رشد اقتصادی مستمر نیازمند بازارهای هدف

راجع به نقش و جایگاه دیپلماسی اقتصادی باید اذعان داشت؛ فارغ از نگاه دولت‌ها به این موضوع، ما باید ساختار وزارت خارجه را به‎گونه‌ای بازنگری کنیم که فعالیت‌ها و نگاه این وزارتخانه یک نگاه صرف سیاسی نباشد، اگرچه در دهه‌های گذشته بعضی از دولت‌ها تمایل داشتند که وزارت خارجه فعالیت اقتصادی نیز داشته باشد و برخی از دولت‌ها مأموریت‌های این وزارتخانه را تنها سیاسی می‌دانستند. اما به‎نظر می‌رسد به‎طور کلی در ساختار‌های موجود باید بازنگری شود. امروز بسیاری از فعالان اقتصادی گله‎مندند که در کشوری که ایران فعالیت بازرگانی و تجاری بالایی با آن دارد، ما رایزن بازرگانی نداریم. اما در کشوری که مبادله آنچنانی با آنها نداریم، گاهاً چندین رایزن بازرگانی و اقتصادی فعالیت می‌کنند. از این‎رو معتقدم حتماً باید در اتاق‌های سه‌گانه، وزارت‎خارجه و دولت یک ساختار نهادینه و رسمی را برای کشور‌ها با اولویت کشور‌هایی که ما با آنها رابطه تجاری داریم تعریف کنیم، یعنی برنامه‌ای داشته باشیم که این رفت‎و‎آمد‌های تجاری میان کشورمان با دیگر کشور‌ها به‎صورت دایم و بدون توجه به ملاحظات سیاسی و تا زمانی‎که شرایط و ظرفیت آن وجود دارد، تداوم یابد. اقتصاد ایران با توجه به تنوع بالایی که دارد از این ظرفیت برخوردار است که روابط تجاری خود با کشور‌های مختلف را به‎شدت افزایش دهد.
 برای نمونه کشور پاکستان با بیش از ۲۰۰ میلیون جمعیت یک کشور مسلمان بزرگ است که با ما مرز زمینی دارد، به‎نحوی که فقط یک بازار ۶۰۰ میلیون نفری با توجه به همین چند کشور پیرامونی ما وجود دارد که بازار بسیار بزرگی است که هم به لحاظ فرهنگی قرابت‌هایی وجود دارد، هم ایران ظرفیت و امکان تولید کالا و صادرات برای آن بازار‌ها را دارد. برای همین به‎نظر می‌رسد ایران حتماً باید نهاد حاکمیت و دولت یک فکر اساسی برای این موضوع کند و افراد با‎تجربه‌ای را از اتاق‌های سه‌گانه برای این موضوع به‎کارگیری کند تا اقتصاد ایران بتواند با اینها تبادلاتی داشته باشد. نکته‌ای که نباید از آن غافل شد، این است که ما هر چقدر ظرفیت و پتانسیل در داخل اقتصاد کشور داشته باشیم اگر این ظرفیت به تجارت و داد‎و‎ستد با دیگر کشور‌ها منجر نشود، چندان نمی‌تواند برای ما زایش داشته باشد، یعنی عملا این ظرفیت‌ها نمی‌تواند به رشد‌های اقتصادی پایدار و پیوسته منجر شود. اگر کشوری مانند چین چندین چند سال است که رشد‌های اقتصادی دو رقمی را تجربه می‌کند تنها به‎خاطر بازار تقاضای حدود ۵/۱ میلیارد نفری خودش نیست، بلکه به‎خاطر این است که حجم سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام می‌دهد با هدف جمعیت چندین میلیارد نفری است که با هدف گسترش دامنه تجارت خارجی آن شکل گرفته است. همین الان بزرگ‎ترین درگیری بلوک غرب با بلوک شرق یا همین درگیری چین و آمریکا نیز بر سر همین موضوع است، یعنی بزرگ‎ترین و چالش‎برانگیزترین مسائل سر موضوعات تجاری است.