«کامران ندری» کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفتوگو با «صبح صادق» درباره سخنان اخیر رئیسجمهور ناظر بر کوچکسازی دولت و کاهش ساعات کاری ادارات برای صرفهجویی بیشتر در هزینهها و انرژی تحلیلهایی را درباره این موضوع مطرح کرد و گفت: «یکی از فرضهایی که در خصوص سخنان رئیسجمهور درباره کاهش ساعت کاری کارمندان دولت ـ که به تازگی بیان کردند و البته فرضی انتقادی بود ـ مطرح شد، نگرانی نسبت به انجام نشدن کار ارباب رجوع در ادارات بود.»
وی در این باره توضیح بیشتری داد و گفت: «بیتردید این پیشفرض متفاوت از پیشفرض مورد نظر رئیسجمهور است. در پیشفرض ابتدایی نگرانیها بابت روی زمین ماندن کار ارباب رجوع است، اما به نظر میرسد آقای پزشکیان معتقد است این دسته از کارکنان دولت که بهتر است ساعت کاری آنها کم شود یا در بهترین شکل ممکن تعدیل نیرو صورت بگیرد، اصلاً کاری برای انجام یا برای ارائه به ارباب رجوع ندارند.»
ندری معتقد است: «رئیسجمهور تلویحاً این موضوع را بیان کردند که برای این دسته از کارکنان دولت اصلاً کاری تعریف نشده که قابل انجام باشد. عدهای در ادارات به عنوان کارکنان دولت از صبح سر کار حاضر میشوند و ضمن دریافت حقوق ماهیانه، هزینههای جانبی دیگری، مانند هزینه آب، گاز، برق و اینترنت و... نیز به دولت تحمیل میکنند. اگر اشتباه نکنم در آن جلسه رئیسجمهور از یکی از مسئولان دولتی پرسید سرانه هزینه کارکنان نهاد ریاستجمهوری چقدر است که وی در پاسخ عدد حدود ۱۰۰ تا ۱۷۰ میلیون تومان را عنوان کرد.»
عضو پژوهشکده پولی و بانکی تصریح کرد: «با پیبردن به این ارقام متوجه میشویم پیشفرض آقای رئیسجمهور این است که برخی کارکنان در بخش دولتی ضمن اینکه کار مشخصی برای انجام ندارند و در طول سالهای مختلف با تحمیل و سفارش و... استخدام شدهاند، به ازای هر کدام این مبلغ هزینه میشود.»
وی در این باره افزود: «به نظر میرسد حتی اگر به این افراد حقوق داده شود؛ یعنی مثلاً همان حقوق ۴۰ میلیونی به آنها داده شود و به خانه بازگردند، اینجا ۱۳۰ میلیون تومان در جیب دولت باقی میماند، بنابراین اینگونه نیست که اخراج یا کم شدن ساعات کاری این افراد موجب آسیب رسیدن به ارباب رجوع شود؛ زیرا به تعبیر رئیسجمهور این دسته از کارکنان و کارمندان دولتی خدمتی برای ارائه کردن ندارند.»
این کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی تأکید کرد: «در این موضوع که باید به سمت کوچکسازی و چابکسازی دولت حرکت کنیم شک و تردیدی وجود ندارد؛ اما تشخیص اینکه چه کسانی از بدنه دولت باید جدا شوند، زیرا خدمتی ارائه نمیکنند یا ساعت کاری کدام کارکنان از هشت ساعت به چهار ساعت کاهش یابد، بسیار سخت است؛ زیرا مشخص نیست دولت به سهولت و در اسرع وقت بتواند تشخیص دهد که باید کدام یک از کارکنان خود را مشمول این موضوع کند.»
