی در جهان تبدیل شوند.
هوش مصنوعی نقش اساسی و راهبردی در اقتصاد، سیاست و به طور کلی در ساختمان اجتماعی انسان ایفا خواهد کرد. این فناوری زندگی بشریت را دگرگون خواهد کرد لذا از اهمیت بالایی برخوردار است.

رقابت بر سر برتری/ از چین تا آمریکا
امروز شاهد  رقابت راهبردی و بین‌المللی در عرصه هوش مصنوعی میان کشور‌های مختلف خصوصا چین و آمریکا، بر سر ایجاد ممانعت‌هایی برای دسترسی سایر کشور‌ها به فناوری‌های برتر این حوزه هستیم.  رهبر معظم انقلاب با دغدغه بسیاری نسبت به ورود هر چه سریعتر به عرصه هوش مصنوعی و جنبه‌های کاربردی و زیرساختی آن دستور می‌دهند و از دولت چهاردهم می‌خواهند هرچه سریعتر ورود کنند.

هوش مصنوعی در حقیقت یک فناوری نوظهور است که به بازیگری کلیدی در زندگی بشر تبدیل شده است. می‌تواند به صورت خودمختار رفتار کرده، تصمیم‌گیری کند و در زمینه‌های مختلفی مانند اجتماعی و اقتصادی نتایج متفاوتی را رقم بزند. این فناوری نه تنها بر اقتصاد دنیا تأثیر خواهد گذاشت که نقش مهمی در تغییرات و پیشرفت‌های نظامی و امنیتی دنیا دارد چنانچه استفاده از هوش مصنوعی در تسلیحات خودمختار و سیستم‌های دفاعی، به کشور‌ها امکان می‌دهد تا در جنگ‌های آینده با دقت و کارایی بیشتری عمل کنند و در برابر رقیب دست بالا را داشته باشند.

از نگرانی‌ها تا  محدودیت‌ها
در حوزه نظامی  این فناوری‌ها می‌توانند به طور خودکار اهداف را شناسایی و مورد حمله قرار دهند، که این امر نگرانی‌های اخلاقی و امنیتی زیادی را به همراه دارد.
در کنار این نگرانی‌ها جولان کشور‌های پیشرو در حوزه هوش مصنوعی است که به دنبال ایجاد محدودیت‌های عمیق برای دیگران علیرغم دستیابی خود به جنبه‌های بیشمار آن هستند.

رهبر معظم انقلاب فرمودند: «ممانعت و اعمال محدودیت برای دسترسی سایر کشور‌ها به فناوری‌های پیشرفته مرتبط با هوش مصنوعی  آغاز شده است.»
هرچند دو کشور آمریکا و چین را دو پیشتاز هوش مصنوعی عنوان کرده‌اند و در حال حاضر بیشترین فناوری این حوزه را در اختیار دارند، اما باز هم شاهدیم  آمریکا با تعجب و وحشت  از  پیشرفت‌های خیره‌کننده چین در عرصه هوش مصنوعی، برای ممانعت از پیشرفت بیشتر این کشور یا وقفه در آن، تحریم‌های شدیدی را علیه این کشور اعمال کرده است.

آمریکا نگران است که چین با استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی  بتواند در زمینه‌های نظامی و اقتصادی به برتری دست یابد. آنچه مهم اینکه کم کاری و عقب‌ماندگی در این عرصه حساس از فناوری و تکنولوژی می‌تواند خطرناک بوده و عواقب سنگینی به همراه داشته باشد.

هوش مصنوعی در تمام لایه‌ها
هوش مصنوعی با استدلال، تصمیم‌گیری و حل مسئله در عرصه‌های مختلف از عرصه اقتصادی و پزشکی تا آموزش و فرهنگ و مهمترین عرصه‌ای که در منظر جامعه بین‌المللی استراتژیک و با اهمیت است یعنی حوزه نظامی و امنیتی کاربرد دارد و می‌تواند کار‌های حساس و گاهی خطرناکی در حوزه نظامی و امنیتی به انجام برساند. از همین روست که حکمرانی در هوش مصنوعی اهمیت دارد و بایستی قبل از آنکه خیلی دیر شود سرمایه‌گذاری، اقدام و عمل در مسیر دستیابی به لایه‌های زیرساختی این فناوری نوظهور و حساس، با توجه به تاکید و دغدغه رهبری با شدت بیشتری پیگیری شود.  
هوش مصنوعی آینده جهان را دگرگون خواهد کرد و هر کشوری در این عرصه پیشگام و پیش قدم باشد یا حتی بعد‌ها با سرمایه‌گذاری به موقع به لایه‌های حساس و پایه‌ای آن دست یابد می‌تواند در جهان به جایگاه حساسی دست یابد.