پایگاه بصیرت: دور دوم ریاست‌جمهوری باراک اوباما بر آمریکا در حالی آغاز شد که از محورهای اصلی رفتاری وی را آغاز به اصطلاح روند صلح خاورمیانه تشکیل می‌داد. این بار برخلاف گذشته دیگر مأموری ویژه برای صلح خاورمیانه انتخاب نگردید، بلکه جان کری وزیر امور خارجه آمریکا رأساً مسئول پیگیری این امر شد. وی در طول 6 ماه گذشته 6 بار به منطقه سفر کرده است. جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در آخرین دور از سفر به منطقه پس از سفر به اردن و دیدار با ابومازن، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و وزرای خارجه چند کشور عربی ادعای آغاز روند سازش در واشنگتن را مطرح کرد. این طرح با واکنش‌های متعددی همراه بود. در حوزه فلسطین، تشکیلات خودگردان فلسطین از آن استقبال کرده و پذیرنده مذاکرات شده است. گروه‌های فلسطینی از جمله حماس و جهاد اسلامی و جبهه خلق برای آزادی فلسطین با رد این طرح تأکید دارند که آمریکا به دنبال نابودسازی تمام حقوق فلسطینی‌ها است، چنانکه در طرح جدید صرفاً از مذاکره سخن به میان آمده و هیچ اشاره‌ای به مسائلی مانند بازگشت آوارگان فلسطینی به وطن، پایان اشغالگری در قدس و کرانه باختری و شکستن محاصره و حتی طرح تشکیل کشور فلسطین در مرزهای 1967 نشده است. در نقطه مقابل، صهیونیست‌ها از این طرح استقبال کرده‌اند، چنانکه نتانیاهو نخست‌وزیر صهیونیست‌ها آن را فرصتی برای این رژیم دانسته است. البته صهیونیست‌ها رویکردهای مظلوم‌نمایی نیز داشته‌اند، چنانکه «لیبرمن» وزیر خارجه سابق صهیونیست‌ها ادعا کرده است که از احتمال پیروزی فلسطینی‌ها در این مذاکرات نگران است. بررسی جمعی واکنش‌های جهانی به طرح آمریکا نشانگر عدم استقبال همه‌جانبه از آن می‌باشد، چرا که این طرح با ابهاماتی همراه است. نخست آنکه، مابه‌ازایی که کری برای ورود فلسطینی‌ها به مذاکرات سازش مطرح کرده است بسیاری ناچیز و بعضاً بی‌معنا است. در طرح کری، نامی از حقوق ملت فلسطین از جمله بازگشت آوارگان فلسطینی، مسئله قدس و پایان اشغالگری صهیونیست‌ها برده نشده است و صرفاً وی از احتمال آزادی 350 اسیر فلسطینی از بند صهیونیست‌ها خبر داده است. هر چند این امر موفقیتی بزرگ برای فلسطینی‌ها عنوان شده، اما واقعیت امر آن است که اولاً صهیونیست‌ها هرگز اسرای مهم فلسطینی را آزاد نمی‌کنند، بلکه پیش از اجرای طرح، صدها نفر را بازداشت و از میان بازداشتی‌های جدید تعدادی را آزاد می‌کند. ثانیاً بسیاری از اسرای آزاد شده دوباره بازداشت شده و یا به سایر کشورها تبعید می‌شوند. بر این اساس، مسئله اسرا نمی‌تواند مؤلفه‌ای برای سازشکاری فلسطینی‌ها باشد به‌ویژه اینکه، خواست آمریکا از فلسطینی‌ها بسیار گسترده است که چشم‌پوشی از مقاومت، عدم بازگشت آوارگان فلسطینی به وطن، عدم پرداختن به مسئله قدس و نیز تأمین امنیت صهیونیست‌ها بخشی از آن است. نکته قابل توجه آنکه صهیونیست‌ها در ماه‌های اخیر مجموعه‌ای از اشغالگری را صورت داده‌اند که نمود عینی آن تخریب بخش‌هایی از قدس و سلطه بر نقب با تصویب قوانین جدید است. صهیونیست‌ها همچنین از طرح ساخت 10 هزار واحد مسکونی در قدس و کرانه باختری خبر داده‌اند. جالب توجه آنکه در طرح جدید کری حتی اشاره‌ای به این اقدامات و لزوم توقف آن‌ها نشده است. عملکرد کری نشان می‌دهد که وی با ادعای مذاکرات صلح به دنبال تثبیت اشغالگری‌های جدید صهیونیست‌ها است. دوم آنکه، در مقطع کنونی منطقه عملاً با بحران‌های شدیدی همراه است که از آن جمله بحران در مصر و سوریه و لبنان است. در این اوضاع جهان اسلام عملاً گرفتار بحران‌های داخلی است و توان حمایت از فلسطین را ندارد. این موقعیت برای صهیونیست‌ها و غرب بهترین موقعیت است تا خواسته‌های خود را به فلسطینی‌ها تحمیل کنند. به عبارتی، قدرت چانه‌زنی فلسطینی‌ها اکنون در حداقل وضعیت است که موقعیتی مناسب برای صهیونیست‌ها محسوب می‌شود.سوم آنکه، یک اصل اساسی در روند ادعایی صلح خاورمیانه مطرح است و آن، نقش آمریکا است. آمریکایی‌ها چنان ادعا دارند که صرفاً طرح‌های آن‌ها برای صلح مطرح است و دیگر هیچ طرحی مطرح نمی‌باشد و همگان باید تابع طرح‌های این کشور باشند. سابقه آمریکا نشان می‌دهد که این کشور صرفاً یک هدف دارد و آن، تأمین خواسته‌های صهیونیست‌ها است. با توجه به این ویژگی، اصلی‌ترین مسئله یعنی بی‌طرفی میانجی نقض شده است که خود سندی بر واهی بودن این مذاکرات می‌باشد. جالب توجه آنکه آمریکا برای آوردن تشکیلات خودگردان به پای میز مذاکره تهدید به قطع کمک‌های مالی کرده، در حالی که برای صهیونیست‌ها، مشوق افزایش حمایت‌های مالی و تسلیحاتی را مطرح کرده است!با توجه به مسائلی که ذکر شد می‌توان دریافت که مذاکرات سازش در مقطع کنونی همان خودکشی فلسطینی‌ها است، چرا که نه در حوزه داخلی و نه در حوزه منطقه‌ای و جهانی مؤلفه‌ای برای چانه‌زنی و کسب حقوق‌شان ندارند و اجباراً باید امتیازاتی را به طرف مقابل واگذار کنند.بر این اساس است که بسیاری از گروه‌های فلسطینی با این طرح مخالفت کرده و آن را خدمت دیگر آمریکا به صهیونیست‌ها می‌دانند؛ خدمتی که در لوای صلح خاورمیانه صورت می‌گیرد، اما هدف نهایی آن را نابودسازی حقوق ملت فلسطین و تداوم اشغالگری صهیونیست‌ها تشکیل می‌دهد.