با گذشت یک هفته از اعتراضات بیسابقه در آمریکا، کماکان این راهپیمایی هفت میلیونی در صدر تحلیلهای رسانهها و مطبوعات آمریکا و جهان است. تجمعاتی که به «No King» مشهور شده است، در ۲۷۰۰ نقطه و در ۵۰ ایالت برگزار شده است!
نکته قابل توجه که در دیگر اعتراضات آمریکا تاکنون مشاهده نشده بود، حضور اقشار گوناگون است؛ برای اولین بار کسانی که نگران از بین رفتن دموکراسی، دستاورد ۲۵۰ساله آمریکا هستند، همزمان با رنگینپوستان، مهاجران، طبقات محروم علیه دولت آمریکا به خیابان آمدهاند.
در این میان دموکراتها تلاش کردند ماهی خود را بگیرند و هدایت و تهییج افکار علیه ترامپ را بهدست بیاورند، افرادی مانند «برنی ساندرز» و «کریس مورفی» در واشنگتن یا در ایالت «ایلینو» فرماندار دموکرات «پریتسکر» که همین چند وقت پیش در مرکز ایالت خود، یعنی شیکاگو شاهد درگیری شدید نیروهای دولتی و مردم بر سر مهاجران بود، در سخنانی در مقابل جمعیت معترضان گفت: «ترامپ و مشاورانش دارند به دنبال مهاجران، سیاهان و رنگینپوستان و هر مخالف دیگر سیاسی میآیند و تاریخ از ما خواهد پرسید که وقتی انسانهای بیگناه تحت تعقیب بودند و حقوق اولیه آنها محدود شده و قانون اساسی مورد تهاجم قرار گرفته است، ما کجای تاریخ بودهایم.»
«الیزات وارن» سناتور مشهور دموکرات نیز میگوید: «ایستادن در مقابل کسی که میخواهد دیکتاتور باشد، دقیقاً وطنپرستی است.» همچنین، «کاملا هریس» رقیب انتخاباتی ترامپ در پیامی خواستار ادامه تظاهرات شد.
بخشهای بزرگی از معترضان معتقدند، دموکراتها به جای اینکه به دنبال ساقط کردن ترامپ باشند، در پی مذاکره و گرفتن امتیاز برای خود از دولت ترامپ هستند! آنها میگویند اگر به صورت دستهبندی بخواهیم علت این اعتراضات را بررسی کنیم، مهمترین علل این راهپیماییها عبارتند از؛
۱ـ تضعیف نهادهای دموکراتیک و گسترش قدرت اجرایی فراتر از حدود قانون اساسی؛
۲ـ نادیده گرفتن احکام دادگاهها و بیاعتنایی به قوانین مصوب کنگره و حمله به رسانهها؛
۳ـ انتصاب افراد وفادار و کم تجربه در پستهای کلیدی از سوی ترامپ برای تسلط بیشتر بر نهادهای مختلف؛
۴ـ اعتراض به یورشهای گسترده سازمان مهاجرت و گمرک که به ویژه با استفاده از نیروهایی که فاقد انتصاب رسمی به نیروهای این سازمان هستند، صورت میگیرد؛
۵ ـ استقرار نیروهای گارد ملی در شهرهای با مدیریت دموکراتها، مانند لسآنجلس و شیکاگو برخلاف خواست فرمانداران ایالتی که این موضوع به عادیسازی حضور نظامیان در شهرها منجر میشود؛
۶ـ کاهش برنامههای اجتماعی به ویژه در حوزه خدمات بهداشتی و درمانی و بیمهها از سوی دولت ترامپ.
در مقابل ترامپ سعی کرد با بیاهمیت جلوه دادن این تظاهرات به این جمله بسنده کند که «مرا پادشاه خطاب میکنند؛ ولی من پادشاه نیستم.» البته ترامپ با ساختن یک فیلم با کمک هوش مصنوعی ضمن قرار دادن تاج بر سر خود، تظاهرکنندگان را با مدفوع بمباران کرد! همچنین «مایک جانسون» رئیس مجلس نمایندگان و از نزدیکان ترامپ این تظاهرات را تجمع نفرت از آمریکا خواند و معترضان را به چپگرایی افراطی متهم کرد.
نکته مهم دیگر درباره این تجمعات بازتاب رسانهای آن بود؛ رسانههای روسی، مانند «اسپوتنیک» و «تاس» این اعتراضات را تلاشی برای انقلاب رنگی از سوی دولت پنهان دانستند و مدعی شدند معترضان از مدل انقلابهای رنگی خارجی الگو گرفتهاند! چون بیشتر تظاهرکنندگان لباسهای زردرنگ بر تن داشتند، «گاردین» هم به نوعی این مسئله را تأیید کرد و سازمان کمکهای آمریکا که ترامپ آن را منحل کرد، به عنوان حامی این اعتراضات نام برد!
رسانههای آمریکایی، مانند «تایم» و «هیل» پیشبینی کردند که این اعتراضات به افزایش قوانین ضد اعتراض منجر شود، اما در عین حال سیاست خارجی را به خصوص در حوزه روابط با روسیه و چین هم تحت تأثیر قرار دهد. در جایی که ترامپ ممکن است برای منحرف کردن توجهها سیاستهای سختگیرانهتری را اتخاذ کند.
«نیویورکتایمز» اعتراضات را بزرگترین بسیج ضد ترامپ توصیف کرده و گفته است این اعتراضات نشاندهنده ترس از تمرکز قدرت در دست ترامپ است! «رویترز» میگوید این اعتراضات پیام ضد استبدادی دارد و این جنبش چپگرا ممکن است به فشار بر سیاستهای داخلی، مانند مهاجرت منجر شود. «سیبیاس نیوز» میگوید این قبیل راهپیماییها ممکن است سیاست خارجی ترامپ را هم تحت تأثیر قرار دهد، البته اگر به درخواستهای معترضان توجه نکند، این اعتراضات گستردهتر خواهد شد. اندیشکده «بروکینگز» تحلیل میکند که تظاهرات به دلیل ناامیدی از کنگره برای مقابله با تمرکز قدرت اجرایی است و ممکن است به تغییرات قانونی در حقوق اعتراض منجر شوند! رسانههای چین، مانند «چاینا مدیا پراجک»، «تینک چاینا» و «اندیشکده سیافآر» که این موضوع را فرصت بزرگی برای چین میدانند، ولی در کنار آن میگویند ترامپ برای انحراف اذهان عمومی ممکن است جنگ تعرفه با چین را تشدید کند.
در مجموع میتوان گفت، شکاف اجتماعی در جامعه آمریکا عمیقتر شده و جامعه آمریکا به نوعی به ساختارهای موجود در اداره کشور بیاعتماد است و ادامه این قبیل اعتراضات میتواند رویکردهای سیاست داخلی آمریکا را تغییر دهد و در سیاست خارجی هم مبانی سیاست خارجی آمریکا را در حوزه حمایت بیقید و شر ط از رژیم صهیونیستی دچار چالش بکند، زیرا بخشی از معترضان معتقد هستند ترامپ با حمایت از رژیم صهیونیستی مبانی تشکیل آمریکا، مانند حمایت از دموکراسی و حقوق بشر را نادیده گرفته است. به نظر میرسد، این راهپیماییها و اعتراضات ادامه خواهد یافت، البته باید دید سبک و سیاق آن هم به همین شکل خواهد بود یا اینکه عکسالعمل دولت ترامپ به خشونت در این اعتراضات منجر خواهد شد.