در هفتههای اخیر، رسانههای بینالمللی و شبکههای اجتماعی موجی از اخبار را درباره احتمال درگیری میان ایران و رژیم صهیونی منتشر کردهاند. تیترهایی مانند «آمادهباش ایران»، «حمله قریبالوقوع» و «واکنش فوری آمریکا و اسرائیل» بارها در صفحات خبری و کانالهای شبکههای اجتماعی بازنشر شده است. اگرچه ظاهر این اخبار تهدیدآمیز به نظر میرسد، بررسیهای مستقل و اظهارات منابع رسمی نشان میدهد نشانه واقعی از وقوع جنگ وجود ندارد و آنچه در جریان است، بیشتر یک عملیات روانی رسانهای هماهنگ با فشار دیپلماتیک اسنپبک است. به عبارتی سادهتر، این اخبار ابزار ایجاد ترس و فشار غیرمستقیم هستند، نه اعلام شروع درگیری نظامی واقعی.
با توجه به اهمیت این موضوع و اثرات آن بر افکار عمومی، رسانهها و بازارهای داخلی، هفته نامه «صبح صادق» تصمیم گرفت پروندهای ویژه در این زمینه تهیه کند. هدف از این پرونده، روشنگری درباره اخبار جعلی جنگ و تحلیل ابعاد گوناگون آن، از جمله اثرات روانی، اجتماعی و اقتصادی است. این پرونده همچنین تلاش دارد نشان دهد که چگونه رسانهها و شبکههای اجتماعی میتوانند ابزار فشار روانی و رسانهای دشمن باشند و مخاطب را بدون وجود تهدید واقعی، دچار اضطراب کنند.
در این پرونده تلاش شده است ضمن بررسی نمونههایی از اخبار جعلی جنگ و نحوه انتشار آنها در رسانههای بینالمللی و شبکههای اجتماعی، پیامدهای روانی و اقتصادی آنها تحلیل شود. این گزارش نشان میدهد، چگونه یک تصویر قدیمی از رزمایش موشکی، وقتی با تیترهای هیجانی بازنشر میشود، میتواند هزاران بازدید و بازنشر دریافت کند و اثر روانی واقعی بر جامعه بگذارد.
همچنین در این شماره پرونده، سازوکارهای تولید اخبار جعلی و تکنیکهای ترسآفرینی را بررسی و سعی کردیم نحوه استفاده رسانهها از کلیدواژههای هیجانی، نقلقولهای شبهمعتبر و تصاویر تحریفشده را تحلیل کنیم و نشان دهیم که این ابزارها چگونه به سرعت ذهن مخاطب را درگیر اضطراب و نگرانی میکنند. همچنین پیامدهای اجتماعی و اقتصادی این اخبار و راهکارهای مقابله با آنها بررسی شده است.
این پرونده همچنین نمونههای برجستهای از اخبار تحریفشده را ارائه میدهد و توضیح میدهد که چگونه رسانههای غربی از تکنیکهای خاص برای ایجاد هیجان و ترس در مخاطب استفاده میکنند. مخاطب میتواند دریابد که چرا حتی اخبار بدون پشتوانه واقعی، میتوانند بازارهای داخلی، روان جامعه و تصمیمگیریهای اقتصادی و اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهند.
هدف از انتشار این پرونده، تقویت سواد رسانهای مخاطبان و ارائه تصویری روشن از واقعیت پشت موج اخبار جعلی جنگ است، تا بتوانیم تفاوت میان تهدید واقعی و ترس رسانهای را تشخیص دهیم و در مواجهه با جریانهای اطلاعاتی پیچیده، تصمیمات هوشمندانه بگیریم.