ترتیب درآمدن دندانها معمولاً بر اساس میزان کارایی آنهاست و افراد به ترتیب سن، در هر دوره داشتن یک سری دندان را تجربه خواهند کرد. آخرین دسته دندانی که در دهان یک فرد بالغ رشد میکند، دندان عقل است که اگر به درستی بیرون بیاید، هیچ مشکلی ایجاد نمیشود؛ اما اغلب دندان عقل در لثه یا استخوان فک گیر کرده و رشد نمیکند.
این اتفاق میتواند منجر به عفونت، حفره، بیماری لثه و سایر مشکلات سلامت دهان شود؛ به همین دلیل بسیاری از دندانپزشکان حذف آنها را توصیه میکنند. اصلیترین دلایل خرابی دندان عقل میتواند به نوع رویش آن ربط داشته باشد و نیز به نحوه مراقبت از آن مربوط میشود. معمولاً رسیدگی به دندان عقل کمتر از سایر دندانهاست و دسترسی به آن دشوار است.
در کل از میان مشکلات رایج دندانهای عقل میتوان به عفونت دندان، رشد نهفته دندان، لق شدن آن و آبسه کردن دندان عقل اشاره کرد. با این حال دندان عقل درصورتیکه مشکلاتی مانند نهفتگی، درد و عفونت را ایجاد نکند، میتواند مفید واقع شود. در دوران پیشا تاریخ، انسانها به دلیل نبود مراقبتهای دندانپزشکی و استفاده از رژیم غذایی سخت، بهطور مکرر دندانهای خود را از دست میدادند و برای آنها دندان عقل جایگزینی طبیعی برای دندانهای از دست رفته بود.
از فواید دندان عقل، کمک آن به حفظ ساختار استخوان فک است؛ پس از کشیدن دندان عقل، ناحیه استخوان فک زیر آن به مرور تحلیل میرود؛ از این رو درصورتیکه دندان عقل بهطور کامل روییده باشد و مشکلی برای دندانهای مجاور ایجاد نکند، با حفظ آن میتوان نیروی ناشی از جویدن را به استخوان فک منتقل و از تحلیل آن جلوگیری کرد. از دیگر فواید دندانهای عقل این است که آنها حاوی سلولهای بنیادی هستند و میتوانند برای ترمیم بافتهای دندانی و سایر درمانهای پزشکی بهکار گرفته شوند.