وی خاطرنشان کرد: «بعید به نظر میرسد دولت بتواند از عهده این کار به درستی برآید؛ زیرا پیش روی انجام چنین کاری مشکلات پیشبینیناپذیر وجود دارد. طبیعتاً هر کاری انجام شود در مسیر انجام آن کار مسائل و مشکلاتی ایجاد میشود که روند انجام کار و رسیدن به پایان آن را سخت میکند؛ اما در این موضوع که باید دولت کوچک شود و به سمت تعدیل نیرو و استفاده از نیروهای کاردان و متخصص برویم، شکی نیست و با این موضوع موافقم. بخشی از آنچه دولتیها در اقتصاد ایران انجام میدهند فعالیتهای غیر ضروری و مداخلات بیجاست که هیچ نتیجه مثبتی نیز ندارد.»
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در این باره بیان داشت: «در روند حرکت به سمت کوچکسازی دولت باید به مسئله بسیار مهم مقرراتزدایی نیز توجه شود. برخی از کارمندان دولت قوانین و مقررات را آنگونه که خود میخواهند تفسیر و اجرا میکنند، یعنی برخی قوانین به صورت ناقص در اقتصاد اجرا میشود و تبعات منفی را به پیکره اقتصاد و کسبوکارها وارد میکند.»
ندری در ادامه گفت: «با اینکه حذف قوانین دست و پاگیر در راستای کوچکسازی دولت بسیار مهم است، اما اینکه تیم آقای پزشکیان بتواند قوانین را به بهترین شکل ممکن بازبینی کند، جای شک و تردید دارد. وجود قوانین زائد و ازدیاد قوانین سبب پایین آمدن رتبه کسبوکار ایران شده است. از این جهت اقتصاد ایران آسیبهای متعددی متحمل شده است؛ بنابراین بخشی از روند کوچکسازی دولت باید ناظر برحذف قوانین زائد باشد.»
وی در این باره تصریح کرد: «رتبه پایین شاخص کسبوکار ایران که نهادهای معتبر بینالمللی منتشر میکنند، نشان میدهد، در ایران انرژی و هزینه بسیار زیادی برای انجام کار و فعالیت اقتصادی صرف میشود؛ زیرا قوانین و مقررات دست و پاگیری که بعضاً نیروی اضافی کار نیز سختیهای آن را بیشتر میکند مانع از انجام یک فعالیت اقتصادی در زمان مناسب میشود.»
این استاد اقتصاد تأکید کرد: «کاهش قوانین و مقررات در کنار تعدیل نیروی اداری که اتفاقاً در برابر انجام کارها بعضاً سنگاندازی میکنند، بسیار حائز اهمیت است. کاهش حجم مداخلات دولت در مسائل اقتصادی و تولیدی و حضور تعداد مشخصی نیروی کار برای ارائه بهترین خدمات به ارباب رجوع در کنار استفاده از فناوریهای روز دنیا برای ارائه خدمت با کیفیت بهتر و با سرعت بیشتر به مردم حتی خدمترسانی بدون ارتباط مستقیم کارمند دولت با ارباب رجوع در دنیای امروز بسیار مرسوم است و مسئله عجیبی نیست؛ لذا ما نیز باید از دنیای امروز بیاموزیم و برای انجام بهتر کارها الگوبرداری کنیم.»
کامران ندری در پایان این گفتوگو خاطر نشان کرد: «دولت با کوچکسازی و اصطلاحاً چابکسازی خود با هزینهای به مراتب کمتر از آنچه امروز صرف میکند، میتواند خدمات بهتری به مردم ارائه کند؛ خدماتی که موجب رضایت آحاد مختلف جامعه با هزینه کمتری شود. همه شواهد نشان میدهد دولت در ایران با هزینههای بسیار سنگین و با سطح مداخلات غیر ضروری بسیار زیاد در اقتصاد است، لذا چارهای جز کوچکسازی دولت نداریم.»
وی تصریح کرد: «دولتها درباره کوچکسازی خود بسیار سخن گفتهاند؛ اما وضعیت در برخی دولتها به مراتب بدتر شده است؛ اینکه آیا آقای پزشکیان میتواند دولت خود را کوچک کند یا خیر، باید منتظر باشیم. سخنان رئیسجمهور درباره ضرورت کوچکسازی و تعدیل نیروهای دولتی درست است، اما مشروط به وجود یک برنامه محوری تا با اجرای درست آن نتایج مطلوبی به دست آید.»